BES iptal edilebilir mi? Yeni BES'ten çıkılabilir mi? 2019 BES gelişmeleri neler?

Vatandaşlar, “BES'te son durum nedir?” sorusuna yanıt arıyor. Yeni BES’te cayma hakkının olup olmadığı araştırılıyor. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, yeni reform paketinde bireysel emeklilik sisteminin yeniden yapılandırılacağını ve kıdem tazminatı fonu ile entegrasyonunun sağlanacağını söylemişti. Bireysel Emeklilik Sistemi'ne (BES) ilişkin olarak yeni bir düzenleme Ocak ayında yapılmıştı. Daha önce 2 yıl içinde geri dönüş zorunluydu. Yeni düzenleme ile bu süre 1 yıl uzatılmış oldu. Öte yandan BES'e geri dönüş imkanı tek seferle sınırlandırıldı. Yeni yapıyla birlikte 5 yılda sistemde biriken fonların milli gelirin yüzde 10'unun üstüne çıkacağı paylaşılmıştı. Peki, “BES’te son durum nedir, yeni BES’te cayma hakkı var mı? BES iptal edilir mi?” sorularının yanıtı ne? İşte detaylar…

DÜZENLEME DEĞİŞİ

Bireysel Emeklilik Sistemi'nde otomatik katılım yönetmeliği değişti. Buna göre, cayma hakkını kullananlar için daha önce 2 yıl olan zorunlu geri dönüş süresi 3 yıla uzatıldı.

Bireysel Emeklilik Sistemi'nde (BES) yeni bir düzenleme yapıldı. Resmi Gazete'de bugün yayımlanan düzenlemeye göre cayma ve ayrılma hakkını kullanmış olanlar, üç yıl içinde sisteme otomatik olarak bir defalığına tekrar dahil edilecekler. Daha önce 2 yıl içinde geri dönüş zorunluydu. Yeni düzenleme ile bu süre 1 yıl uzatılmış oldu. Öte yandan BES'e geri dönüş imkanı tek seferle sınırlandırıldı.

İKİNCİ EMEKLİ MAAŞI YOLU

 Bireysel Emeklilik Sistemi otomatik katılım yönetmeliği ile ilgili değişikliğe gidildi. Çalışanlar için emeklilikte ikinci maaş yolunu açan BES'te cayma hakkını kullanan bireyler üç yıl içerisinde geri dönebilecek, bakanlık ise bu süreyi 5 yıla kadar uzatma hakkında bulunabilecek. BES'e geri dönme hakkını kullanan bireyler ise bin liralık başlangıç devlet katkısından faydalanabilecekler.

ZORUNLU DÖNÜŞ 3 YILA UZATILDI

Bireysel Emeklilik Sistemi'nde otomatik katılım yönetmeliği değişti. Buna göre, cayma hakkını kullananlar için daha önce 2 yıl olan zorunlu geri dönüş süresi 3 yıla uzatıldı. Hazine ve Maliye Bakanlığı, gerek gördüğü takdirde otomatik katılım süresini 5 yıla kadar uzatılabilecek.

HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI SÜREYİ 5 YILA KADAR UZATABİLECEK

Çalışanların işverenleri aracılığıyla otomatik olarak emeklilik planına dahil edilmesine ilişkin esasları belirleyen yönetmelikte yapılan değişikliğe göre, Hazine ve Maliye Bakanlığı bu süreyi bir yıla kadar azaltabilecek veya 5 yıla kadar artırabilecek.

BES SİSTEMİ NASIL OLACAK?

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, yeni reform paketini açıkladı. Bireysel emeklilik sisteminin yeniden yapılandırılacağını ve kıdem tazminatı fonu ile entegrasyonunun sağlanacağını söyledi ve şu açıklamaları yaptı;

''Emeklilik sisteminin reforme edilmesi en önemli yapısal reformlardan biri. Daha sürdürülebilir emeklilik sistemi vatandaşa fayda sağlayacak. Tamamlayıcı emeklilik sistemiyle tasarruflar artırılarak dış müdahalelere karşı ekonomi güçlü hale gelecek. BES ve kıdem tazminatının yapılandırılması tüm paydaşların katılımıyla kıdem tazminatı reformunu hayata geçireceğiz. Kıdem tazminatı fonu ile BES'in entegrasyonu planlanıyor. Yeni yapıyla birlikte 5 yılda sistemde biriken fonların milli gelirin yüzde 10'unun üstüne çıkacağını öngörüyoruz.'' dedi.

