Kıdem tazminatı hesaplama nasıl yapılır?

Kıdem ihbar tazminatında son durum araştırılmaya devam ediliyor. Milyonlarca çalışanı ilgilendiren kıdem tazminatı sistemi ile ilgili yeni gelişmeler yaşanıyor. Bu nedenle internette; "kıdem tazminatı nedir, 2019 gelir vergisi hesaplama nasıl yapılır, kıdem ihbar tazminatı tavanı vergi kesintileri ne kadar", soruların yanıtları merak konusu oldu.

2019 Kıdem tazminatında vergi iadesi başvurusu nasıl yapılır, iade için nereye başvurulacak? Kıdem tazminatında kesilen gelir vergisi ile ilgili son dakika gelişmeleri yaşanıyor. Resmi Gazete'de bugün yayımlanan karara göre, Gelir Vergisi ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasında Dair Kanun yürürlüğe girdiği belirtildi. Bu nedenle kıdem tazminatındaki gelir vergisi kesintisi iade edileceği kesinleşmiş oldu.

Gelir Vergisi kesilen işçiler mahkemeye gitmezse vergi kesintisini iade alabileceği, futbol kulüpleri ve organizasyonunda görevli tüzel kişiler de Katma Değer Vergisi'yle Gelir Vergisi'nden muaf tutulacağı kaydedildi. Resmi Gazete yayınlanan kararla birlikte vatandaşın araştırmış olduğu, Kıdem ihbar tazminatı vergi hesaplamaları ve gelir vergisi iadesi ile ilgili ayrıntıları bu haberimiz üzerinde derledik. İşte konuya ilişkin merak edilenler…

81 milyonun cebine yansıyacak

27 Mart 2018'den önce işten ayrılanlara karşılıklı sonlandırma sözleşmesi kapsamında yasal haklarına ek olarak ödenen tazminatlar, iş kaybı, iş sonu tazminatları gibi çeşitli adlar altında yapılan ödemeler ve yardımlardan yapılan gelir vergisi kesintisinin iadesi sağlanacak. İhbar tazminatı, normal ücret, yıllık izin ücreti, geçmiş veya mevcut dönemdeki çalışmalar karşılığı yapılan hizmet primi ve ikramiye ödemeleri ile ücret kapsamında olan benzeri ödemelerden kesilen gelir vergisinin iade edilmesi söz konusu olmayacak.

İşverenlerce, hizmet erbabına, ölüm, engellilik ile hastalık sebebiyle verilen tazminat, yardımlar gelir vergisinden istisna olacak. Evlerde üretilen ürünlerin internetten satışından kaynaklanacak gelirlerin bir yıllık asgari brüt ücreti geçmeyecek tutarları vergiden istisna olacak.

12 AY ASGARİ ÜCRET DESTEĞİ

Asgari ücret desteği 12 ay daha devam edecek. İşçi sayısı 500'ün altında olan işyerlerinde işçi başına 150 lira, 500'ün üzerinde olanlarda 100 lira asgari ücret desteği sağlanacak. SGK'ya prim borcu bulunan işverenler destekten yararlanamayacak. Ancak, borcunu yapılandıran ve düzenli ödeyenler destekten yararlanabilecek.
Vergisini düzenli ödeyenlere, her bir beyanname itibarıyla 250 lirasına kadar yapılan eksik ödemeler, vergi indirimine yönelik ihlal kapsamında değerlendirilmeyecek. UEFA organizasyonları vergiden muaf olacak.

İş Kanunu ile yasal güvence kapsamında tutulan Kıdem tazminatlarındaki gelir vergisi kesintisinin iadesini öngören yasa yayımlandı. Yasal haklara ek olarak ödenen tazminatlardan kesilen gelir vergisi iade edilecek.

Kıdem, iş kaybı, iş güvencesi ve diğer adlar altında ödemesi yapılan tazminatlarda gelir vergisi iadesi öngören yasa yayımlandı.

Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yer alan kanuna göre, 27 Mart 2018'den önce işten ayrılan hizmet erbabına, karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında yasal haklarına ek olarak ödenen tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları gibi çeşitli adlar altında yapılan ödemeler ve yardımlardan yapılan gelir vergisi kesintisinin iadesi sağlanacak.

Maddenin uygulanmasında hizmet erbabının düzeltme zaman aşımı süresi içerisinde tarha yetkili vergi dairelerine başvurmaları ve dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri şartı aranacak.

