Bu ilaçlar koronavirüs tedavisinde gerçekten işe yarıyor mu? İşte tüm dünyanın konuştuğu ilaçlar

Yeni tip koronavirüs, Çin'in Hubei eyaletindeki Wuhan kentinde tespit edildikten dört ay sonra, en az 180 ülkeye yayıldı ve 38 binden fazla can aldı. Görünürde kanıtlanmış bir tedavi olmamasına rağmen, salgını kontrol altına alınması için hükümetler sert önlemler aldı. Acak dünyanın sonsuza kadar 'sosyal mesafe' karantina ve izolasyonla yaşayamayacağı aşikar.

Pandeminin ortasında bilim dünyası çalışmalarını sürdürürken, bazı medya organları ve tıp uzmanları bazı mevcut ilaçların etkisinin olduğunu ileri sürüyor. İşte o ilaçlardan öne çıkanlar…

Anti-sıtma ilaçları

Genellikle sıtma tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar, başta ABD Başkanı Donald Trump ve ABD Sağlık Bakanlığı olmak üzere, dünyanın farklı ülkelerindeki bazı uzmanlar tarafından koronavirüse karşı potansiyel etkisi olan ilaçlar olarak öneriliyor.

Lupus ve Romatoid Artrit de (RA) olmak üzere bazı farklı durumlarda tedavi için kullanılmış ancak bazı problemlere neden olmuştur. Bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar, Covid-19'a karşı potansiyel olarak yararlı olarak görülebilir. Bununla birlikte, hidroksiklorokin ve klorokin gibi ilaçların dünyayı bu hızda yayılan bir salgına karşı koruması mümkün görünmüyor. Çünkü bu ilaçlar virüsün kendisine karşı etkisiz...

Koronavirüse karşı etkili bir tedavi olarak anti-sıtma ilaçlarının kullanılması fikrini ilk dillendirenlerden biri, Fransız Doktor ve Mikrobiyolog Didier Raoult... Ancak yapılan çalışma ortaya konmasından itibaren birçok uzman tarafından “metodolojik kusurlar” ve çarpık veriler nedeniyle eleştirildi.

Viroloji alanında önde gelen Avrupalı uzmanlardan biri ve Avrupa Viroloji Derneği Başkanı Dr.Giorgio Palu'ya göre Raoult, ilaçların Çin'de Covid-19'a karşı etkili olduğunu belirtirken, İtalyan hastanelerindeki hastaları tedavi etmek içinde etkili olarak kullanıldığı doğrulandı. Palu, 'Bu ilaçların SARS gibi bazı virüsleri etkileyebileceklerini varsayıyoruz, ancak klinik olarak kanıtlanmadı henüz.' dedi.

Rusya'nın Novosibirsk Devlet Üniversitesi'nde Biyo Nanoteknoloji Laboratuarına başkanlık eden Profesör Sergey Netesov, RT’ye yaptığı açıklamada, bu ilaçların koronavirüse karşı kullanılması fikrini şu sözlerle sorguladı...

‘’Bu ilaçlar antiviral (antivirüs) ilaçlar değil. Antibiyotik de değiller. Sıtmaya neden olan tek hücreli organizma aslında bir parazit. Bu nedenle bu ilaçlar anti-parazit ilaçlar. Normalde virüslere karşı etkili olmaması gerekiyor.’’

HIV ilaçları

HIV tedavisinde kullanılan ve Kaletra markası altında satılan lopinavir ve ritonavir iki ilacın kombinasyonu, koronavirüs ile mücadelede de uygulanabilir bir seçenek olarak öne çıkıyor. Etkisi henüz kesin bir şekilde kanıtlanmasa da, uluslararası alanda saygın Hollanda yayıncılık ve analiz şirketi Elsevier tarafından potansiyel bir tedavi olarak gösteriliyor.

Teori, bu ilaç kombinasyonunun, virüronun içindeki belirli bir enzimi HIV'de olduğu gibi etkileyerek, koronavirüsün bir hastanın vücudundaki yeni hücreleri enfekte etmesini engelleyebileceğini söylüyor. Ancak teoride işe yarar gibi görünen şey uygulamada işe yaramış değil.

New England Journal of Medicine'de yayınlanan bir çalışmada, standart etkinin ötesinde lopinavir-ritonavir tedavisi ile hiçbir fayda gözlemlenmediği belirtildi. Bu çalışmadaki ifadeler, İtalyan sağlık görevlilerinin koronavirüs hastaları için bu tedavi seçeneğini bıraktığını söyleyen Palu tarafından da desteklendi.

Bu arada Netesov, lopinavir-ritonavir seçeneğinin hiçbir zaman başarılı olamayacağını, çünkü HIV'in koronavirüslerden oldukça farklı olan retrovirüsler olduğunu söyledi.

İngiliz John Innes Center'da bir mikrobiyolog olan Profesör George Lomonossoff ise, 'Enzimler iki virüste özdeş değil. Bu ilaçların etkisi belirsiz.' diyor.

