İsviçre başta olmak üzere diğed ülkelerin merkez bankaları cesur adımlarla faizleri indirirken Türkiye Merkez Bankası, indirimde yine şaşırtan bir karara imza attı. Piyasaları bahane ederek geçen yıl ocakta politika faizini 5.5 puan birden artıran Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, şimdi ise piyasaları adeta ıskalayarak faizlerde sadece yarım puanlık indirime gitti. Piyasalarda tahvil faizleri 2013’ten beri ilk defa yüzde 7’nin altını görürken Merkez Bankası dün merakla beklenen toplantısında politika faizini sadece yarım puan indirerek yüzde 8.25’ten yüzde 7.75’e çekti. PPK karar metninde “Enflasyon görünümünde belirgin bir iyileşme sağlanana kadar getiri eğrisini yataya yakın tutmak suretiyle para politikasındaki sıkı duruş sürdürülecektir” ifadesi yer aldı.
Faiz lobisinden kur oyunu
Artırırken şahin kesilen, indirirken küçük adım atan Merkez Bankası’nın kararı ekonomi dünyasında ve özellikle sanayi kesiminde şaşkınlık yaratırken, faiz lobisini sevindirdi. Karar sonrası harekete geçen faiz lobisi, kurlarda dalgalanmaya neden oldu. Dolar, 2.36 seviyesine dayandı. Merkez Bankası’nın son kararının üretim, yatırım ve büyümenin önünde engel olmaya devam ettiğini belirten sanayiciler, daha yüksek oranda faiz indirimi yapılması gerektiğine vurgu yaptılar. IMF’nin dün küresel ekonomi büyüme rakamlarını aşağı çektiğini belirten ekonomistler de “IMF bile merkez bankalarını faiz indirimlerine çağırıyor. Petrol fiyatları düşerken, ABD Merkez Bankası’nın faiz artırımına gitmeden önce oluşan fırsatı Türkiye kaçırıyor” yorumunu yaptılar.
‘Bu işin tadı kaçtı artık’
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci Merkez Bankası’nın bugünkü kararının tam bir faiz indirimi sayılmayacağını belirterek bir sonrası toplantıya dair beklentilerinin devam ettiğini belirtti. Zeybekci “İndirimi yeterli bulmuyorum” dedi. AK Parti Merkez Karar Yönetim Kurulu (MKYK) Üyesi Bülent Gedikli de, Merkez Bankasının faiz kararına ilişkin, “Bu işin tadı kaçtı artık. Merkez Bankası’nın bu kararına bir ekonomi doktoru olarak da siyasetçi olarak da anlam veremiyorum” dedi. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık da, daha cesur bir adım beklediğini belirterek, “Beklentilerimizi karşılamadı” dedi.
İŞ DÜNYASI YETERLİ BULMADI
Yatırımcının ayağındaki pranga henüz gevşemedi
İstanbul Ticaret Odası Başkanı İbrahim Çağlar “Bu indirimi yeterli bulmak mümkün değil. Önümüzdeki aylarda yeni faiz indirimleri bekliyoruz” dedi. Çağlar “Birçok yatırımcı, faiz oranları eski seviyesine gelmedi diye yatırımlarını erteliyordu. Atılan son adımla yatırımcının ayağındaki pranganın gevşediğini henüz söylemek zor. Bugün hem üreticimiz ve iş gücümüz hem de tacirlerimiz büyüme özlemi çekiyor”dedi.
Piyasa bunu zorluyordu daha cesur adım atılmalı
Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Başkanı Nail Olpak “Piyasa koşulları zaten bunu zorluyordu. Temennimiz önümüzdeki dönemlerde bu konuda daha cesur adımların atılmasıdır’ dedi. Olpak şunları söyledi: “Aslında aylar öncesinde alınması gereken bu karar ile birlikte Merkez, piyasaların beklentilerine cevap verdi. Ancak yüzde 7.75’lik politika faizi oranı, 2014 yılı başındaki yüzde 4.5’lik oran ile kıyaslandığında; henüz beklenen oranda bir indirimin sağlanamadığını da söyleyebiliriz.”
Yüksek faiz ihracatçılar için önemli risk oluşturuyor
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi “Politika faizindeki indirimin döviz kurlarında düşürücü bir etki göstermesini beklemiyoruz” dedi. İhracatın ekonomik büyümeye verdiği desteğin giderek arttığı bir ortamda gelecek dönemde faiz indirimine gidilmesinin ihracatçıların yatırım ve üretim motivasyonunu artıracağına inandığını anlatan Büyükekşi “Yüksek faiz seviyeleri, ihracatçılarımızın için önemli bir risk oluşturuyor. Önümüzdeki dönemde Merkez Bankası’nın bu riski azaltacak adımlar atmasını bekliyoruz” diye konuştu.
Bu seviye halen yatırım için yeterli değil
Anadolu Aslanları İşadamları Derneği (ASKON) Genel Başkanı Mustafa Koca, Faiz indirimine ilişkin “Bu seviye halen ülkede yatırım teşviki sayılabilecek bir seviye değil, ancak sürecin devam etmesi gerekir” dedi. Türkiye’nin hala dünyada en yüksek faiz veren ülkeler arasında 9. sırada olduğunu anlatan Koca “Bu kararla birlikte 12’ler seviyesine inmiş olacağız” dedi.
Bu indirim hiçbir yaraya merhem olmaz
İstanbul Ticaret Borsası (İSTİB) Başkanı Ali Kopuz, faiz indirim ile ilgili olarak “TCMB’nin, piyasanın fiyatlandırdığı 100 baz puanlık faiz indirimini bugün yapması gerekirdi. Bu kadar düşük bir faiz indirimi hiçbir yaraya merhem olmaz” dedi. Kopuz, Türkiye’nin hem kendisini sıcak para ve küresel sermaye hareketlerine karşı koruması için, hem de büyümesini desteklemek amacıyla, para politikasında daha seri ve proaktif adımlar atmasının gerektirdiği ifade etti.
İndirim yeterli olmadı sonraki aya bakmalı
Kocaeli Sanayi Odası (KSO) Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, Faiz indiriminin uzun vadede büyüme oranına olumlu etki edeceğini vurgulayarak, şunları kaydetti: “Şayet faizler belirli seviyeye iner, insanlar tekrar yatırım yapar hale gelirse, bu hem büyüme oranına hem de işsizlik oranına önemli katkılar sağlar. 50 baz puan indirim yeterli olmadı.”