19 Nisan 2024 Cuma / 11 Sevval 1445

‘BES’ten nakit’ yolda

Komisyon’da görüşülen 11. Plan’da tüm kesimlere dönük yeni düzenlemeler yer alıyor. Yeni dönemde BES’te devlet desteği yaşa göre değişecek. İhtiyacı olan BES’te biriken parasını çekip kullanabilecek. Sağlık hizmetlerinde de yeni düzenlemeler yolda.

10 Temmuz 2019 Çarşamba 07:00 - Güncelleme:
‘BES’ten nakit’ yolda

Kalkınma Planı’na göre, genç kesimde uzun dönemli tasarrufları cazip hale getirecek şekilde Bireysel Emeklilik Sistemi’ndeki (BES) mevcut devlet destekleri yaşa göre farklılaştırılacak.

Plana göre BES katılımcılarının kısa vadeli nakit ihtiyaçları nedeniyle sistemden çıkışlarının önlenmesi sağlanacak. Bu amaçla sağlık, evlilik, eğitim, mülk sahibi olma gibi ihtiyaçlar nedeniyle bireylere sistemden çıkmadan birikimlerinin bir kısmını çekme olanağı tanınacak.

Bireysel emeklilikteki otomatik katılım sistemi, sistemde kalış süresi ve fon tutarını artıracak şekilde yeniden düzenlenecek ve bireysel hesaplara dayalı kurulacak Kıdem Tazminatı Fonu ile entegre edilecek.

Öncelikli sektörlerdeki şirketlerin nakit sermaye artırımları ilave vergisel düzenlemelerle teşvik edilecek.

Para biriktirene ucuz eğitim ve tatil

Hane halkı tasarruflarının artırılmasını temin için, borçlanarak harcama yerine harcama öncesinde tasarruf etme davranışı desteklenecek.

Dayanıklı tüketim mallarıyla eğitim, tatil gibi harcama kalemleri için bankalarda harcama kalemi grubuna özel birikim hesapları oluşturulacak ve bu birikimler kullanılarak gerçekleştirilen harcamalarda ilgili ürünler için vergisel teşvikler uygulanacak.

İkinci ve sonraki konut alımlarında vergileme ve kredi kullanımına ilişkin uygulamalar gözden geçirilecek. İmar değişikliklerinden kaynaklanan değer artışlarının vergilendirilmesine ilişkin uygulama güçlendirilecek.

Geçen yıl yüzde 26.5 olan yurt içi tasarrufların GSMH içindeki payının plan sonunda yüzde 30.3’e, BES katılımcı sayısının 11.6 milyondan 15.2 milyona çıkması hedefleniyor.

Kıdem Tazminatı Fonu da planda

Kıdem tazminatı reformu sosyal tarafların mutabakatıyla gerçekleştirilecek.

Bireysel hesaplara dayalı kurulacak kıdem tazminatı fonu, Bireysel Emeklilik Sistemi ile entegre edilecek. Planda, 2023’te istihdam oranının yüzde 50,8’e çıkarılması, işsizlik oranının ise yüzde 9,9’a düşürülmesi hedefleniyor.

Çiftçiler ve mevsimlik çalışan tarım işçileri gibi yılın belirli aylarında gelir elde edenlere yönelik özel prim ödeme dönemleri belirlenecek. 

Yaşlıların yaşam kalitesi yükselecek

Planda, genç ve dinamik nüfus yapısının korunması, yaşlıların yaşam kalitesinin yükseltilmesi amaçlanıyor.

Bu kapsamda, uzun süreli bakıma gereksinim duyan yaşlılar için hizmetler çeşitlendirilecek ve yaygınlaştırılacak. Sürdürülebilir ve kapsayıcı bir bakım güvence modeli geliştirilecek.

Yaşlıların belirli şartlarda çalışma hayatında kalabilmesini sağlayacak mekanizmalar oluşturularak, yaşlıların tecrübelerinden faydalanabilmek için karar alma süreçlerine aktif katılımları sağlanacak.

Yaşlanan nüfusa yönelik hizmetleri geliştirmek için ‘Bakım ve Yaşlılık Araştırması’ yapılacak.

Aile hekimliği sistemi yeniden tasarlanacak

Aile hekimliği performans sistemi, ikinci ve üçüncü basamaklardaki performans sistemiyle entegre bir biçimde, teşhis ve tedavinin isabetliliği ve hizmet miktarıyla orantılı olarak yeniden tasarlanacak. 

Tarama ve teşhis gibi süreçlerde aile hekimlerinin sorumlulukları artırılacak.

İlaç geri ödeme listesi periyodik olarak gözden geçirilecek, yurt dışından temin edilen ilaçlar gibi gruplarda etkin bütçe kontrolü sağlanacak.

Evde sağlık hizmetleri yaygınlaştırılacak, başta kırsalda yaşayanlar olmak üzere yaşlılara sunulan sağlık hizmetlerine erişimin kolaylaştırılması, yaşlılara yönelik koruyucu ve tedavi edici hizmetlerin güçlendirilmesi sağlanacak. 

Danışmanlık, tedavi ve rehabilitasyon merkezlerinin sayısı artırılacak.

Geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamalarında ürün ve hizmet güvenilirliği ilestandardizasyonun sağlanmasına yönelik hukuki düzenlemeler tamamlanacak, kontrol denetim mekanizması oluşturulacak.

Akılcı ilaç kullanımına yönelik özendirici mekanizmalar oluşturulacak.

Sağlık turizmine yönelik hukuki düzenlemeler tamamlanacak.

Kadınlara özel üniversite

Türkiye’de Japonya örneği incelenerek sadece kadın öğrencilerin kabul edildiği kadın üniversiteleri kurulacak.

Erken çocukluk eğitiminde 5 yaş zorunlu eğitim kapsamına alınacak, esnek zamanlı ve alternatif erken çocukluk eğitim modelleri oluşturulacak; bu amaçla ilave derslikler yapılacak. 

Eğitim sisteminin öğrenciler üzerinde yarattığı baskıyı azaltmak amacıyla kademeler arası geçişlerde uygulanan sınavlarda düzenlemeler yapılacak.

Dezavantajlı bölgelerden başlayarak okul yemeği uygulamasına geçilecek.

Özel yetenekli çocuklar için özel bir kurul oluşturulacak.

Mezunların sertifikalı eğitim ve sektör ile üniversiteler tarafından akredite edilen dersleri almaları teşvik edilecek

Dünya akademik başarı sıralamalarında 2023 yılı itibarıyla en az 2 üniversitenin ilk 100’e ve en az 5 üniversitenin de ilk 500’e girmesi sağlanacak.

Lise öğrencilerinin üniversitelerdeki bilimsel etkinliklere katılımları, araştırma ve laboratuvar imkanlarından faydalanabilmeleri sağlanacak.    

Öğrencilerin buluş, patent ve faydalı model başvurusu yapmaları teşvik edilecek.      

En fazla yatırım eğitime yapılacak

Milli gelire oranla kamu yatırımlarına ayrılan pay, plan döneminde 2019 yılına göre artırılacak. 

Plan döneminde kamu yatırımları içerisinde en fazla artış yapılan sektör eğitim olacak. 

Kamu yatırımlarında, Kalkınma Planı’nın öncelikli imalat sanayisi sektörlerine ve bu sektörlere yönelik beşeri ve fiziki altyapıyı güçlendirecek Ar-Ge, dijitalleşme, insan kaynakları, lojistik ve enerji gibi yatay alanlar ile tarım, turizm ve savunma sanayisi alanlarına öncelik verilecek.