AVRUPA DÜZELİYOR 2014 DAHA İYİ OLACAK

Bu yılın ilk 9 ayında Türkiye ekonomisi yüzde 4 büyüdü. Bu yılın tamamı için de Türkiye ekonomisinin paralel oranda, yüzde 4 civarında büyümesini bekliyoruz. 57 bin ihracatçımız büyümeye yönelik olarak yeni yatırımlar yapma hususunda küresel ölçekteki belirsizliklere rağmen oldukça iyimserler. Türkiye ekonomisi büyürken ihracatımız da artmaya devam ediyor. En son açıkladığımız kasım ayı ihracat rakamlarına göre, özellikle Avrupa pazarındaki toparlanmanın etkisiyle, kasım ayında ihracatımız yüzde 8.8 artışla 13.8 milyar dolara ulaştı. Bu rakam Cumhuriyet tarihimizin en yüksek aylık ihracat tutarı olarak kayıtlara geçti. İlk 11 ayda mal ihracatımız da yüzde 5.4 artış gösterdi. Ancak altın ihracatında yaşanan düşüş sebebiyle altın dahil toplam ihracatımız yılın ilk 11 ayında yüzde 0.3 geriledi. Altın ihracatındaki gerilemeye rağmen 2013 yılını geçen senenin üzerinde kapayacağımıza inanıyoruz. 2013 yılının ilk 11 ayında en fazla ihracat yapan sektörümüz 19.5 milyar dolar ihracat ile otomotiv sektörü oldu. Sektörün ihracatı yüzde 12.2 arttı. İkinci sırada yer alan hazır giyim sektörümüz yüzde 8.7 artışla 16 milyar dolar, üçüncü sırada yer alan kimya sektörümüz ise yüzde 1.7 gerileme ile 15.8 milyar dolar ihracat rakamını yakaladı. 2013’ün ilk 11 ayında en fazla ihracat yaptığımız ülke 12.2 milyar dolar ile Almanya olurken, 10.6 milyar dolar ihracat yaptığımız Irak ikinci, 7.8 milyar dolar ihracat yaptığımız İngiltere üçüncü sırada yer aldı. 2013 yılı dış talep açısından bizim için zorlu bir yıl oldu ancak 2013’ün üçüncü çeyreğinden itibaren dış talep koşullarındaki iyileşmeye bağlı olarak, dünya ticaretinde canlanma bekliyoruz. Dolayısıyla bu canlanma 2014 beklentilerimizi olumlu yönde etkiliyor. Gelişmiş ülkelerin büyümelerinde belirgin toparlanma yaşanıyor. ABD’de reel kesim güveni son 2.5 yılın en yüksek seviyesiyle rekor kırıyor. Avrupa geneli ve Japonya’da ise belirgin bir toparlanma hakim. Öte yandan, Dünya Ticaret Örgütü verileri de yılın üçüncü çeyreğinde, dünya ticaretinin yükselişe geçtiğini gösteriyor. Dünya genelinde ihracat, ilk 2 çeyrekteki yüzde 1 seviyesindeki artış performansını, 3. çeyrekte yüzde 3.4’e çıkarmış durumda. İthalat hızı ise eksi değerlerinden sıyrılıp yüzde 2.6’lık artış hızına ulaşmış durumda. Türkiye’nin en büyük ihracat pazarı AB bölgesi de, bu trendi izleyen grup içerisinde yer alıyor. Bölge ekonomisi, bir önceki çeyreğe göre binde 1 büyürken, geçen yılın aynı dönemine göre binde 4 daraldı. Ancak ekonomideki daralma gittikçe azalıyor. Bir diğer ifadeyle Euro Bölgesi resesyondan çıkış belirtileri sergiliyor. İlk 2 çeyrekte ithalat daralması yaşayan bölge, 3. çeyrekte yüzde 3 oranında artışla, ithalatına ciddi bir ivme kazandırdı. Bölgede talebin canlandığını gösteren bu gelişme, Türkiye ihracatının geleceği açısından da oldukça umut verici. Sonuç olarak, başta AB olmak üzere global anlamda yaşanan beklenti iyileşmeleri ve artan ithalat, dış talep koşullarının giderek olumlu hale geldiğini gösteriyor. Ülkeler korumacılık politikalarından uzaklaştıkça ve ticaretin önünü açtıkça genel talep koşullarının daha olumlu bir seyir izleyeceğine inanıyoruz. AB ve Euro Bölgesi dâhil özellikle gelişen ülkelerin daha yüksek büyüme oranlarına erişeceğini düşünüyoruz. Önümüzdeki yıl AB’de yüzde 1.3, Euro Bölgesi’nde yüzde 1’lik büyüme öngörülüyor. 2014 yılında dünya ekonomisinin yüzde 3 büyümesini bekliyoruz, dolayısıyla genel dış ticaret talebinin 2014 yılında daha pozitif olacağını öngörüyoruz. İran’la ilgili beklentilerin de ihracatımıza pozitif katkı yapacağına inanıyoruz. Yakın ve komşu pazarlarımız arasında yer alan Bağımsız Devletler Topluluğu ülkelerinin yüzde 3.4, Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkelerinin yüzde 3.6, Sahra Afrika’sının yüzde 6 büyümesini ve bu büyümenin komşu ülkelerimizle olan ticarete pozitif yansımasını bekliyoruz. Türkiye’nin 8 komşusuyla yaptığı ihracat son 10 yılda 13 kat artarak 2 milyar dolardan, 28 milyar dolara geldi. Buradan aldığımız güçle ve bölgesel risklerin de azalmasıyla 2014 yılında, komşularımıza yaptığımız ihracatın güçlenerek artmaya devam edeceğine inanıyoruz. İhracatımızın gelişmesi için dış talep koşulları iyileşmesine rağmen, en son açıklanan 2014-2016 Orta Vadeli Program’daki büyüme ve ihracat hedeflerinin 2023 hedeflerimizin bu yıllara tekabül eden değerlerinin biraz altında olduğunu görüyoruz. Geçen seneki OVP’de büyüme hedefi yüzde 4 iken bu rakam bu seneki OVP’de yüzde 3.6’ya revize edildi, 2014 yılı için de yüzde 4 olarak açıklandı. Ancak 2013 performansının son beklentilerin üzerine çıktığını gözlemliyoruz. 2014 ihracat hedefi 172.3 milyar dolardan 166.5 milyar dolara indi. 2015 için ihracat hedefi 184, 2016 için ise 202.5 milyar dolar oldu. Bu büyüme temposu 2023 hedeflerimiz için yeterli olmayabilir. Dolayısıyla önümüzdeki süreçte ihracata dayalı büyümeye mutlaka daha fazla ağırlık vermemiz gerekiyor. Böylelikle 2023 hedeflerimizden sapmamak için, yüzde 12’lik ihracat artış temposuna geri dönmemiz gerekiyor. 2003-2012 yılları arasında ihracatını ortalamada yüzde 14 artırmayı başarmış Türkiye için bu tempo erişilebilir görünüyor.