Cari fazlada tarihi zirve

Türkiye 1992 yılından bu yana hesaplanan seriye göre tarihinin en yüksek cari işlemler fazlasını verdi. Merkez Bankası tarafından açıklanan ödemeler dengesi verilerine göre Türkiye’nin cari işlemler fazlası ağustosta 2 milyar 604 milyon dolar düzeyinde gerçekleşirken, 12 aylık cari işlemler hesabı 5 milyar 97 milyon dolar fazla verdi. Bu rakam tarihin en yüksek seviyesini ifade ediyor. 

YEP ETKİSİNİ GÖSTERDİ

Ülke ekonomisinin yüksek büyüme sergilediği 2010 ve 2011 yıllarında yıllıklandırılmış cari açık kademeli olarak artarak Ekim 2011’de 76,1 milyar dolarla tarihi zirvesine çıkmıştı. Ekonomi yönetiminin aldığı tedbirler ve ülke ekonomisindeki büyümenin tekrar tarihi ortalamalara çekilmesiyle yıllıklandırılmış cari açık Kasım 2012’de 50 milyar doların altına geriledi. Yıllıklandırılmış cari açık geçen yılın mayıs döneminde 57,9 milyar dolara kadar yükselirken, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın Eylül 2018’de kamuoyuna açıkladığı Yeni Ekonomi Programı (YEP) sonrasında başlayan ekonomideki ‘yeniden dengelenme süreci’yle beraber cari açıkta gerileme etkisini gösterdi. Bu kapsamda alınan tedbirlerle dış ticaret açığında daralma görülürken, ihracatın ithalatı karşılama oranında da artış yaşandı. Yıllıklandırılmış cari açık 12 ay boyunca (Haziran 2018-Mayıs 2019) kademeli olarak azalarak 57,9 milyar dolardan 1,2 milyar dolara geriledi. Son üç dönemdir de yıllıklandırılmış bazda cari fazla görülüyor. Bu yılın haziran, temmuz ve ağustos dönemlerinde sırasıyla 1.2, 4.5 ve 5.1 milyar dolarlık cari fazla verildi. Böylece ağustostaki 5,1 milyar dolar, Merkez Bankası’nın yayımladığı veri seti dönemi dikkate alındığında en yüksek yıllıklandırılmış cari fazla olarak kayıtlara geçti.      

HİZMET SEKTÖRÜ ETKİLİ

Bu gelişmede, hizmetler dengesi kaynaklı net girişlerin 848 milyon dolar artarak 5 milyar 216 milyon dolara ve ikincil gelir dengesi kaynaklı net girişlerin 73 milyon dolar artarak 100 milyon dolara yükselmesi etkili oldu. Altın ve enerji hariç cari işlemler fazlası ise geçen yılın ağustos ayına göre 1 milyar 83 milyon dolar artarak 5 milyar 649 milyon dolara ulaştı. Hizmetler dengesi altında seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler, geçen aynı ayına göre 737 milyon dolar artarak 4 milyar 59 milyon dolara yükseldi. Ekonomistler ağustosta cari işlemler dengesinin 2 milyar 760 milyon dolar fazla vermesini bekliyordu.

Bu arada ağustosta doğrudan yatırımlardan kaynaklanan 825 milyon dolarlık net giriş gerçekleşti. Portföy yatırımları ise 1 milyar 337 milyon dolarlık net çıkış kaydetti.

‘Kaynaklar ülkemizde kalıyor’