Dengeli değişimle milli ekonomiye

Önceki yıllarda Orta Vadeli Program (OVP) adıyla açıklanan ekonominin 3 yıllık yol haritası belli oldu. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak tarafından Yeni Ekonomi Programı (YEP) adıyla açıklanan program; ‘dengelenme’, ‘disiplin’ ve ‘değişim’ şeklinde ‘3D’ ilkesi üzerine kurulu olacak. 2019-2012 dönemini kapsayan yeni dönemde Türkiye’nin hızlı büyüme isteği törpülenecek, cari açığı azaltmak için de ‘yerli üretim’e ağırlık verilecek. Kamu maliyesinde ise önemli tedbirler devreye girecek. Yeni Ekonomi Programı’nda (YEP), büyüme beklentisi 2018 için yüzde 5.5’ten yüzde 3.8’e, 2019 için yüzde 5.5’ten yüzde 2.3’e ve 2020 için ise yüzde 5.5’ten yüzde 3.5’e düşürüldü. Büyüme 2021’de ise yüzde 5 olacak.

2 MİLYONA İŞ İMKANI

Dolmabahçe’deki Başbakanlık Çalışma Ofisi’nde iş dünyası, bankacılık, STK temsilcileri ve bürokratların katılımıyla açıklanan programa göre enflasyon beklentileri ise 2018 için yüzde 20.8 ve 2019 için yüzde 15.9 olarak belirlendi. Enflasyonun 2020’de yüzde 9.8’e 2021’de ise yüzde 6’ya inmesi bekleniyor. İşsizlik oranının ise 2018’de yüzde 11.3, 2019’de yüzde 12.1, 2020 sonunda yüzde 11.9 olması öngörülüyor. Bakan Albayrak “İşsizlikte 2020 sonrasında azalış göstermeye başlayacak ve yüzde 10.8 seviyelerine ulaşmış olacak. 2021 yılına kadar 2 milyon yeni istihdam oluşturulacak” dedi. Ekonominin zorlukları sağ salim aşmasını sağlamak üzere gerekli politika ve tedbirleri hayata geçireceklerini vurgulayan Albayrak, yeni ekonomi programını oturttukları 3 temel prensibi şöyle anlattı: “Bunlar dengelenme, disiplin ve değişim. 2019-2021 döneminde ekonomik bir dengelenme yaşayacağımız yol haritasını ortaya koyduk. Bu nedenle 2019 gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) büyümesi beklenti noktasında yüzde 2.3 düzeyinde gerçekleşecek. Disiplinden temel kastımız, dengelenme sürecinin kamu maliyesindeki disiplinle desteklenmesidir. Değişimde temel hedefimiz ise bundan sonra yapacağımız her politika değişikliğinde ülkemizin uzun vadeli üretim kapasitesinin ve ihracatının da artmasını sağlayacak katma değerli alanlara yoğunlaşmaktır. Bunun en son örneğini bundan sonra destekleyeceğimiz yatırım projelerinde çok net göreceğiz. Bütün bunların sonucunda kademeli bir GSYH artışını çok net bir şekilde göreceğiz.”

ENFLASYONLA SAVAŞ

Albayrak programı, enflasyon, kamu maliyesi, istihdam, cari açık ile bankacılık ve reel sektör alanlarındaki tedbirler üzerine kurguladıklarını bildirdi. Merkez Bankası’nın fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda elindeki tüm araçları, kararlı ve bağımsız bir şekilde kullanmaya devam edeceğini vurgulayan Albayrak “Çok yakında da kamu ile paylaşacağımız ve bu süreci destekleyecek enflasyonla topyekün mücadele programını hayata geçireceğiz” dedi. Albayrak ‘Ürün Gözetim Mekanizması’ ve ‘Tarımda Milli Birlik Projesi’ ile gıda fiyatlarındaki dalgalanmaların yakından izlenerek gıda enflasyonu ile etkin mücadele edileceğini belirterek “Kira artışına yönelik TÜFE bazlı düzenleme, Ürün İzleme Mekanizması gibi birçok aksiyonla enflasyonla mücadele edecek ve 2020 yılı sonunda tek haneye inen enflasyonu 2021’de yıllık bazda yüzde 6’ya indireceğiz” diye konuştu. Albayrak, sürdürülebilir ve sağlıklı büyümeyi sağlamak için mücadele verecekleri 2 temel alan olduğunu aktararak “Birincisi enflasyon, ikincisi cari açık” dedi.