Yasaya eklenen geçici maddeyle 2019 UEFA Süper Kupa Finali ve 2020 UEFA Şampiyonlar Ligi Finali müsabakalarının Türkiye'de oynanmasına ilişkin olarak Türkiye'de elde ettikleri kazanç ve iratları dolayısıyla UEFA, katılımcı futbol kulüpleri ve organizasyonda görevli tüzel kişilerden iş yeri, kanuni ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayanlar gelir ve kurumlar vergisinden muaf tutulması kararlaştırıldı.

TAZMİNAT 583 LİRA ARTTI!

Yeni yılla birlikte kıdem tazminatı hesapları da değişti. Çalışılan her yıl için asgari ücretlilere 528,9, yüksek maaşlılara 583,18 lira avantaj oluştu.

Milyonlarca SSK'lının sigortası niteliğindeki kıdem tazminatı, yeni yılla birlikte arttı. Tazminat tavanı memur maaşlarındaki artışla birlikte 583,18 lira yükselerek 5 bin 434 lira 42 kuruştan 6 bin 17 lira 60 kuruşa çıktı. Bu tutar 30 Haziran'a kadar geçerli olacak, 1 Temmuz'da memur maaşlarındaki artışla yükselecek. Asgari ücretlinin kıdem tazminatı da 1 Ocak'ta yürürlüğe giren yüzde 26.05 artışla yükseldi.

Buna göre, bu yıl işsiz kalanların tazminatı, çalıştığı her yıl için 2 bin 29 lira 50 kuruş yerine 2 bin 558 lira 40 kuruştan hesaplanacak. Çalışılan yıl başına kazanç 528,9 lira olacak. Kıdem tazminatı her yıla 1 aylık brüt ücret kadar hesaplanıyor.

Ancak tazminat, belirlenen tavanı aşamıyor. Çalışanın kıdem tazminatı alabilmesi için isteği dışında işten ayrılması gerekiyor. Bunun istisnaları da var. Erkek işçi askerlik, kadın evliliği nedeniyle (1 yıl içinde) ayrılırsa kıdem tazminatını alabilir. Emekli olmak için işten çıkanlar da kıdem alır. Haklı fesihle işten ayrılana da kıdem tazminatı ödenir.

KIDEM TAZMİNATI HAKKI NASIL HESAPLANIR?

Herhangi bir iş sözleşmesinin kıdem tazminatını gerektiren bir nedenle feshi durumunda, çalışılan her tam yıl için 30 günlük brüt ücret tutarında kıdem tazminatı ödenmektedir. Bir yıldan artan süreler de oranlanarak hesaplamaya dahil edilecektir.

Kıdem tazminatı hesaplamaları sırasında işçiye ödenen ücretin yanı sıra, kendisine düzenli olarak sağlanan tüm para ve para ile ölçülebilen menfaatlerin (yol parası, yemek parası, düzenli olmak koşuluyla ikramiye ödemeleri vb.) brüt tutarları dikkate alınmaktadır. Her tam çalışma yılı için ödenen kıdem tazminatı tutarı, fesih tarihinde geçerli olan kıdem tazminatı tavanı ile sınırlandırılmıştır.

KIDEM TAZMİNATI NE KADAR OLDU?

Çalışanların güvencesi niteliğindeki kıdem ve ihbar tazminatı yeni yılda asgari ücrete paralel artacak. Artış yüzde 26 olacak ve 1 yıl çalışması olan net 2538 lira kıdem, 2011 lira da ihbar tazminatı alacak.

Kıdem tazminatı, sigortalı (SSK'lı) çalışan yaklaşık 20 milyon işçinin güvencesi niteliğinde. Kıdeme hak kazanmak için bir işyerinde kesintisiz en az bir yıl çalışmak gerekiyor. Tazminat her bir yıl için 1 aylık brüt ücret kadar oluyor. Alt limiti asgari ücretle belirlenen kıdem tazminatının üst limitini ise memur maaşlarına yapılan zam belirliyor.

KIDEM TAZMİNATI 2019 TAVAN ÜCRETİ NE KADAR OLDU?

Milyonlarca işçinin merak ettiği soruya yanıt geldi. Kıdem tazminatının tavan tutarı 2019 yılında 6 bin 17 lira olarak belirlendi. Bundan sonra işten çıkarılan bir işçi kıdem tazminatı olarak her yıl başına 6 bin 17 lira alabilecek. Kıdem tazminatı tavan miktarı 2018 Temmuz ayında 5 bin 434 lira olarak hesaplanmıştı.

