D-8 ülkeleri hangileri? D-8 zirvesi nedir

D-8 ülkeleri hangileridir merak ediliyor. D-8 nedir? D-8 ya da İngilizce uzun adı ile Developing Eight, 8 üye ülkeden oluşmakta olan uluslararası bir kuruluştur. D-8, gelişmekte olan sekiz ülke olarak tanımlanmaktadır. D-8 ülkeleri, Erbakan tarafından “İslam Birliği” hedefi gözetilerek kurulmuştur. Erbakan, Soğuk Savaş sonrasında yeni bir dünya düzeni kurulması gerektiğini ve Müslüman ülkelerin bu düzende güç birliğine giderek daha önemli bir rol üstlenebileceğini savunuyordu. Hali hazırda D-8 ülkelerinin nüfusunun büyük çoğunluğu Müslümandır. Bu ülkeler; Türkiye, İran, Pakistan, Bangladeş, Malezya, Endonezya, Mısır ve Nijerya’dır. D-8 ülkelerinin bir araya gelmesinde ilk olarak fikir Necmettin Erbakan tarafından ortaya atılmıştır. D-8 üye ülkeleri aynı zamanda İslam Birliği Örgütü’nün de üyeleri durumundadır. D-8 üyeleri, tabi kaynakları, kalabalık nüfusları ve potansiyel pazarlarından dolayı kendi bölgelerinde önemli konumda bulunmaktadırlar.

D-8 Nedir ?

D-8’in amacı, üye ülkeler arasındaki ticareti ve işbirliğini artırmaktır. D-8 girişiminin başlatılmasındaki amaç, büyük bir ekonomik potansiyeli, çeşitli kaynakları, geniş bir nüfus ve coğrafi alanı temsil eden 8 ülke arasında ticaret ilişkilerinde yeni fırsatlar yaratmak ve çeşitlendirmek, uluslararası düzeyde karar alma sürecine katılımı artırmak, daha iyi hayat şartları sağlamak, somut ortak projeler etrafında ekonomik işbirliğini geliştirmek ve gelişmekte olan ülkelerin dünya ekonomisindeki durumlarını güçlendirmektir.

D-8, kurucu üyelerinin kompozisyonunun da yansıttığı gibi, bölgesel olmaktan çok küresel bir kuruluştur.

Üyelik, grubun hedeflerini, ilkelerini benimseyen ve ortak bağları paylaşan diğer gelişmekte olan ülkelere de açıktır.

D-8, üye ülkelerin bölgesel ve uluslararası örgütlere üyeliklerinden kaynaklanan ikili ve çok taraflı taahhütleri üzerinde olumsuz etkisi olmayan bir forumdur.

 

D-8’lerin bayrağında altı yıldız yer alıyor ve bunlar örgütün 6 temel ilkesini sembolize ediyor:

 

1.       Savaş değil, barış

2.       Çatışma değil, diyalog

3.       Çifte standart değil, adalet

4.       Üstünlük değil, eşitlik

5.       Sömürü değil, iş birliği

6.       Baskı ve tahakküm değil, insan hakları, hürriyet ve demokrasi

 

 

D-8 ne zaman kurulmuştur?

D-8'in temelleri, Ekim 1996'da dönemin başbakanı Necmettin Erbakan'ın davetiyle bu ülkelerin temsilcilerinin katılımıyla İstanbul'da düzenlenen "Kalkınmada İşbirliği Konferansı"nda atıldı.

22 Ekim 1996 tarihindeki “Kalkınmada İşbirliği Konferansı”nı izleyen bir dizi hazırlık toplantılarından sonra 15 Haziran 1997 yılında İstanbul’da yapılan Devlet ve Hükumet başkanları zirvesinde D-8’in kuruluşu resmen ilan edilmiştir (İstanbul Deklarasyonu).

D-8 fikrinin temelini, Erbakan'ın "İslam Birliği" hedefi oluşturuyor. Erbakan, Soğuk Savaş'ın ardından yeni bir dünya düzeni kurulması gerektiğini ve Müslüman ülkelerin bu düzende güçlerini birleştirerek daha etkin bir rol oynayabileceğini savunuyordu.

Bugüne kadar sekiz liderler zirvesi düzenlendi. Bugün İstanbul'da düzenlenen ise 5 yıl sonra yapılan ilk, toplamda ise 9. zirve olma özelliği taşıyor.