Ebola virüsü ilaçları?

Başlangıçta Ebola virüsünü tedavi etmek için geliştirilen 'remdesivir' adı verilen bir ilaç, yaygın olarak tartışılan başka bir tedavi seçeneği olarak gündeme geldi.

FDA tarafından 'nadir ilaç' (son derece nadir görülen durumları tedavi eden ve bu nedenle ticari olarak yayılmamış) olarak tanımlanan remsedivir, çok sayıda Batı yayın organında “en umut verici” tedavilerden biri olarak açıklandı. Hatta ABD'de Pentagon, salgından etkilenen ABD birlikleri için deneysel ilacın dozlarını güvence altına almak için harekete geçti.

Remdesivir'in RNA'ya (ribonükleik asit) girmesi ve virüs replikasyonu durdurması, ilacın ideal bir tedavi yöntem olarak işaret edilmesine neden oldu. Elbette bu sadece bir teori. Uzmanlar, pratik verimliliğinin düşünülenden çok daha az olduğunu söylüyor. Netesov, 'Koronavirüs tedavisinde hala net olumlu sonuçlar elde edemedik.' dedi.

Romatoid Artrit

İlk başta bağışıklık tepkisini baskılayan ilaçların bir enfeksiyonla savaşmaya yardımcı olabileceğini önermek mantıksız görünüyor, ancak yukarıda tartışılan bağışıklığı baskılayan anti-sıtma ilaçları gibi, tocilizumab adı verilen romatoid artrit ilacı, Covid-19'la mücadele listesine girdi.

İlk olarak Çin'de, bu ilacın koronavirüse karşı kullanılmasına onay verildi. Sonra İtalyan doktorlar, virüsün neden olduğu ciddi pnömoni hastalarına yardımcı olduğunu bildirdi.

Palu, tocilizumabın koronavirüs hastalarında görülen ciddi akciğer iltihabını önlediğini belirterek, hastalığın en şiddetli aşamasından önce, etkili olabileceğine inandığını söylüyor.

Lomonosoff, ilacın virüsün kendisini tam olarak inhibe etmediğini, ancak enfeksiyonun neden olduğu iltihabı hafiflettiğini açıkladı. Başka bir deyişle, Tocilizumab küresel salgının durmasına yardımcı olamaz, ancak Covid-19 ile enfekte hastaların en azından bir kısmına yardımcı olabilir.

İnterferon bazlı ilaçlar

Bu seçenekte, hidroksiklorokin ve tocilizumab ile öngörülen teorinin tam tersi bir yaklaşım söz konusu. Bu teoride, multipl sklerozdan, hepatitten kansere kadar çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılan interferon bazlı ilaçlarla bağışıklık tepkisinin uyarılmasının tedavide etkili olabileceği düşünülüyor.

Bu tedavide düşünülen, interferon bazlı ilaçların, insan hücrelerindeki protein sentezini engelleyebileceği ve virüsün çoğalmasını durdurabileceğiydi. Ancak, Netesov'a göre, böyle bir yaklaşım yarardan çok zarar verebilir.

Netesov, 'İnterferonların bir virüsün veya bir konağa bakılmaksızın protein sentezini inhibe ederler. Bu tür ilaçların ciddi olumsuz etkileri olduğu için uzun süre kullanılamazlar.’’ dedi.

Ayrıca bu yöntem, virüsün genellikle bir kişinin enfekte olmasından sonraki ilk beş gün içinde etkili olabilir. Çünkü bir virüs genellikle bu noktanın ötesinde interferonlara karşı doğal bir direnç geliştirir. Ancak Covid-19'un ilk semptomları, enfekte olduktan sonra ortalama 7-10 gün sonra ortaya çıkıyor. Bu nedenle söz konusu ilaçların da tedavide işe yarama olasılığı düşüktür.

Mevcut ilaçları yeniden kullanmak işe yarayabilir mi?

Belfast Kraliçe Üniversitesi'nde (Queen's University Belfast) Hematoloji Profesörü olan Ken Mills, ilaç kombinasyonlarının, klinik olarak reçete edilen rollerinden farklı şekillerde çalışabileceği hipotezi üzerinde çalıştıklarını açıkladı.

Çalışmaların hedefi, virüsü önleyebilecek veya semptomlarını hafifletecek tedavi yöntemleri bulmak, hastalarda riski en aza indirmek...

Mills ve meslektaşları, anti-virüs ve anti-enflamatuar kombinasyonlara odaklanıyorlar. Hangi tedavinin işe yarayabileceği konusunda açık fikirlerle çalışıyorlar.

Yine de, farklı tedavi seçenekleri medyada hızla yayılırken, hiçbiri henüz dünyanın aradığı tedavi olarak görülmedi. Şimdilik güvenli olan kesin yöntem, sosyal mesafe ve önleyici tedbirlerle virüsün yayılmasını önlemek.

star.com.tr