Ortaçağ'dan kalma ısı yalıtımlı muhteşem Shatili evleri

Shatili köyü mimari yapısıyla görenleri kendine hayran bırakıyor. Gürcistan'daki Büyük Kafkas dağlarının kuzey yamacında yer alan Shatili köyünün geçmişi çok eskilere dayanmaktadır. Bu inanılmaz evlerin özelliklerine geçmeden önce size köyün kısa tarihinden bahsetmekte fayda var. Ortaçağın başlarında köylüler yüzlerce yıl düşmanlarından korumak için bir çözüm buldular. Köydeki bütün evleri bir kale şeklinde inşa ettiler. Çeçenya sınırında yer alan bu köy, sık sık meydana gelen saldırılardan korunmak için bulduğu bu yöntem belki de günümüze kadar ayakta kalmasına vesile oldu. Ahşap çatı yerine ateşli oklara karşı korunmak için evlerin çatıları düz olarak inşa edildi. Yeni yapılan her ev önceki evin terasının dibinde yapıldı. Böylece bütün köyün etrafı taşlarla çevrelenmiş oldu. Bu da korunması için bir kalkan görevi gördü. Gürcistan'ın kuzey doğu sınır bölgesinin 'kale' işlevini gördü. On sekizinci yüzyıla kadar köy, binlerce Çeçen ve Dağıstan savaşçının saldırısına uğradı.  Shatili evleri dip dibe yapıldığı için sert kış şartlarında ısı kaybı en aza indirilmiş. Bir metre kalınlığındaki taş evlerin en alt katı büyükbaş hayvanların barınağı olarak kullanılıyordu. Bu aynı zamanda soğuk kış günlerinde bir ısı kaynağıydı. Soğuk havalarda dışarıya çıkmamak için alt kattaki ahırda bulunan hayvanların yanına inmek amacıyla bir üst kattan merdivenle ahıra inilmesi sağlanmış. Evin ikinci katı ana konut görevi görüyordu. Günlük yaşamın çoğu bu katta geçiyordu. Ortada yer alan küçük bir şömine sayesinde evin ısısı sağlanıyordu. Evin dışarıya açılan kapıları ve aynı zamanda pencereleri ısı kaybını en aza indirmek için dar ve küçük olarak yapılmış. Evin en üst katı uyumak içindi. Bütün katlar arasında iç merdivenler mevcut. Shatili evlerinin bu özellikleri sayesinde kış aylarında çok rahat bir yaşam sürme imkanını veriliyordu. Gürcü tarihçi ve gazeteci Toma Chagelishvili tarafından Shatili evleriyle ilgili Gürcüce yazılan bir makale National Geographic dergisinden yayımlandı. Makale, günümüzde de çok önemli bir konu haline gelen 'enerji verimliliği' açısından Ocak 2018'in en iyi makalesi seçildi.