BES NEDİR?

Bireysel Emeklilik Sistemi (kısaca “BES”), kişilerin aktif çalışma yaşamları süresince yaptıkları tasarrufları uzun vadeli yatırıma yönlendirerek emeklilik dönemlerinde yaşam standartlarını koruyabilecekleri bir gelir elde etmelerini sağlayan özel emeklilik sistemi olarak biliniyor. Kişiler bu sisteme gönüllü katılarak, sosyal güvenlik sisteminin sağladığı emeklilik gelirine ek bir gelir oluşturuyor.

4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu uyarınca yürürlüğe giren BES; tasarrufların toplanması, değerlendirilmesi ve kişiye toplu para ya da maaş ödenmesi esasına dayanıyor. Bu sistem, Sosyal Güvenlik Kurumunda mevcut olan sağlık hizmetleri veya diğer hizmetleri sunmaz. BES, zorunlu sosyal güvenlik sisteminin alternatifi değil, tamamlayıcısıdır.

Ödediğiniz katkı paylarının yüzde 25’ine karşılık gelen tutar devlet katkısı olarak bireysel emeklilik hesabınıza ödeniyor. Bir katılımcının bir takvim yılı içinde alabileceği devlet katkısı tutarı, ilgili yıla ilişkin toplam brüt asgari ücret tutarının yüzde 25’ini geçemiyor.

BES’in amaçları özetle şu şekilde sıralanabilir;

1-Bireylerin emekliliğe yönelik tasarruflarının yatırıma yönlendirilmesi ile emeklilik döneminde ek bir gelir sağlayarak refah düzeyini yükseltmek,

2-Ekonomiye uzun vadeli kaynak yaratmak,

3-İstihdamı arttırmak,

4-Ekonomik kalkınmaya katkıda bulunmak.

BES ZORUNLU MU?

Bireysel Emeklilik Sistemi'ne (BES) ilişkin olarak yeni bir düzenleme Ocak ayında yapılmıştı. Buna göre sistemden ayrılanlar, üç yıl içinde yeniden sisteme dahil edilecek. Bireysel Emeklilik Sistemi olarak bilinen BES, çalışanların iş hayatında bulunduğu süre içerisinde yaptıkları tasarrufları uzun vadeli yatırıma yönlendirerek emeklilik dönemlerinde yaşam standartlarını koruyabilecekleri bir gelir elde etmelerini sağlayacak.

Yönetmeliğin 8. maddesine eklenen maddelere göre, çalışanların 45 yaşını doldurup doldurmadığının tespitinde, emeklilik planına dahil edilmeleri gereken takvim yılının ilk günü esas alınacak.

Bu maddenin yayım tarihi olan bugün itibarıyla emeklilik planına dahil edilmesi gereken çalışanların 45 yaşını doldurup doldurmadığının tespitinde ise 1 Ocak 2017 tarihi esas alınacak. İlgili kanunlar kapsamında çalışan sıfatını haiz olmak kaydıyla 18 yaşını doldurmamış çalışanlar da yönetmelik kapsamında emeklilik planına dahil edilecek.

Çalışanlara emeklilikte ikinci maaş yolunu açan Bireysel Emeklilik Sistemi'ne (BES) otomatik katılımda yeni düzenlemeler yapıldı.

Yeni düzenlemeyle tedrici katılım takviminde yer alan tarihten önce sisteme giriş yapmış olan işverenlere cezai yaptırım uygulanmaması ve sistemde devam ederek tasarruf yapmaya devam eden çalışanların hak ve menfaatlerinin korunması amaçlandı.

