Hain darbe girişiminin ekonomiye zararı: Kişi başı 2 bin dolar!

Fetullahçı Terör Örgütü'nün (FETÖ) hükümeti hedef aldığı 17-25 Aralık operasyonları ve ülke yönetimini ele geçirmek amacıyla planladığı ancak başarısız sonuçlanan 15 Temmuz hain darbe girişiminin Türk ekonomisine maliyeti ağır oldu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 7 Ocak 2015'teki Büyükelçiler Konferansı'nda, "En mütevazı hesaplamayla 17 ve 25 Aralık darbe girişiminin Türkiye'ye maliyeti 120 milyar dolar oldu. Eğer başarılı olsaydılar, eğer azmettikleri gibi başbakanı, 'dönemin başbakanı' yapabilselerdi, inanın bu maliyet kat kat fazla olacaktı" ifadelerini kullanmıştı. Yapılan hesaplamalara göre 15 Temmuz darbe girişiminin faturası ise 400 milyar doları aştı. Böylece her iki girişimin Türk ekonomisine toplam maliyetinin 500 milyar doları aştığı tahmin ediliyor.

DOLAYLI MALİYETİ YÜKSEK

İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sefer Şener'in yaptığı hesaplamaya göre darbenin, ülke ekonomisine doğrudan maliyeti yaklaşık 160 milyar dolar. Dolaylı maliyetinin ise çok daha fazla olduğuna dikkati çeken Şener'in verdiği bilgiye göre darbe girişiminin kişi başı maliyeti 2 bin doları geçmiş durumda. Darbenin ülke ekonomisine dolaylı maliyetinin ise toplamda 400 milyar doları aştığını belirten Prof. Dr. Sefer Şener, 15 Temmuz hain darbe girişimiyle birlikte kredi derecelendirme kuruluşlarının hızlıca not indirimine gittiklerini ancak darbe sonrası ekonomide yaşanan hızlı toparlanma sayesinde bu indirimlerin gerekli olmadığına dikkat çekiyor.

Prof. Dr. Sefer Şener, 15 Temmuz hain darbe girişimi sonrası süreçte yaşananlarla birlikte Türkiye'ye doğrudan yabancı sermaye girişlerinde gözle görülür bir yavaşlama yaşandığını ifade ederek, 2016'da 16 milyar dolar olan bu tutarın 2019'da 8.6 milyar dolara kadar gerilediğine işaret ediyor. Şener'in verdiği bilgiye göre darbe girişimi, Türkiye'nin yatırım çekme potansiyelini ve yatırım imajını ciddi anlamda zedeledi. Darbe girişimi nedeniyle yabancı sermaye girişlerinin azalmasının da etkisiyle kişi başına düşen milli gelirde gerileme yaşandı. 2013'te 12 bin 582 dolara ulaşan kişi başına milli gelir 15 Temmuz hain darbe girişimi ile birlikte 2020 yılına gelindiğinde 8 bin 600 dolara kadar indi.

VATANDAŞ FAKİRLEŞTİ

Ancak 2023 yılına gelindiğinde 13 bin 243 dolar seviyesine tekrar ulaşılabildi. Kümülatif olarak büyüme süreci göz önüne alındığında 19 bin 600 doları aşması hedeflenen kişi başına gelir, geçen yıl 15 bin bin dolar civarında kaldı. Prof. Dr. Sefer Şener "Darbe süreci, sadece kişi başına gelir kayıpları açısından 10 yıllık bir zaman kaybına yol açmıştır" ifadelerini kullandı.

GÜN GÜN TAKİP EDİLDİ

Mart 2014'te, o dönem AK Parti Genel Başkan Yardımcısı görevinde olan Numan Kurtulmuş, katıldığı bir etkinlikte yaptığı açıklamada, paralel yapının hain operasyonlarının ekonomiye olan etkilerini değerlendirirken, 17 Aralık operasyonun ekonomiye ne kadar ve nasıl etkisi olduğunu gün gün takip ettiklerini söylemişti. Kurtulmuş "Bu olayları bahane ederek Türkiye ekonomisini istikrarsızlaştırmak isteyen çevrelerin de bunda çok ciddi şekilde katkısı olduğunu ifade etmek lazım" diye konuşmuştu. Kurtulmuş, o dönemde faizlerde 2-3 katına yaklaşan ciddi bir yükseliş olduğunu belirtmişti.