Depreme karşı çelik evler! Uzmanlar tek tek açıkladı

ODTÜ İnşaat Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Erdem Canbay ve Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cem Topkaya ile Düzce Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Emin Arslan, AA muhabirine, deprem bölgelerinde çelik yapıların kullanımının önemine ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Son dönemlerde iklim değişikliği başta olmak üzere yaşanan sel, kuraklık, deprem gibi her türlü afete karşı bütün ülkeler yeni ev yapım teknolojisi arayışına girdiler. Özellikle deprem kuşağında yer alan ülkeler daha güvenilir ve daha sağlam yapılar inşa etmek için çalışmalarını sürdürüyor. Bu anlamda sıklıkla afetlerle yüzleşen ülkelerde, bilim adamları barınma ihtiyacının giderilmesi için çelik ev öneriyor.

UZMANLAR GÜNDEME ALDI

Bu kapsamda Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı da 'çelik ev' inşasını gündemine aldı. Bakanlığın Türkiye'deki deprem gerçeği ve kentsel dönüşüm sürecine yönelik düzenlediği "Deprem Gerçeği ve Kentsel Dönüşüm Şurası"na katılan bilim insanları ve uzmanlar da çelik konstrüksiyon evlerin yaygınlaştırılması önerisinde bulundu. Şura'nın sonuç bildirgesinde 'çelik ev' vurgusu yapılacak.

AFETLERE KARŞI DİRENÇLİ KONUT

Köy ve kırsaldaki tek katlı yapılarda kullanılması planlanan çelik konstrüksiyon evlerin daha sonra tüm Türkiye'de yaygınlaşması planlanıyor. Çelik konstrüksiyondan inşa edilen evler deprem başta olmak üzere afetlere karşı daha dirençli. Bu yapılar sağlamlığı ve sahip olduğu statik sayesinde en şiddetli depremlerde bile zarara uğramayarak dayanıklılığı ile öne çıkıyor. Ayrıca, çelik evlerin inşası da betonarme bir yapıya göre çok daha kısa sürüyor.

Prof. Dr. Canbay, tüm yapılarda doğru yöntem ve hesaplama yapılması ile projeye uygun hareket edilmesinin binaların dayanıklılığındaki önemine işaret etti.

Çelik konstrüksiyon yapıların yararlarına değinen Canbay, "Bu evler belirli bir tip proje kapsamında yapıldığı için tasarımının 'hatasız ve güvenilir' olması bir avantaj. Çelik imalatının hepsi fabrikada yapılacağı için, yani delikleri, boyları burada kesilip, ayarlanacağından hata minimuma indiriliyor." diye konuştu.

Canbay, çelik evlerin deprem bölgesinde kullanımına ilişkin de şunları kaydetti:

"Şu anda deprem bölgesinde beton ve imalat konusunda çok büyük bir talep var. O zaman başka malzemeler de bulmalıyız ki arz talep dengesini sağlayabilelim. Onu sağlayabilmek için de betonarmenin dışındaki başka imalatlara da yönelmekte bence fayda var. Yani köy yerine betonu nasıl götüreceksiniz ama çelik konstrüksiyon evleri bir tıra yükleyip, götürebilirsiniz. Bütün parçaların taşındığı bir kamyonla gidilir, yerinde kaynak ya da cıvatalarla birleştirilir. Tabii temeli sağlam yapılmalı. Çelik yapılar, projesine uygun yapılması halinde dayanıklı, güvenilir ve kullanışlı olacaktır."

"KARBON SALIMI DÜŞÜK VE GERİ DÖNÜŞÜM AÇISINDAN ÖNEMLİ"

ODTÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cem Topkaya da çelik konstrüksiyon yapıların dayanıklılığına dikkati çekerek, "Çelik yapılar Türkiye'de çok da fazla uygulanmadığı için bilinmiyor ama deprem yönünden mukavemeti daha yüksek olduğu için diğer sistemlere göre daha avantajlı." dedi.

Çeliğin, çevresel yararlarına da değinen Topkaya, şunları söyledi:

"Çelik, karbon salımı açısından düşük ve tekrar kullanılabilme açısından çok önemli bir madde. Çelik üretiminde diğer malzemelerin üretimine göre daha az karbon salımı oluyor. Geri dönüşüm açısında da 50-100 sene sonra binayı eğer siz başka amaçla kullanacaksanız ya da sökmeniz gerekiyorsa rahatlıkla söküp bu malzemeyi kullanabiliyorsunuz, geri dönüşümünü sağlayabiliyorsunuz. Diğer yapılarda malzemeyi tekrar kullanmaya çalıştığınız zaman bunlar inşaat atığı haline dönüşüyor."

"ÇELİK, BETONA NAZARAN BİRAZ DAHA HAFİF BİR MALZEMEDİR"

Düzce Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Emin Arslan da çelik yapıların deprem yönetmeliğine uygun projelendirilip, kalifiye işçiler tarafından imalatının yapılması durumunda deprem bölgesinde kullanılabileceğini anlatarak, "İnsanların aklında belki depreme dayanıklı mı, değil mi diye soru işaretleri olabilir. Şöyle bir avantajı var; çelik, betona nazaran biraz daha hafif bir malzemedir. Yani deprem yükü de kütleyle orantılı olduğu için az olacak. Böylece çelik yapıların deprem dayanımlarının daha yüksek olduğunu söyleyebiliriz." ifadelerini kullandı.

DEPREM ŞURASINDA ÇELİK YAPILAR MASAYA YATIRILDI

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca 15-17 Eylül'de düzenlenen "Deprem Gerçeği ve Kentsel Dönüşüm Şurası"ndaki komisyonlarda da çelik yapılar ele alınmıştı.

Bilim insanlarından uzmanlara, belediye bürokratlarından medya temsilcilerine kadar birçok kesimden uzman ismin katıldığı şuranın sonuç bildirgesinde, "köy evlerinin çelik konstrüksiyondan inşa edilmesi" önerisinin yer alacağı öğrenildi.