 

D-8 üyeleri hangileridir?

·         Türkiye,

·         İran,

·         Pakistan,

·         Bangladeş,

·         Malezya,

·         Endonezya,

·         Mısır

·         Nijerya

 

D-8 üyeleri arasında en gelişmiş olan ekonomi ülkemizde yani Türkiye’de bulunmaktadır. D-8 ülkeleri zirve toplantıları yapmaya başladıklarından bugüne, ülkeler arasında ihracat ve ithalat rakamları oldukça fazla artış göstermiştir ve yeni yapılacak olan zirvelerde bu artışın devam etmesi adına yapılacak olan çalışmalara yer verilmektedir.

 

Bu 8 ülke ve yaklaşık nüfusları şöyledir:

·         Endonezya (232 Milyon),

·         Malezya (26 Milyon),

·         Bangladeş (135 Milyon),

·         Pakistan (180 Milyon),

·         İran (67 Milyon),

·         Mısır (83 Milyon),

·         Türkiye (77 Milyon),

·         Nijerya (150 Milyon).

 

 

Erbakan 'Aydınlığa açılan kapı gibi' demişti

Eski başbakanlardan Necmettin Erbakan, "20. yüzyılın gerçeklerinin ve alınması gereken derslerin D-8'in doğuşunun gerekçesi olduğunu söylemiş, "D-8'ler, 20'nci yüzyılın en önemli olaylarından birisi ve 20'nci yüzyılın 21'inci yüzyıla en kıymetli hediyesidir" demişti.

Erbakan, "D-8'lerin kurulması baştan sona harplerle ve çatılmalarla geçen 20'nci Asrın sonunda, aydınlığa açılan bir kapı gibidir. Dünyada artık huzur, barış ve saadetin tesisi için, bir an evvel yanlışlardan vazgeçilmesi doğrulara dönülmesi ve Yeni bir Dünyanın kurulması gerekmektedir ve D-8 hareketi bu manada bir çalışma olarak değerlendirilmelidir" diye konuşmuştu.

D-8'e 2014'te Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda "Gözlemci Statüsü" verilmişti.

 

Bugün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, D-8 Zirvesi'nin açılışında konuştu

Türkiye bugün İstanbul'da D-8 (Developing 8 ya da Türkçe adıyla Gelişen Sekiz Ülke) Zirvesi'ne ev sahipliği yapıtı. Zirveye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Başbakan Binali Yıldırım da katıldı.

 

Cumhurbaşkanı Erdoğan, zirvenin açılışında yaptığı konuşmada, "Ülkelerimiz arasındaki ticarette artık milli para birimlerimizi kullanmanın yolunu açabildiğimiz takdirde D-8 tarihinde bir devrime imza atmış olacağız" dedi. "Kur baskısı altında ekonomimizi eritmeye gerek yok" diyen Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:

 

"Bir takas odası kurulması için merkez bankaları bir araya gelmelidir. D-8 ülkeleri olarak toplantılara katılım düzeylerini artırmalı, çalışmaları, özel sektör kuruluşlarını da bu çalışmalara dahil etmeliyiz. Cumhurbaşkanları olarak D-8 Liderler Zirvesi'nin önemi iyi kavranmalı. Hepimiz D-8'e sahip çıkmalı, daha etkin, daha verimli, daha güçlü olması için azami gayret göstermeliyiz."

 

D-8’in Organları

Zirve: Devlet/hükümet başkanlarının iki yılda bir gerçekleştirdikleri toplantılardır. D-8'in en üst düzey karar alma organıdır.

Konsey: Üye ülkelerin Dışişleri Bakanlarının katılımı ile gerçekleştirilen toplantılarıdır.

Komisyon: Üye ülkelerin kıdemli uzmanlarından oluşan ve eşgüdüm çalışmalarını yürüten kurul toplantılarıdır.

Genel Sekreterlik: D-8 Grubunun çalışmalarına sekretarya hizmetleri sunan ve üye ülkeler arasındaki iletişimi sağlayan İcra Direktörlüğünü Türkiye tarafından atanan bir büyükelçi (Ayhan Kamel) İstanbul'da bulunan merkezinden yürütmekte idi. 2006 Bali Zirvesinden sonra İcra Diretörlüğünün statüsü Genel Sekreterliğe çevrilerek dönem başkanı Endonezya tarafından atama yapıldı. Ardından Genel Sekreterliği Endonezya'dan Dipo Alam (2007-2010), Widi A. Pratikto (2010-2012) yürüttü. 1 Ocak 2013 itibariyle İran'dan Seyed Ali Mohammad Mousavi dört yıllık süre için bu görevi devraldı.

