Enflasyon son 3 yılın dibinde

Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ekimde aylık bazda yüzde 2, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 0.17 arttı. Geçen ay yüzde 9.3’e gerileyen yıllık TÜFE ise beklentilere paralele olarak yüzde 8.55’e indi. Böylece TÜFE’de Aralık 2016’daki 8.53’lük artıştan sonra yıllık enflasyonda en düşük artış oranı gerçekleşti. Uzmanlar baz etkisinin kasım ve aralıkta tersine işleyeceğini ancak buna rağmen Merkez Bankası tahmini ve Yeni Ekonomi Programı (YEP) beklentisi olan yüzde 12’lik yıl sonu hedefinin tutacağını görüşünde.

Son yapılan anketlerde de ekonomistlerin ekim ayı enflasyon beklentilerinin ortalaması yüzde 1,87 olmuştu. Ekonomistlerin yıl sonu enflasyon beklentisinin ortalaması ise yüzde 12,11 olarak belirlenmişti. Türkiye İstatistik Kurumu’nun verilerine göre, ekim ayı itibarıyla 12 aylık ortalamalar dikkate alındığında, tüketici fiyatları yüzde 16.81, yurt içi üretici fiyatları yüzde 22.58 arttı. Yİ-ÜFE ise Aralık 2018’e göre yüzde 6.71, geçen yılın ekim ayına göre de yüzde 1.7 arttı. Ana harcama grupları itibarıyla ekimde aylık bazda en yüksek artış yüzde 11,7 ile giyim ve ayakkabı grubunda görülürken, konutta yüzde 3.55, gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 1.65, haberleşmede yüzde 1.43 ve ulaştırmada yüzde 1.17 artış gerçekleşti. Ekimde ana harcama grupları itibarıyla endekste düşüş gösteren tek grup yüzde 0.59 ile eğlence ve kültür oldu. 

YENİDEN DEĞERLEME

TÜFE’de yıllık bazda en yüksek artış yüzde 43.6 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda görüldü. Bunu yüzde 14.24 ile sağlık, yüzde 14.2 ile eğitim, yüzde 13.71 ile lokanta ve oteller, yüzde 13.43 ile çeşitli mal ve hizmetler izledi. Ekimde en fazla fiyat artışı görülen ürün yüzde 43.70 ile erkek kazağı olurken, en çok ucuzlayan ürün ise yüzde 25.23 ile yurt içi turları olarak gerçekleşti.

Bu arada Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen yeniden değerleme oranına esas teşkil eden Yİ-ÜFE, ekim ayı sonunda 12 aylık ortalamalara göre yüzde 22.58 artış gösterdi. Çeşitli vergi ve harçlarla ilgili kanunlarda, vergi, harç ve ceza tutarlarının her yıl yeniden değerleme oranı kadar artması öngörülüyor. Şayet bu oran dikkate alınırsa pasaport harcı, Motorlu Taşıtlar Vergisi, ehliyet harcı gibi birçok kalemde yüzde 22.58 artış yaşanacak.