ÜÇ AYDA BİR DENETİM

Albayrak alacakları tedbir ve adımlarla, faiz dışı fazlanın GSYH’ye oranını 2019’da yüzde 0.8’e, 2020’de yüzde 1’e ve 2021’de yüzde 1.3’e yükselteceklerini belirtti. Albayrak “YEP’in uygulanmaya başlamasından itibaren de belirlenen uygulama takvimi, performans göstergeleri etrafında 3’er aylık dönemlerde eylemlerin gelişimini takip edecek, sürecin zamanında ilerlemesine yönelik adımları ve tedbirleri atacağız” diye konuştu.

76 MİLYARLIK TASARRUF GELİYOR

Bakan Albayrak 76 milyar TL’lik tasarruf ve gelir artırıcı önlemler gerçekleştirileceğini söyledi. Albayrak “Bu rakamın, yaklaşık 31 milyar TL’si yatırımlardan, 13.7 milyar TL’si teşviklerden, 10.1 milyar TL’si sosyal güvenlik alanından, 2.5 milyar TL’si mal ve hizmetlerden, 2.7 milyar TL’si diğer alanlardan olmak üzere toplamda 59.9 milyar TL’si harcama ve tasarruflardan, 16 milyar TL’si gelir artırıcı tedbirlerden olmak üzere toplam 76 milyar TL’lik bir rakama ulaşılacak” dedi. Hazine ve Maliye Bakanlığı bünyesinde, diğer bakanlıklardan temsilcilerin de katıldığı Kamu Maliyesi Değişim ve Dönüşüm Ofisi’ni kurduklarını hatırlatan Albayrak bu ekibin sürekli sahada olarak tasarruf ve gelir artırıcı hedeflerin gerçekleştirilmesi için sürece liderlik edeceğini söyledi.

KUR KRİZİNİ ATLATTIK

Maliye Bakanı Berat Albayrak Frankfurter Allgemeine gazetesi için kaleme aldığı makalede Türkiye’nin kur krizini atlattığını belirtti. Albayrak Frankfurter Allgemeine Zeitung için kaleme aldığı makalede, Almanya ve Avrupa Birliği ile daha sıkı ekonomik işbirliği yapmak arzusunda olduklarını söyledi. Albayrak, Avrupa Birliği ile aralarındaki Gümrük Birliği’nin genişletilmesini ve himayecilikle mücadelede Berlin yönetimiyle işbirliği yapmak istediklerini dile getirdi. Maliye Bakanı Gümrük Birliği’nin sınai mamullerin yanı sıra hizmet ve tarım sektörlerini de kapsamasını amaçladıklarını belirtti.

Emlak vergisi gerçek değerden alınacak

Taşınmaz değerleme sistemi kurularak gayrimenkul envanteri tamamlanacak, tapu harçları ve emlak vergilerinin gerçek değerleri üzerinden alınması sağlanacak şekilde gayrimenkul vergilendirme sistemi yeniden düzenlenecek.

İmar planı revizyonlarıyla oluşan değer artışlarından kamuya gerçekçi oranda pay alınması sağlanacak.

Kamu maliyesine olan yükü azaltmak amacıyla sosyal sigorta sistemi yeniden düzenlenecek.

Bankaların güncel mali yapılarını ve aktif kalitelerini tespit etmek için bünye değerlendirme çalışmaları yapılacak.