 

D-8'in Amacı

 

D-8 girişiminin başlatılmasındaki amaç, büyük bir ekonomik potansiyeli, çeşitli kaynakları, geniş bir nüfus ve coğrafi alanı temsil eden 8 ülke arasında ticaret ilişkilerinde yeni fırsatlar yaratmak ve çeşitlendirmek, uluslararası düzeyde karar alma sürecine katılımı artırmak, daha iyi hayat şartları sağlamak, somut ortak projeler etrafında ekonomik işbirliğini geliştirmek ve gelişmekte olan ülkelerin dünya ekonomisindeki durumlarını güçlendirmektir.

D-8, kurucu üyelerinin kompozisyonunun da yansıttığı gibi, bölgesel olmaktan çok küresel bir kuruluştur.

Üyelik, grubun hedeflerini, ilkelerini benimseyen ve ortak bağları paylaşan diğer gelişmekte olan ülkelere de açıktır.

D-8, üye ülkelerin bölgesel ve uluslararası örgütlere üyeliklerinden kaynaklanan ikili ve çok taraflı taahhütleri üzerinde olumsuz etkisi olmayan bir forumdur.

 

 

Ekonomi Sırası

D-8 ülkelerinde en sanayileşmiş (gelişmiş) ekonomi Türkiye ekonomisidir.

Türkiye'yi Endonezya izler.Endonezya'yı da İran, Mısır, Pakistan, Malezya, Nijerya ve Bangladeş izler.

 

Rakamlarla D-8

-Bugüne kadar 5 tane D-8 zirve toplantısı yapıldı.

-D-8'ler bugüne dek 9 tane dışişleri bakanları toplantısı 20 tane komisyon toplantısı, 70 tane de teknik nitelikli komisyon gerçekleştirildi.

-Kuruluşunda 8 ülkenin Gayrisafi milli hâsılası 690 milyar dolardı, şimdi bu 1,5 trilyonun üzerinde.

-D-8 kurulurken ülkelerin tek başına milli geliri, 872 dolardı, şimdi 1500 dolar civarında.

-İhracat 239 milyar dolardı, 600 milyar dolara yaklaştı.

-İthalat 235 milyar dolardı, yaklaşık 500 milyar dolara çıktı

 

 D-8’LERİN ÖZELLİKLERİ

 

D-8’ler En Yüksek Seviyede Küresel Bir Kuruluştur.

Bugün yeryüzünde 190 ülke bulunuyor. Bunların toplam nüfusu 6 milyar civarındadır.

Bu 180 ülkenin içinde takriben 30 kadarı kalkınmış ülke olup, nüfusları takriben 1 milyar civarındadır.

Bunlar kendi işbirliklerini geliştirmek ve yeryüzündeki etkinliklerini artırmak için G-7’leri, yani Gelişmiş Ülkeler Organizasyonunu kurmuşlardır.

Bu G-7’ler (şimdi onlarda G-8 oldular) zaman zaman bakanlar, her yılda devlet bakanları toplantılarıyla faaliyetlerini sürdürmektedirler.

Bunların dışında kalan 160 kadar gelişmekte olan ve nüfusları 5 milyarı aşan ülke ise böyle bir teşkilata sahip değillerdir.

İşte D-8’ler, G-7’lere paralel olarak ve fakat gelişmekte olan ülkelerin kurdukları ve yüksek seviyede küresel bir dünya kuruluşudur.

D-8’ler G-7’lerle Çatışmak İçin Değil, Tam Tersine Yeni Dünyayı Birlikte Kurmak İçin Teşekkül Etmiştir.

G-7’ler kendi aralarında işbirliği ile dünya üzerindeki etkinliklerini artırmayı hedeflemektedirler. Halbuki D-8’ler, yukarıda belirtilen temel ilkeleri sadece kendileri için değil, bütün insanlık için benimsemişlerdir. Bunun için de kuruluşlarından bir yıl sonra G-7’lerle birlikte bir masa etrafında Yeni Bir Dünya’nın kurulması için toplanılmasını programlarına almışlar ve bu çalışma hedefine 2. Yalta Konferansı tanımlamasını yapmışlardır.

