20 Nisan 2024 Cumartesi / 12 Sevval 1445

Bu topraklardan dünyaya uzanan şefkat eli: Kızılay

Cephede vatanı için savaşan askerin de yanındaydı, esir düşenlerin de. Kurtuluş Savaşı’nda baskılara rağmen Anadolu’ya her türlü yardımı gönderdi. Erzincan’da da Haiti’de de depremzedelere ilk eli uzattı. Nerede savaş, afet mağduru insan varsa 150 yıldır Türk Kızılayı oraya gidip iyilik hikayesi yazıyor...

21 Nisan 2019 Pazar 07:00 - Güncelleme:
Bu topraklardan dünyaya uzanan şefkat eli: Kızılay
11 Haziran 1868'de, Dr. Abdullah Bey, Serdar-ı Ekrem Ömer Paşa, Marko Paşa ve Kırımlı Aziz Bey, bir araya gelip Hilal-i Ahmer Cemiyeti'ni kurarken Türk Kızılay'ının bugünlere gelebileceğini düşünmüşler miydi? Bunu hiçbir zaman bilemeyeceğiz ama onların insani yardım konusunda ektikleri tohum bugün büyük bir çınara dönüştü. Çınarın her bir dalı artık dil, din, ırk gözetmeksizin dünyanın neresinde bir ihtiyaç sahibi varsa ona ulaşıyor. Şu günlerde Türk Kızılayı'nın 150 yılının 116 saniyede anlatıldığı bir film dönüyor. Trablusgarp'ta, 1. Dünya Savaşı'nda, Kurtuluş Savaşı'nda, Erzincan Depremi'nde, Kıbrıs Barış Harekatı'nda, Endonezya'da, Suriye'de Kızılay'ı kırmızı hilaliyle yardım ederken görüyoruz. 116 saniyeye sığan bu 150 yılın içinde ne hikayeler var anlatılası... Kızılay'ı kolektif hafızamıza kazıyan da bu hikayelerin gücü aslında. Biz de bu hikayeleri anımsayalım istedik.
1912 Trablusgarp
 
O binbaşı Atatürk'tü
 
Trablusgarp Savaşı sırasında Derne'de Şark Kolordusu Komutanı olarak görev yapan bir binbaşı, 16 Ocak'taki hava saldırısı sırasında gözünden yaralanır. Hemen Derne'deki Hilal-i Ahmer Hastanesi'nde tedavi altına alınır. Bu binbaşı, yıllar sonra cemiyete Kızılay adını verecek olan Mustafa Kemal Atatürk'tür. Aradan yıllar geçer Mustafa Kemal 1937'de yine kırmızı hilalin önündedir. Bu sefer savaş yoktur. Ama 2. Dünya Savaşı'nın ayak sesleri duyulmaktadır. Türk ordusunun gücünü göstermek amacıyla yapılan tatbikata Kızılay da dahil edilir. İki sahra hastanesiyle katılır tatbikata Kızılay. Mustafa Kemal yıllar sonra yine kırmızı hilalin önündedir.
1914-1.Dünya Savaşı
 
Her cephede vardı
 
Hilal-i Ahmer, 1. Dünya Savaşı sırasında Osmanlı İmparatorluğu'nun savaştığı her cephede askerlerin sağlık sorunları, yaralıların bakımı, beslenme ve giyim gereksinmelerini karşılayarak devlete yardımcı olur. Ayrıca hem savaşan hem de esir düşen askerlerin aileleri ile irtibat kurmalarını sağlar.
1919 Kurtuluş Savaşı
 
Baskılara rağmen 24 saat kesintisiz çalıştılar
 
Kurtuluş Savaşı'nın başlamasıyla birlikte Hilal-i Ahmer Cemiyeti'ne yönelik baskılar artar. Merkez binası işgal kuvvetleri tarafından basılır. Ama her şeye rağmen cemiyet 1921'den itibaren İstanbul'dan Anadolu'ya yaptığı yardımları artırır. Hastaneler kurulur onlarca. Bu dönemde 33 bin 172 yaralı ve hasta tedavi edilir.
1939 Erzincan Depremi
Depremzedelere ilk yardım Kızılay'dan
 
27 Aralık 1939 gecesi saat 02.00'de 7,9 şiddetinde meydana gelen depremde Erzincan yerle bir olur. Kızılay kendi olanaklarını seferber ettiği gibi toplanan yardımları da şehre ulaştırır.
 
1942-2. Dünya Savaşı
Kurtuluş Savaşı'ndan 20 yıl sonra komşuya yardım
 
Türkiye 2. Dünya Savaşı'na katılmasa da Kızılay savaşın yaralarını sarmak için canhıraş çalışır. Romanya, Bulgaristan, Yunanistan'da bulunan soydaşlarımız anavatana gelirken Kızılay onları karşılar. Ayrıca 1942'de İzmir'de İngiliz-İtalyan esir değişimini gerçekleştirir. Ama en anlamlı yardım Türkiye'nin 20 yıl önce savaştığı Yunanistan'a yapılır. Komşuya Kurtuluş Vapuru ile binlerce ton gıda taşınır.
 