Türkiye Kalkınma Bankası’nın görev alanı genişletilecek. Türkiye Emlak Bankası gayrimenkul sektörü için yapılandırılacak.

BES’e otomatik katılım yeniden yapılandırılıyor

Çalışanların işverenleri aracılığıyla Bireysel Emeklilik Sistemi’ne (BES) otomatik katılım uygulaması yeniden yapılandırılarak sürdürülebilir hale getirilecek.

Atıl tarım arazilerinin tarımsal üretime kazandırılması için gerekli kurumsal ve hukuki altyapı oluşturulacak.

KOBİ’lerin markalaşması, kurumsallaşması ve uluslararası piyasalara erişim sağlamaları amacıyla eğitim ve danışmanlık hizmetleri düzenlenecek, yenilikçi iş modelleri geliştirmelerini sağlayacak projeler hayata geçirilecek.

Yatırım ve işletme dönemlerine ilişkin izin, onay ve lisans süreçlerini içerecek ve yatırımcıya rehber olacak şekilde sektörel yatırım yol haritaları çıkarılacak.

Sosyal yardım alan çalışabilir durumdaki bireylerin üretken duruma getirilmesi ve sürdürülebilir gelir elde edebilmelerini sağlamak amacıyla aktif iş gücü programlarından etkin biçimde yararlanılacak.

Turizmde sezon süresi uzayacak

Kuşak ve Yol Girişimi çerçevesinde Çin ile ikili ticari ve ekonomik ilişkiler geliştirilecek. Çin, Hindistan, Japonya ve Kore’nin içinde bulunduğu Uzak Doğu pazarıyla ilgili turizm planları oluşturularak hayata geçirilecek.

Yeni kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri tahsis edilecek, sağlık turizminin geliştirilmesi için projeler planlanarak hayata geçirilecek.

Turizmde sezon süresini uzatacak ve kişi başı harcama tutarını artıracak şekilde Turizm Ana Planı oluşturulacak.

Cari açığa karşı yerli üretim

Cari işlemler açığında iyileşmenin, ihracat ve turizmde yapılacak dönüşüm programları ve projelerle sürdürülebilir hale gelmesi sağlanacak.

İthalata bağımlılığı azaltmak ve ihracatı artırmak amacıyla yerli üretim ve dünyadaki en iyi uygulamalar göz önünde bulundurularak teknoloji ve Ar-Ge yatırımları kamu-özel işbirliği modelleriyle gerçekleştirilecek.

Cari açığın düşürülmesi amacıyla ilaç, kimya, petrokimya, enerji, makine ve yazılım sektörleri öncelikli yatırım yapılabilir alanlar olarak belirlendi. Yüksek teknoloji ürünlerinin üretileceği, büyük ölçekli yatırımların yer alacağı, etkin yönetim modeline sahip endüstri ve teknoloji bölgeleri kurulacak.

Türkiye’de üretilmeyen 20 biyoteknolojik ilacın yerli üretimi teşvik edilecek.

Petrokimya kümelenmesi ve Ceyhan Endüstri Bölgesi hayata geçirilecek.

Güvenlik hizmetlerinde kullanılan araç, gereç ve teknik ekipmanda yerli üretimin payı artırılacak, ‘yeni pazar’, ‘yeni ürün’, ‘yeni ihracatçı’ hedefi ve küresel değer zinciri bakış açısıyla ‘İhracat Ana Planı’ oluşturulacak.

İhracat teşviğine yeni düzenleme

İhracat teşvik sistemi daha verimli ve etkin olarak yeniden yapılandırılacak.

İhracatçıların küresel ticari verileri yakından takip edebilmesini sağlamaya yönelik Elektronik İhracat Platformu kurulacak.

Uluslararası ticaretin kolaylaştırılması, gümrük işlemlerinin hızlandırılması, kaçakçılığın engellenmesi için gümrük bilgi sistemleri uçtan uca bir bakış açısıyla ve veri analizi, ileri analitik yetkinliklerini de içerecek şekilde güçlendirilecek.