Bilindiği gibi İkinci Dünya savaşından sonra Birinci Yalta Konferansı ile dünya şekillendirildi. Ancak bu şekillendirme doğrular üzerine dayanmadığı için soğuk savaşlardan başka bir şey vermedi. Şimdi D-8’ler projesinde öngörülen bir hedef de 2. Yalta Konferansı ile ve 20. asırdaki yanlışlardan alınacak derslerle Yeni Bir Dünya’nın G-7’lerle beraber doğrulara dayandırılarak kurulmasını sağlamak, D-8’lerin 6 ilkesini dünyadaki herkes ve her toplum için uygulamak ve beklenen saadet dünyasının kurulmasını temin etmektir.

D-8’ler Bütün Gelişmekte Olan Ülkeleri Kucaklamak, Aynı Zamanda Süratle Karar Alabilen Dinamik Bir Yapıya Sahip Olabilmek Üzere Kurulmuştur. Gelişmekte olan ve nüfuslarının toplamı 5 milyarı bulan 150 ülkenin hepsi ile bir araya gelerek adeta yeni bir Birleşmiş Milletler gibi bir düzenleme ile dinamik bir çalışma pratikte mümkün değildir. Nitekim yine gelişmekte olan ülkelerden olan Afrika Birliği, Arap Birliği, Uzakdoğu Asya Birliği, Güney ve Orta Amerika Birliği gibi bazı kuruluşlar bazı faydalı hizmetlerde bulunmalarına mukabil, istenen dinamizm ile çalışamamakta ve G-7’lere paralel hiçbir gelişme gösterememektedirler.

İşte D-8’ler bir yandan bütün gelişmekte olan ülkeleri kucaklamak, diğer yandan da dinamik bir çalışma imkanına sahip olabilmek için önce 8 ülkenin katılımı ile yola çıkmışlardır. D-8’ler 8 ülke tarafından kurulmuştur. Bunlar sırasıyla şunlardır;

 

·         Endonezya 200 milyon

·         Bangladeş 130 milyon

·         Nijerya 120 milyon

·         Pakistan 120 milyon 800 milyon

·         Türkiye 70 milyon

·         İran 65 milyon

·         Mısır 65 milyon

·         Malezya 27 milyon

 

Yani nüfuslarının toplamı 800 milyon olan ülkelerdir.

Ancak gelişmekte olan bütün ülkeler ve tabii ki en başta Türk Cumhuriyetleri ve diğer Müslüman ülkeler nüfusları ne olursa olsun D-8’lerin doğal üyeleridir.

D-8’ler Üye Ülkelerin İç İşlerine Karışmamak Ve Her Birinin Bölgesel Anlaşmalarındaki Taahhüt Ve Haklarına Halel Getirmemek Temel Prensibi İle Kurulmuştur.

Evrensel bir kuruluş olan D-8’lerin gelişip güçlenebilmesi için iç işlerine karışmaması ilke edinildiği gibi, her birisinin katıldığı bölgesel kuruluşlarla ilişkilerine de saygı göstermek, lüzumsuz problemlerin ortaya çıkmasına sebep vermemek gerekli görülmüştür.

D-8’ler Gelişmekte Olan Bütün Ülkelerin Birlikte Ve Hızlı Kalkınmalarını, Uluslararası Münasebetleri Tanzim Eden Mekanizmalara Katılım Güçlerinin Artırılması Ve Dünya Ekonomisinin Etkinliklerinin Güçlendirilmesi Ve Halklarının Daha İyi Bir Yaşam Standardına Sahip Olmasını Sağlamak Amacıyla Kurulmuştur.

D-8’ler işbirliği ve elbirliği yaptıkları takdirde çok büyük atılım potansiyeline sahiptirler. Bu büyük potansiyeli kendi üyeleri ve bütün insanlık için geliştirmek D-8’lerin bir diğer kuruluş amacıdır.

