EastMed çöktü, tek rota Türkiye! İsrail gazı için fizibilite raporları hazır

Ocak 2020'de İsrail, Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nin (GKRY), Doğu Akdeniz gazının taşınmasına ilişkin imzaladığı 'EastMed' boru hattı anlaşması çöktü.

Doğu Akdeniz kaynaklarını Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) ve Girit üstünden Yunanistan topraklarına ulaştırması beklenen EastMed boru hattı, Türkiye'nin stratejik hamleleri ve son olarak ABD'nin 'destek vermiyoruz' açıklamasının ardından, çöpe gitti.

Yunan medyası daha önce, Türkiye'nin stratejik hamlelerinin 'kaçak boru hattı'nı bertaraf ettiğini yazarken Yunanistan, Akdeniz'de Türkiye'ye rağmen illegal kazanımlar elde edilemeyeceğini bir kez daha gördü.

EastMed projesi çökünce, İsrail, Mısır ve GKRY gazını Avrupa'ya taşıyacak tek rota kaldı. TürkAkım ve TANAP'tan sonra bu üç ülkenin gazının da Türkiye üzerinden Batı'ya ulaştırılması planlanıyor.

Ayrıca ABD Başkanı Joe Biden'in Avrupa'nın Rusya'ya dönük doğalgaz bağımlılığını bitirme adına Katar'ı işaret etmesinin ardından gözler yeni bir uluslararası nakil koridoru olarak Türkiye'ye çevrildi.

"İSRAİL GAZINI, TÜRKİYE'YE GETİRMEK İÇİN FİZİBİLİTE RAPORLARI HAZIR" İDDİASI

Middle East Eye (MEE) haber sitesinde yer alan haberde, İsrail gazını Doğu Akdeniz'deki bir boru hattıyla Türkiye'ye getirme olasılığının, ilişkileri onarmak için başlıca teşvik edici etkenlerden biri olduğu belirtildi.

MEE'a konuşan Washington'daki Orta Doğu Enstitüsü'nden Michael Tanchum, "İsrail gazını yurtiçi kullanım ve Avrupa'ya ihracat için Türkiye'ye getirme planı en az 8 yıldır var ve değişmedi" dedi.

Tanchum, "Ukrayna'daki olaylar, doğal gaza acil ulaşım duygusuna odaklandığında, Türkiye'nin İsrail ve diğer Orta Doğulu aktörlerle yakın zamanda gerçekleştirdiği yakınlaşma çabalarıyla birleştiğinde, önceki siyasi engeller çözülebilir." ifadelerini kullandı.

Bir Türk yetkili ise, her iki tarafın da İsrail gazını Türkiye'ye getirmek için bir fizibilite raporu hazırladığını, ancak zorlukların farkında olduklarını söyledi.

İsrail'in Leviathan gaz sahasından Kıbrıs'a ve ardından Yunanistan'a bir boru hattı inşa etme planı, ABD'nin geçen yıl sözde EastMed Boru Hattı Projesi'ne verdiği desteği geri çekmesiyle fiilen çöktü.

"TÜRKİYE, İSRAİL GAZI İÇİN EN UYGUN YOL"

İsrail'in doğal gaz rezervlerinin 800 milyar metreküp olduğu tahmin ediliyor ve yaklaşık 2,2 trilyon metreküp gazın keşfedilmeyi beklediğine inanılıyor.

İsrail'deki Ulusal Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü'nde kıdemli araştırma görevlisi ve İsrail'in eski Ürdün ve AB büyükelçisi Oded Eran, Türkiye'nin İsrail gazına giden yolunun uzun zamandır en uygun çözüm olarak görüldüğünü söyledi.

Kıbrıs ve Suriye ile ilgili siyasi meseleler gibi bir dizi engelden bahseden Eran, "Boru hattını Kıbrıs'a yakın yaparsanız bir sorununuz olur. Suriye kıyılarına yakın inşa ederseniz bir sorununuz olur." İfadelerini kullandı.

Üst düzey bir başka Türk yetkili, İsrail'in siyasi sorunlara rağmen diğer seçeneklerden çok daha az maliyetli olacağı için Türkiye seçeneğini tercih edeceğini söyledi.

İsrail gazının Mısır'a taşınmasını örnek veren yetkili, "Onu taşımak, depolamak, sıvılaştırmak ve spot piyasalara çok daha düşük bir fiyatla satmak gibi birçok maliyetiniz var, ancak Türkiye'nin kendisi artan enerji ihtiyacı olan bir pazar ve bunu Avrupa'ya iyi bir fiyatla ihraç etmek için kurulmuş birkaç boru hattına sahip." dedi.

"TÜRKİYE, BÖLGEDE RASYONEL STRATEJİLERİ OLAN BİR DEVLET"

Türk ve İsrail istihbarat iş birliği İsrail hükümetini Türkiye'nin ideolojik bakış açılarından ziyade çıkarları doğrultusunda hareket eden rasyonel bir aktör olduğuna ikna etti. İsrail, Ankara'nın dışarıdan destek almadan kendi güvenlik ihtiyaçlarını karşılayabilecek kaynaklara sahip olduğuna ve sağlayabileceğine dair somut kanıtlar gösterdiğine inanıyor.

Üst düzey bir Türk yetkili Middle East Eye'a verdiği demeçte, "İsrailliler artık Türkiye'nin bölgede araçları ve rasyonel bir stratejisi olan, kimseyi baltalama amacı olmayan, yalnızca çıkarlarını koruyan ciddi bir devlet olduğunu görüyorlar" dedi.

İsrailli bir yetkili MEE'ye İsrail'in ilişkileri düzeltmek için kendi motivasyonlarına sahip olduğunu söyledi.

Türk yetkili, "Biz hiçbir şeyi koordine etmedik, ancak herkese Türkiye ve İsrail'in ortak güvenlik sorunları olduğunu ve bazı alanlarda birlikte çalışabileceğini gösterdi" dedi.

Türkiye-İsrail ilişkilerinde uzman bir analist olan Gallia Lindenstrauss, Türkiye'nin BAE gibi diğer bölgesel aktörlerle yakın zamanda yakınlaşmasının İsrail için güven verici olduğunu söylüyor.

Lindenstrauss, "ABD'nin Afganistan'dan çekilmesi, bölgesel aktörler için ABD'nin bölgedeki varlığını azaltma arzusunu ve bölgesel düzeni korumak için birlikte çalışmaları gerektiğini vurguladı." dedi.

Türkiye ile İsrail arasındaki yakınlaşmanın, Ukrayna'daki savaştan önce başladığını belirten Lindenstrauss, "Ancak bu savaşın sonuçları, Türkiye ve İsrail'in iletişim kanallarını ve koordinasyonlarını geliştirmeleri için başka bir itici güç olarak görülebilir." İfadelerini kullandı.

Star Gazetesi