Avrupa Birliği ile Gümrük Birliği’nin güncellenmesine yönelik çalışmalar tamamlanacak.

Tarımda Milli Birlik Projesi hayata geçirilerek tohumdan sofraya gıda değer zinciri, gıda güvenliği ve uluslararası rekabet önceliğinde yeniden yapılandırılacak. Bu kapsamda Hal Yasası çalışmalarına destek verilecek.

Geçici gelirle kalıcı harcamaya son

Süreklilik arz etmeyen ve konjonktüre duyarlı gelirlerin oluşturduğu geçici kaynaklara karşılık kalıcı mahiyette harcama oluşturulmayacak.

Mali disiplin, YEP’te dengelenme sürecinin en temel destekleyicisi olacak. Tasarrufların kalıcı hale gelmesi Kamu Maliyesi Dönüşüm ve Değişim Ofisi tarafından sağlanacak.

Teşvik mekanizmaları gözden geçirilerek bütüncül, sade ve etkin hale getirilecek. Söz konusu teşviklerin bütçeyle uyumluluğu sağlanacak.

Kamu hizmeti sunumuyla doğrudan ilişkisi olmayan makam aracı, lojman ve sosyal tesislere yönelik harcamalar sınırlandırılacak. Kamuda yeni idari hizmet binası yapımına ve kiralanmasına izin verilmeyecek. KİT’ler, verimlilikleri artacak ve kamu maliyesine yükleri azalacak şekilde yeniden yapılandırılacak.

Lüks mallara vergi ayarı yolda

Vergi tabanını genişletme ve vergide adaleti pekiştirme amacıyla etkinliği olmayan istisna, muafiyet ve indirimler kademeli olarak kaldırılarak vergi tabanı genişletilecek.

Vergi, prim ve diğer kamu alacaklarına ilişkin yapılandırmaya gidilmeyecek.

Lüks veya ithal yoğunluğu yüksek ürünler listesi güncellenerek vergi düzenlemesi yapılacak.

Özelleştirme portföyünde bulunan varlıkların satışında yeni modeller kullanılacak.

Yatırımda öncelik enerji

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın açıkladığı ve Yeni Ekonomi Programı (YEP) olarak adlandırılan programa göre, cari açığın düşürülmesi amacıyla ilaç, kimya, petrokimya, enerji, makine/teçhizat ve yazılım sektörleri öncelikli yatırım yapılabilir alanlar olarak belirlendi. Programa göre, güneş, rüzgar, biyokütle, yenilenebilir enerji ve yerli kömür kaynaklarının elektrik üretimindeki payı artırılacak. Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (YEKA) modeli ile bu enerji teknolojilerinin yerlileştirilmesi de desteklenecek. Programa göre, Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı çerçevesinde enerji girdi maliyetleri azaltılacak. Petrol ve doğalgaz kaynağı aramaları, başta denizlerde olmak üzere hızlandırılacak.

SONDAJLAR HIZLANACAK

Maden arama ve sondaj çalışmaları hızla devam ettirilerek, bulunan rezervler kamu/özel iş birliğinde yeni iş modelleri ve finansman mekanizmalarıyla ekonomiye kazandırılacak. Bor başta olmak üzere madenler işlenip yüksek katma değerli ürünlere dönüştürülecek ve uluslararası piyasalara sunulacak. Ayrıca, petrokimya kümelenmesi ve Ceyhan Endüstri bölgesi de hayata geçirilecek.

Açıklanan programa göre, 2017’de 37.2 milyar dolar seviyesinde gerçekleşen enerji ithalatı faturasının, 2018’de 46 milyar dolar seviyesine yükselmesi bekleniyor. Bütçe ayarlaması için öngörülen enerji ithalatı faturası, 2019 yılı için 43 milyar dolar, 2020 için 44.3 milyar dolar ve 2021 için 45.2 milyar dolar olarak hesaplanıyor.