Bu hesaplamaya göre 10 yıl çalışan bir işçi 2018 Aralık ayında işten çıkartıldığında 54 bin 340 lira kıdem tazminatına hak kazanabilirken, bu rakam 2019 Ocak ayı ile birlikte 60 bin 170 lira oldu.

KIDEM TAZMİNATI HAKKI NASIL HESAPLANIR?

Herhangi bir iş sözleşmesinin kıdem tazminatını gerektiren bir nedenle feshi durumunda, çalışılan her tam yıl için 30 günlük brüt ücret tutarında kıdem tazminatı ödenmektedir. Bir yıldan artan süreler de oranlanarak hesaplamaya dahil edilecektir. Kıdem tazminatı hesaplamaları sırasında işçiye ödenen ücretin yanı sıra, kendisine düzenli olarak sağlanan tüm para ve para ile ölçülebilen menfaatlerin (yol parası, yemek parası, düzenli olmak koşuluyla ikramiye ödemeleri vb.) brüt tutarları dikkate alınmaktadır. Her tam çalışma yılı için ödenen kıdem tazminatı tutarı, fesih tarihinde geçerli olan kıdem tazminatı tavanı ile sınırlandırılmıştır.

VERGİ MUAFİYETİ GELDİ

Kıdem tazminatı tavanı altı ayda bir yükseltiliyor. Ödemenin yapıldığı tarihteki kıdem tazminatı tavanını aşmayan söz konusu tazminat tutarları için ödenen vergiler iade edilecek. Aşan tutarların vergisi ise iade edilmeyecek.

Örneğin geçen yılın ocak ayında işten ayrılan bir kişiye on yıllık hizmetinin karşılığı olarak 60 bin lira tazminat ödenmişse, o tarihteki 5.001 TL’lik tavan dikkate alınarak 50 bin 10 TL’ye kadar olan tutar için ödenen vergi iade edilecek.

Basın iş kolunda çalışanlar için ise 24 aylık brüt ücrete kadar olan tazminatlar için ödenen vergiler iade edilecek.

TAVAN YÜKSELDİ, SENE BAŞINA 562 LİRA KAZANÇ

Enflasyonun kesinleşmesiyle işçiler için kıdem tazminatının tavanı da arttı. Buna göre 2019'un ilk altı ayı için kıdem tazminatı tavanı 5.996,46 TL olarak uygulanacak. Örneğin 8.9.1999 ve öncesinde ilk kez sigortalı olmuş, 15 yıl, 3.600 gün çalışması olan ve brüt maaşı 5.996,46 TL’nin üzerinde olan bir işçi 2018'de bu hakkını kullanmayarak çalıştığı yıl başına 562 TL fayda sağlamış durumda. Bu işçi hakkını bu yıl kullandığında ve 10 yıllık çalışması varsa toplamda 5.620 TL daha fazla kıdem tazminatı almış oldu.

Bekleyen yüzde 4 kâra geçti

Emeklilik dilekçesini 2018'de değil de bu yıl verecek bir işçi de enflasyonun netleşmesiyle ortalama yüzde 4 daha fazla aylık bağlatacak. 2018'de dilekçe vermekle bu yıl dilekçe vermek arasındaki fark ortalama yüzde 4 oranında maaşlara yansıyacak.

Kıdem tazminatına hak kazanmada bazı ayrıntılar söz konusu.yani normalde işverenin işten çıkarması durumunda ödenen kıdem tazminatı, istifa hallerinde de alınabiliyor. örneğin; erkek işçi askerlik, kadın evliliği nedeniyle (1 yıl içinde) işten ayrılırsa kıdemini alabiliyor. emekli olmak için işten çıkanlar kıdem tazminatı alır. 8 eylül 1999’dan önce işe girip de 15 yıl sigortalı olan ve en az 3600 günü tamamlayanlar ile 1999’dan sonra ilk defa işe başlayıp 25 yıl sigortalı olup 4500 gün prim ödeyenler istifa edince kıdeme hak kazanıyor. bunun için SGK'dan ‘yaş dışında emeklilik şartlarını yerine getirmiştir’ yazısı alınmalı. fazla mesai nedeniyle ayrılan işçi de kıdem alır.

KİMLERE UYGULANIYOR?