1974 Kıbrıs Barış Harekatı
 
Ayrım gözetmeden herkese yardım etti
 
Kıbrıs Barış Harekatı başlayınca Kızılay da Kıbrıs halkına yardım için seferber olur. Harekatın ilk gününden itibaren başlayan yardımlar, özellikle ateşkesten sonra yoğunlaşır. Kızılay dil, din, ırk ayrımı gözetmeden ihtiyaç sahibi herkese yardım ulaştırır. Bu tavrıyla da takdir toplar.
 
1957 Kan Bankası kuruldu
 
Bayar da Şoray da kan verdi
 
Halk sağlığı ile yakından ilgilenen Kızılay, Türkiye'de kan hizmetlerinin kurulup geliştirilmesi görevini de üstlenir. 1957'de Ankara ve İstanbul'da ilk kan merkezleri kurulur. O gün bu gündür de ihtiyaç halinde ülkemizin kan ihtiyacının karşılaması için birçok çalışma yürütülüyor. Kan bağışının yaygınlaşması için yıllar içinde pek çok kampanya yapılır. Bu kampanyalara Cumhurbaşkanı Celal Bayar gibi devletin en tepe noktasındaki isimler de katılır, Türk sinemasının sultanı Türkan Şoray gibi isimler de.
2011 Suriye Operasyonu
 
5 milyon insana ulaşıldı
 
2011'de savaş başlayınca binlerce Suriyeli Türkiye'ye sınırından giriş yapmaya başlar. Bu grupların barınma, yemek ve benzeri ihtiyaçlarını karşılamak için harekete geçen Kızılay ilk çadırkenti Hatay Yayladağı'nda kurar. Sonrasında da tarihin en büyük uluslararası operasyonu yürütür. Kızılay, bu sayede Suriye içerisindeki 5 milyon yerinden edilmiş insana ulaşıyor.
1988 Irak-İran Savaşı
 
Esirler Kızılay'a emanet
 
Sekiz yıl süren yanı başımızdaki Irak-İran Savaşı'nda pek çok asker esir düşmüştü. Kızılay iki ülke arasında esir değişimini organize etti.
 
1989 Bulgaristan'dan zorunlu göç
 
Sınırda karşıladı
 
Türk azınlığa asimile politikası uygulayan Jivkov yönetimindeki Bulgaristan amacına ulaşamayınca 1989'da zorunlu göçe karar verir. Yaklaşık 300 bin Türk, anavatana geldiklerinde onları ilk Kızılay karşılar
 
Türk Kızılay Genel Başkanı Dr. Kerem Kınık
 
Hikayelerimizi anlatın, çünkü iyilik bulaşıdır
 
"Her hal ve şartta, amasız, ancaksız, şartsız, insanın ve onun sahip olduğu hakların yanında olmak gerekiyor. Bunu cesaretle yapmak lazım. Bir insanı feda ettiğiniz zaman bütün insanlığı feda etmiş gibi oluyorsunuz. Bizim inancımız budur."
 
"Kızılay'ın dünyada, insanlığın gündemine gelmiş herhangi bir afet ve krize gitmemişliği yok. Sadece geçen yıl 50'yi aşkın ülkede 23 milyon insana yardım eli uzattı."
 
"İyilik bulaşıcıdır. Birisi tarafından cesaretlendirilirseniz iyilik için mücadele edersiniz. Kızılay'ın tarihi işte böylesi hikayelerle dolu. Bu hikayeleri ne kadar çok anlatırsak dayanışmamızı artırırız. Bu anlamda bu hikayeleri anlatmaları için yazar ve yönetmenlere ricada bulunuyorum." Hikayelerimizi anlatın, çünkü iyilik bulaşıdır Kan Bankası kurulduğunda Türkan Şoray da bağışta bulunmuştu.
 
 
2011 Van Depremleri
 
Büyük bir hızla yardım gitti
 
Van, 23 Ekim 2011 saat 13.41'de 7.2 büyüklüğündeki depremle sarsıldı. Yıkım büyüktü. Büyük bir hızla yardım malzemesini Van ve Erciş'e sevk eden Kızılay, tarihinin en büyük insani yardım operasyonunu gerçekleştirdi. Halkın barınma, beslenme ve sosyal ihtiyaçlarına yönelik tüm ihtiyaçları karşılandı.
2005 Endonezya-Sri Lanka-Pakistan
 
İhtiyaç nerede Kızılay orada
 
2005, Türk Kızılay'ının sadece Türkiye ve çevresine değil, dünyanın her yerine insani yardım eli uzatabileceğini ispatladığı bir yıldı. 1999'dan sonra Afet Yönetim Sistemi'nin geliştirilmesinde önemli aşamalar kateden kurum, bunun meyvelerini 2005'te topladı. O yıl Endonezya, Sri Lanka ve Pakistan İnsani Yardım Operasyonları, Türk Kızılay'ının dünyaya operasyonel gücünü gösterdi. (Ölkan Özyurt/Sabah)