HANGİ ALANDA NE YAPILACAK?

ADALET

Yargının finans ve enerji gibi sektörlere ilişkin alanlarda ihtisaslaşması sağlanacak ve meslekte uzmanlaşma yaygınlaştırılacak.

Zorunlu arabuluculuk ve sulh gibi alternatif yöntemler yaygınlaştırılacak.

Noterlik reformu gerçekleştirilecek ve noterliklerin görev alanı çekişmesiz yargı işlerini de kapsayacak şekilde genişletilecek.

İcra ve iflas işlerinin alacaklı ile borçlu arasındaki hassas dengenin gözetilmesi suretiyle daha hızlı yapılması sağlanacak ve bu kapsamda yeni icra dairesi modeli yaygınlaştırılacak.

EĞİTİM

Farklı kurumlardaki eğitim ve istihdam verilerinin entegre edilmesine ve analizine dayalı olarak eğitim programı ve meslek bazında arz talep dengesi oluşturulacak.

Eğitim kalite endeksi oluşturulacak, deneyimsiz öğretmenler desteklenecek ve dezavantajlı okullara pozitif ayrımcılık yapılacak.

Kişiselleştirilmiş öğretim planı (sanal asistan) uygulama stratejisi hayata geçirilecek.

Erken çocukluk eğitimi 5 yaş öncelikli olarak yaygınlaştırılacak ve öğrencinin ilgi, yetenek ve mizacını dikkate alan bir eğitim süreci uygulanacak.

SAĞLIK

Obezitenin önlenmesi için sağlıklı beslenme alışkanlıklarının geliştirilmesine yönelik ilgili paydaşlarla koordine bir şekilde mevcut programlar yaygınlaştırılacak.

Maliyet avantajı sağlamak amacıyla Tedarik Paylaşım Platformu ve tedarik zinciri çalışmaları yürütülecek.

İlaç kullanımının optimize edilmesi ve ilaç maliyetlerinin azaltılması konusunda projeler uygulamaya konulacak.

İlaç sektörüne yönelik AR-GE çalışmaları kapsamında klinik araştırma merkezleri ve birimlerinin sayıları artırılacak.

Kıdem tazminatı fonu gündemde

Programa göre, 3 yıllık dönemde sosyal tarafların mutabakatıyla kıdem tazminatı reformu gerçekleştirilecek.

Kayıtlı istihdamın teşvikine yönelik veri analizine dayalı risk odaklı denetim faaliyetleri yaygınlaştırılacak, kayıt dışılığın yaygın olduğu sektörler öncelikli olmak üzere, yönlendirici ve rehberlik edici denetim faaliyetleri artırılacak.

Program döneminde istihdam teşviklerinin etki analizi yapılacak, teşviklerin ihtiyaçlara göre yeniden tasarlanması sağlanacak.

Yarım çalışma ödeneğinin etkin şekilde uygulanmasının yanında özel sektörle iş birliği yapılarak eğitim ve öğretim müfredatı çalışma hayatının beklentilerini karşılayacak iş gücü oluşturulacak şekilde güncellenecek.

Kamu sektöründe çalışanlar için yetenek ölçümü, tekrar yerleştirme ve norm kadro çalışmaları yapılacak.

İŞ DÜNYASI: GERÇEKÇİ BİR PROGRAM

Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Başkanı Abdurrahman Kaan: “Programda Dengelenme, Değişim ve Disiplin’ odaklı bu öngörüleriyle birlikte çok iyi çalışıldığını söylemek istiyorum. 2019 için dünyada beklenen daralmanın da aynı şekilde bu sürecin içine dahil edildiğini gördük. Başarılı olacağına inancımız tam.”

İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç: “Yeni Ekonomi Programı’nın, Türkiye’yi 2023’e hazırlayacak gerçekçi bir ufuk çizdi. Dengelenme, disiplin ve değişim kurgusu üzerine oturtulan YEP’i ekonominin yeni anayasası olarak görüyoruz. Ekonominin tüm aktörlerinin bu anayasaya sadakatle uyacağından şüphemiz yok.”

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı İsmail Gülle: “Yeni Ekonomi Programı (YEP) metninde sıklıkla ihracata vurgu yapılmasından son derece büyük mutluluk duyduk. Bu yıl hedefimiz 170 milyar doları aşmak. 2019 için belirlenen 182 milyar dolar mal ihracatı hedefini de yakalayacağımıza söz veriyoruz.”

Dış Ekonomik Kurulu (DEİK) Başkanı Nail Olpak: “İstikrarı güçlendirmek için dengeli büyüyen, kademeli ve uzun vadeli bir perspektifi hedefleyen, güçlü, ayakları yere basan, gerçekçi bir program açıklandı. Program kısa günün karı anlayışı yerine uzun vadeli hedeflere ve uzun vadeli istikrara yeni bir soluk getiriyor.

Ankara Ticaret Odası (ATO) Yönetim Kurulu Başkanı Gürsel Baran: “Program Türkiye’nin üretim ekonomisine dönüşme süreci için yol haritası özelliği taşıyor. Dengelenme, disiplin ve değişimi içeren 3D’li dönemle birlikte Türkiye üretim ekonomisine dönüşecek. Enflasyon, işsizlik, cari açık gibi hedefler gerçekleştirilebilir.”

Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Nurettin Özdebir: “Programın, mevcut dinamikleri sürdürebilir hale getirirken, bunu gerçekleştirmek için de güçlü maliye politikasıyla desteklendiğini görüyoruz. Mevcut borçlanma maliyetlerinin aşağı çekilmesi yönünde etkinliği arttırarak, ekonomide bir ivme kazanacağını düşünüyorum.

İstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan: “Açıklanan Yeni Ekonomi Programı, nitelikli ve sürdürülebilir bir ekonomik büyüme için sabır ve kararlılığı, öncelikli olarak ise finansal istikrarın yeniden tesis edilmesini öngörüyor. Kalkınma Bankası’nın da önemsenmesini anlamlı buluyoruz.”

Anadolu Aslanları İşadamları Derneği (ASKON) Genel Başkanı Hasan Ali Cesur: “Özellikle bazı beklentilerimize cevap niteliğinde bir program. Nitekim Yeni Ekonomi Programı dengeleme, disiplin ve değişimi temel alan, piyasa ekonomisinin temel prensiplerinden hareketle gerçekçi, şeffaf ve tutarlı bir program olmuş.”

Türk Sanayici ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) Başkanı Erol Bilecik: “Gerçekçi hedefler içeriyor. Özellikle ciddi tasarruf tedbirleri, mali disiplinin devamı, kayıt dışı ekonomi ile mücadele, vergi politikaları, yüksek katma değerli üretimin desteklenmesi ve cari açığın azaltılması yönündeki kararlılığı memnuniyetle karşılıyoruz.”

Bizi Takip Edin

Dengeli değişimle milli ekonomiye

Hazine ve Maliye Bakanı Albayrak ‘dengelenme’, ‘disiplin’ ve ‘değişim’ başlığı altında topladığı, üçlü ayak üzerinde yükselecek Yeni Ekonomi Programı’nı açıkladı. İşte yerli ve milli üretime ağırlık vererek, tasarrufu önceleyen 3 yıllık program:

Popüler Haberler

Son dakika... İsrail, İran'a misilleme saldırısı başlattı

Bakan Şimşek Washington'da konuştu: Harcamaları kontrol edecek ve kesintiye gideceğiz

Soykırımcı İsrail durmuyor! Gazze'de sivillerin evlerine bombardıman

Yunanistan ateşle oynuyor!

Hassan Ankara'da! Cumhurbaşkanı Erdoğan: İkili ticarette hedef 1 milyar dolar