D-8’ler Kurulur Kurulmaz Bütün Üye Ülkelerin Dinamiklerini Harekete Geçirmek, Faydalı Projeleri Süratle Gerçekleştirmek Üzere Kurulmuştur. Hedefleri açısından laf değil iş üretmeyi benimseyen D-8’ler, daha kuruluşları sırasında hangi sahalarda hangi konulara öncelik vereceklerini uzmanlarıyla araştırmalar yaparak olgunlaştırmışlardır. Her bir ülkenin hangi konuda yürütücü olacağı, hangi projelerin gerçekleşmesine öncülük yapacağı plan ve programa bağlanmıştır. Bu planlama sırasında Türkiye’ye sanayi sahasında atılım yapacak projelerin öncülüğü görevi verilmiştir. Bütün ülkeler gibi Türkiye de D-8 projesine heyecanla sarılmış ve 54. Hükümet döneminde bu sahada büyük adımlar atılmıştır.

D-8’ler için büyük önem taşıyan zirai ilaçlama uçaklarının üretim projesi, 54. Hükümet döneminde başarıyla sonuçlandırılan projelerden birisi olmuştur.

D-8 ülkelerinin hedef olarak belirlediği bütün projeler üye ülkelerin kalkınmasına öncülük edecek niteliktedir. Bunların bir an evvel gerçekleştirilmesi D-8 hedefleri bakımından gerek o ülke halkı ve gerekse insanlık için çok büyük önem taşımaktadır.

 

Başlıca Organları

D-8’in başlıca organları Zirve, Konsey ve Komisyondur.

Üye devletlerin Devlet/Hükümet başkanlarından oluşan Zirve D-8’in en üst organıdır.

D-8’in en üst organı olan Zirve, üye devletlerin Devlet/Hükümet başkanlarından oluşmaktadır.

 

Kurulduğu tarihten itibaren 3 adet D-8 zirvesi gerçekleştirilmiştir

I. Zirve, 15 Haziran 1997, İstanbul, Türkiye,

II. Zirve, 1-2 Mart 1999, Dakka, Bangladeş,

III. Zirve, 25 Şubat 2001 Kahire, Mısır’da yapılmıştır.

 

Konsey, üye devletlerin Dışişleri bakanlarından oluşmaktadır. D-8’in siyasi karar alma organıdır ve işbirliği konularının tam ve kapsamlı olarak görüşüldüğü bir forum gibi faaliyet gösterir.

Komisyon, D-8’in icra organıdır. Kendi hükümetleri tarafından atanan üst düzey görevlilerden oluşmaktadır. Her bir komisyon üyesi kendi ülkesindeki ulusal koordinasyondan sorumludur.

Diğer taraftan, D-8 çerçevesinde koordinasyon görevini yürütmek üzere bir İcra Direktörlüğü de oluşturulmuştur. Bu İcra Direktörlüğünün görevi, etkin iletişimi, hızlı bilgi akışını sağlamak ve toplantılar için sağlanan hizmetleri denetlemektir.

 

İşbirliği Alanları

D-8 çerçevesinde işbirliği ve proje geliştirme için 10 adet sektör belirlenmiştir. D-8 çerçevesinde, 15 Haziran 1997 tarihinde İstanbul’da gerçekleştirilen Devlet/Hükümet başkanları zirvesinde işbirliği ve proje geliştirme için 10 adet sektör belirlenmiştir.  Bunlar: ticaret; sanayi; telekomünikasyon ve enformasyon (bilgi); finans, bankacılık ve özelleştirme;  kırsal kalkınma; bilim ve teknoloji; yoksulluğun azaltılması ve insan kaynakları gelişimi; tarım, enerji, çevre ve sağlık.

D-8 faaliyetlerinin koordinasyonunda iş bölümünü sağlamak için her bir sektör bir ülkeye tahsis edilmiştir.

 

Üye ülkelerin üstlendikleri sektör ve çalışma grupları aşağıdaki gibidir:

1.       Türkiye: Sanayi ve Sağlık Çalışma Grupları

2.       Mısır: Ticaret Çalışma Grubu

3.       Bangladeş: Kırsal Kalkınma Çalışma Grubu

4.       Endonezya: İnsan Haklarının Geliştirilmesi Çalışma Grubu

5.       İran: Telekomünikasyon ve Teknoloji Çalışma Grupları

6.       Malezya: Finans, Bankacılık, Özelleştirme Çalışma Grubu

7.       Nijerya: Enerji Çalışma Grubu

8.       Pakistan: Tarım Çalışma Grubu

 

İlk Zirvede 50-60 proje önerilmiş olmasına rağmen, kaynakları çok yetersiz dağıtmamak için aşağıdaki öncelikli altı projenin derhal başlatılmasına karar verilmiştir. Bunlar:

·         Uluslararası Pazarlama ve Ticaret Şirketi’nin Kurulması (Mısır),

·         Yoksullukla Mücadele (Endonezya),

·         D-8 Ülkeleri Arasında Sanayi ve Teknoloji Veri Bankası Ağının Kurulması (İran),

·         D-8 Şirketleri Arasında Ortak Girişimleri de Kapsayacak Şekilde Takaful (İslami Sigorta) Projesi’nin Oluşturulması (Malezya),

·         Kıyı ve İç Sularında Kültür Balıkçılığının Geliştirilmesine Yönelik İşbirliği (Pakistan),

·         Tarım Uçağının Dizaynı, Geliştirilmesi, Üretimi ve Pazarlaması (Türkiye)

 

Mısır’ın koordinatörlüğünde yürütülen ve Kahire’de düzenlenen Ticarete İlişkin Uzmanlar Grubu toplantılarında üye ülkeler arasındaki ticaretin kolaylaştırılması ve ticaret hacminin arttırılmasına yönelik olarak çeşitli projeler üzerinde çalışmalar yapılmaktadır. Bu çerçevede, Ticarete İlişkin Uzmanlar Grubu toplantılarında D-8 Zirvesinde üzerinde mutabık kalınan proje önerileri arasında yer alan Pazarlama ve Ticaret Şirketi’nin kurulmasına yönelik çalışmalar yapılmıştır.

Uluslararası Pazarlama ve Ticaret Şirketi’nin temel amaçları; D-8 ülkeleri arasındaki ticaret ve pazarlama faaliyetlerini geliştirmektir.

 

Uluslararası Pazarlama ve Ticaret Şirketi’nin temel amaçları

D-8 ülkeleri arasındaki ticaret ve pazarlama faaliyetlerini geliştirmek,

D-8 üyelerinin diğer İslam ülkeleri ile olan ticari ve ekonomik ilişkilerini artırmak ve teşvik etmek

D-8 ülkelerinden dünyanın diğer ülkelerine yapılan ihracatın artırılmasına yardımcı olmaktır.

 

D-8 Ülkelerinin Doğal Kaynak Yapısı

Büyük insan kaynaklarına ek olarak, D-8 ülkeleri önemli doğal kaynaklara da sahiptirler.

Büyük insan kaynaklarına ek olarak, D-8 ülkeleri önemli doğal kaynaklara da sahiptirler.

Bu kaynakların bazıları hali hazırda kullanılmakta, ancak daha henüz kullanıma açılmamış büyük rezervler de bulunmaktadır.

Bangladeş en büyük jüt (Hint keneviri) ihracatçısıdır ve dünyanın jüt ihracatının yüzde 80’ini gerçekleştirmektedir.

Çay ve pirinç diğer başlıca ürünleridir. Bengal körfezinde doğal gazın bulunması işletmeye hazır büyük rezervlerin varlığını göstermektedir.

Mısır’ın bilinen ve potansiyel gaz rezervleri önemli düzeydedir.

Mısır’ın başlıca doğal kaynakları petrol ve gazdır.

Petrol rezervlerinin boyutunun dünya standartlarına göre az olmasına rağmen bilinen ve potansiyel gaz rezervleri önemli düzeydedir.

Diğer mineral kaynakları arasında fosfat rezervleri önemli yer tutmaktadır.

Ayrıca, yüksek kaliteli pamuk, pirinç, şeker kamışı, turunçgiller ve sebzeler üretmekte ve ihraç etmektedir.

·         Endonezya, hem tarımsal kaynaklar hem de petrol ve doğal gaz açısından zengin bir ülkedir. Mineral kaynakları arasında kömür, kalay, boksit, bakır ve nikel başta gelmektedir. Endonezya önemli bir palmiye yağı, kahve, kakao, doğal kauçuk ve ağaç ürünleri üreticisidir.

 

·         İran, dünyanın bilinen petrol rezervlerinin yüzde 9’unu elinde bulundurmaktadır. Dünyanın bilinen petrol rezervlerinin yüzde 9’unu elinde bulunduran İran, bölgedeki en eski petrol endüstrilerinden birine sahiptir. Dünyada ikinci en büyük rezervler olan doğal gaz rezervleri de önemli bir gelir kaynağıdır. İran, ayrıca, demir ve boksit gibi mineral kaynaklara da sahiptir.