Düzenleme kapsamında sistemin başlangıcından bugüne kadar olan dönemde çalışanlarını otomatik emeklilik planına dahil etmesi gerektiği halde bu yükümlülüğünü yerine getirmemiş olan işverenler, en geç 2 ay içinde kendilerine bağlı çalışanların ücretlerinden kesecekleri katkı paylarını emeklilik şirketine aktarmaları halinde, katkı payının emeklilik şirketine nakden intikal ettiği tarih itibarıyla çalışanlarını emeklilik planına dahil etmiş ve yükümlülüklerini yerine getirmiş sayılacak.

Çalışan sayısı 5-9 arası olan bir işverene bağlı olarak çalışanlar ile Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20'nci maddesi kapsamında kurulmuş olan sandıkların iştirakçisi olarak çalışanların, en geç 1 Ocak 2019'dan sonraki ilk ücret ödemesinden işverenleri tarafından kesilerek emeklilik şirketine aktarılan katkı payının, emeklilik şirketine nakden intikal etmesi ile emeklilik planına dahil edilmesi gerekecek.

Düzenlemeyle tedrici katılım takviminde belirlenen tarihler arasında veya 1 Ocak 2019 tarihinden sonra yeni faaliyete başlayacak işverenler için sisteme giriş tarihleri de belirlendi.

BİREYSEL EMEKLİLİK (BES) OTOMATİK KATILIM NEDİR?

4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu’nun 1 Ocak 2017 tarihinde yürürlüğe giren otomatik katılıma ilişkin hükümleri uyarınca, işverenler çalışanlarını Otomatik Katılım Sistemi’ne (OKS) dahil etmekle yükümlüdür.

Bu çerçevede işverenler çalışanlarının, özel sektör için prime esas kazançlarının, kamu için ise emeklilik keseneğine esas aylığın en az %3’ünü sisteme aktarırlar. Çalışanlar bu sistemde dilediği kadar kalma hakkına sahiptir.

OKS, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı ya da mavi kart sahibi olan, 45 yaşını doldurmamış, kamuda veya özel sektörde bir işverene bağlı olarak ücretli çalışanları (5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 4a ve 4c maddeleri kapsamındaki çalışanlar ile 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun geçici 20’nci maddesi kapsamında kurulmuş olan sandıkların iştirakçisi olan çalışanları) kapsamaktadır.

Bu sisteme otomatik olarak dahil edilen çalışanlar sistemde kalmaları halinde, sosyal güvenlik sisteminin sağladığı emeklilik gelirine ek bir gelire kavuşurlar.

OKS'nin amaçları;

Çalışanların emekliliğe yönelik tasarruflarının yatırıma yönlendirilmesi ile emeklilik döneminde ek bir gelir sağlayarak refah düzeyini yükseltmek,

Ekonomiye uzun vadeli kaynak yaratmak,

İstihdamı arttırmak,

Ekonomik kalkınmaya katkıda bulunmak.

4632 sayılı Kanun uyarınca yürürlüğe giren OKS; gönüllü BES’te olduğu gibi, tasarrufların toplanması, değerlendirilmesi ve kişiye toplu para ya da maaş ödenmesi esasına dayanır. Bu sistem, Sosyal Güvenlik Kurumunun sağladığı sağlık hizmetleri veya diğer hizmetleri sunmaz. OKS, zorunlu sosyal güvenlik sisteminin alternatifi değil, tamamlayıcısıdır.

Maaşınızdan kesilerek ödenen katkı paylarının %25’ine karşılık gelen tutar, devlet katkısı olarak otomatik katılım hesabınıza kaydedilmektedir. Bir katılımcının bir takvim yılı içinde alabileceği devlet katkısı tutarı, ilgili yıla ilişkin toplam brüt asgari ücret tutarının %25’ini geçemez.

Ayrıca sisteme ilk girişinizde bir defaya mahsus olmak üzere 1.000 TL ilave devlet katkısı hesabınıza kaydedilir.

Otomatik katılım devlet katkısı hesabınızda kayıtlı bu tutarların;

Sistemde en az 3 yıl kalırsanız %15’ine,

Sistemde en az 6 yıl kalırsanız %35’ine,

Sistemde en az 10 yıl kalırsanız %60’ına,

Emekli olmanız, vefat etmeniz ya da maluliyetiniz halinde %100’üne hak kazanacaksınız.