Kıdem tazminatı tavanı çalışanlar için her yıl iki kere belirleniyor. Memur maaş katsayısındaki artışa göre yapılan bu hesaplamayla Ocak ve Temmuz aylarında tavan yükseltiliyor. Kıdem tazminatı çalışılan süre ile son brüt maaşın çarpılması sonucu bulunuyor. Ancak brüt maaşta bir sınır belirleniyor. Buna kıdem tazminatı tavanı adı veriliyor. 01.01.2019 tarihinden itibaren kıdem tazminatları hesaplanırken brüt ücret tavanı 6 bin 17 lira 60 kuruş olarak belirlendi.

Yapılan değişiklikle birlikte kıdem tazminatından Gelir Vergisi kesilen işçiler mahkemeye gitmezse vergi kesintisini iade alabilecekler. Futbol kulüpleri ve organizasyonunda görevli tüzel kişiler de Katma Değer Vergisi'yle Gelir Vergisi'nden muaf tutulacak.

İŞSİZLİK MAAŞI NE KADAR OLDU?

Asgari ücret 2019 yılı için net 2 bin 20 TL, brüt 2 bin 558 TL olarak belirlendi. Asgari ücret zammı ile birlikte işsizlik maaşı miktarı da belli oldu. Buna göre işsizlik ödeneği miktarı da 2019 yılı için en düşük 1.015 lira, en yüksek 2.030 lira olacak.

KIDEM TAZMİNATI DEĞİŞİKLİĞİ İLE İLGİLİ MADDE! BAŞVUR ŞARTLARI NELER VE NASIL ALINIR?

"GEÇİCİ MADDE 89 – 27/3/2018 tarihinden önce karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında ödenen tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları gibi çeşitli adlar altında yapılan ödemeler ve yardımlar üzerinden tevkif edilerek tahsil edilen gelir vergisi, hizmet erbabının düzeltme zamanaşımı süresi içerisinde tarha yetkili vergi dairelerine başvurmaları ve dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri şartıyla 213 sayılı Vergi Usul Kanununun düzeltmeye ilişkin hükümleri uyarınca red ve iade edilir.

Bu madde hükümlerinden yararlanmak üzere vazgeçilen davalarla ilgili olarak yargılama giderleri ve vekâlet ücretine hükmedilmez.

Hakkında kesinleşmiş yargı kararı bulunan iade talepleriyle ilgili olarak bu madde hükmü uygulanmaz. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir."

FUTBOL KULÜPLERİ İÇİN MUAFİYET

UEFA Süper Kupa ve Şampiyonlar Ligi Finalleri için vergi muafiyeti ile ilgili geçici maddeye göre, 2019 UEFA Süper Kupa Finali ve 2020 UEFA Şampiyonlar Ligi Finali müsabakalarına ilişkin olmak üzere Avrupa Futbol Federasyonları Birliği (UEFA), katılımcı futbol kulüpleri ve organizasyonda görevli tüzel kişilerden iş yeri, kanuni ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayanlara, bu müsabakalar dolayısıyla yapılacak mal teslimleri ve hizmet ifaları ile bunların bu müsabakalar dolayısıyla yapacakları mal teslimleri ve hizmet ifaları katma değer vergisinden muaf tutulacak.

Ayrıca 2019 UEFA Süper Kupa Finali ve 2020 UEFA Şampiyonlar Ligi Finali müsabakalarının Türkiye'de oynanmasına ilişkin olarak Türkiye'de elde ettikleri kazanç ve iratları dolayısıyla Avrupa Futbol Federasyonları Birliği (UEFA), katılımcı futbol kulüpleri ve organizasyonda görevli tüzel kişilerden işyeri, kanuni ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayanlar gelir ve kurumlar vergisinden muaf olacak ve bu muafiyet, tevkif yoluyla alınan vergileri de kapsayacak şekilde değiştirildi.

KIDEM TAZMİNATI NEDİR?

İşçinin, çeşitli nedenlerden dolayı işinden ayrılırken, çalıştığı yıllar için işveren tarafından ödenen tazminattır. İşçinin kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için, işveren tarafından işten çıkarılması gerekir. Ancak işçinin çıkarılırken, ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranmamış olması gerekiyor. Yani, hırsızlık, huzuru bozacak davranışlar gibi işyeri kurallarına aykırı nedenlerden işten çıkarılırsanız, kıdem tazminatı alamazsınız.