·         Malezya, kalay ve kauçuk tedarikçisi olarak dünya piyasalarında önemli bir rol oynamakta, petrol ve doğal gaz üretimi de önem kazanmaktadır. Ayrıca, ülke dünyanın önde gelen tropik kereste üreticisi olmaya da devam etmektedir.

·         Nijerya, kükürt içeriği az, yüksek kaliteli petrol rezervlerine sahiptir. Ayrıca, çok çeşitli mineral kaynaklara ilaveten nispeten büyük doğal gaz rezervlerini de elinde bulundurmaktadır. Tarım ürünleri arasında ise kakao önemli bir yer tutmakta ve petrolden sonra ihracatta ikinci sırada yer almaktadır.

·         Yakıt kaynakları nispeten sınırlı olan Pakistan’ın manyezit, kireç taşı, mermer ve dolomit gibi yakıt dışı mineralleri içeren geniş bir ürün yelpazesi bulunmaktadır. Pakistan ayrıca önemli bir pamuk ve pirinç üreticisidir.

·         Türkiye dünyada gıda üretiminde kendi kendine yeterli olan birkaç ülkeden biridir. Türkiye’nin çok çeşitli bir kaynak yapısı vardır. Türkiye, mevcut büyük su kaynakları sayesinde çok çeşitli ürün üretme kapasitesine sahiptir. Gerçekten de Türkiye dünyada gıda üretiminde kendi kendine yeterlilik oranı yüksek ülkelerden biridir. Buna ilaveten, Türkiye’nin enerji ihtiyacı büyük ölçüde su kaynaklarından elde edilen hidroelektriğe dayanmaktadır. Ayrıca, Türkiye’de boksit, krom, demir cevheri, bor ve linyit gibi önemli yer altı kaynakları da bulunmaktadır.

D-8, üye ülkelerin bölgesel ve uluslararası örgütlere üyeliklerinden kaynaklanan ikili ve çok taraflı taahhütleri üzerinde olumsuz etkisi olmayan bir forumdur.

 

D-

 

8 grubunun zirve toplantıları, üyelerin devlet veya hükümet başkanlarının katılımıyla iki yılda bir kez düzenlenmektedir.

15 Haziran 1997’da İstanbul’da gerçekleştirilen ilk zirvede, faaliyetlerin koordinasyonu sektörlere göre üye ülkelere paylaştırılmıştır.

Bu kapsamda sanayi ve sağlık sektörleri Türkiye’ye; ticaret sektörü Mısır’a; kırsal kalkınma Bangladeş’e; insan kaynaklarının geliştirilmesi Endonezya’ya; telekomünikasyon ve teknoloji sektörleri İran’a; finans, bankacılık ve özelleştirme Malezya’ya; enerji sektörü Nijerya’ya ve tarım sektörü Pakistan’a verilmiştir.

D-8 Zirve Toplantıları, kararlaştırıldığı üzere günümüze dek düzenli olarak toplanmış ve kuruluş hedeflerini takip ederek birçok önemli karara ve projeye imza atmıştır.

D-8 ülkelerinin işbirliği anlamında gerçekleştirdikleri en önemli girişimlerden biri 14 Mayıs 2006’da

Endonezya’daki 5. Zirve’de imzalanan ‘Tercihli Ticaret Anlaşması’dır. Bu anlaşmayla belirli ürünler üzerindeki gümrük vergileri azaltılarak serbest ticaretin önündeki engellerin aşamalarla en aza indirgenmesi amaçlanmaktadır. Türkiye’nin D-8 ülkeleriyle olan ticaret ilişkilerine bakıldığında en çok ihracatın Mısır ve İran ile gerçekleştiği, ithalatın ise en çok İran ile yapıldığı görülmektedir. Kasım 2006 itibariyle İran’a en çok ihraç edilen tekstil ürünü 88 milyon dolar ile dokumacılık ürünleri olurken, İran’dan alınan tekstil ürünlerinin başında 13 milyon dolarla yine dokumacılık ürünleri gelir.

2005’te Mısır’a ihraç edilen ürünlerin başında % 6.3 oranla sentetik suni lifler gelir.

Mısır ve Türkiye arasında 1988 yılından itibaren imzalanan anlaşmalar ve protokoller ışığında tekstil sektörü de gelişmiş ve Türk tekstil firmaları Mısır’da kendi pazarlarını genişletmişlerdir.