EYT son dakika haberleri Emeklilikte yaşa takılanlar gelişmeleri neler?

Erken Emeklilik bekleyenler, Emeklilikte yaşa takılanlar bu haberi sizler için hazırladık.  300 bin kişiye erken emeklilik müjdesi geldi.  Taslak metin Bakanlar Kuruluna gitmeyi bekliyor. Erken Emeklilik (EYT) son gelişmeler, Emeklilikte yaşa takılanlar son haberler star.com.tr'de

 

Erken Emeklilik (EYT) en son gelişmeler neler?

 

TBMM’ye sevk edilmesi beklenen 15 maddelik tasarı taslağı ile ilgili, “Vazgeçildi” haberlerine rağmen emeklilikte yaşa takılanlara müjdeli haber var. Gökalp’in üzerinde durduğu formüle göre; Emekliliğine kaç yıl kalmışsa her yıl için yüzde 5 düşük maaşı kabul eden hemen emekli olabilecek. Önümüzdeki haftalarda bu konu kesinleşecek.

 

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Başkanı Yadigar Gökalp İlhan, “emeklilikte yaşa takılanlar” ile ilgili çalışmaların sürdüğünü, yakında gerçek metnin açıklanacağını ifade etti. Şimdilik taslak metinde her erken emekli olunacak yaş için “yüzde 5’lik bir indirimi” varsayılsa da henüz kesinleşmediğini belirtti. Gökalp, yasa çıkarsa sigorta süresi ve prim gün sayısı dolup yaşı bekleyen 300 bin kişinin (SSK’lının) emekli olma hakkı elde edeceğinden maliyet unsurunun Maliye Bakanlığı tarafından hesaplandığını da belirtti.

 

Emeklilikte yaşa takılanlar grubu, “Emekliliğimize yaş şartından kaç yıl kalmışsa peşin ödeyelim, aylıktan indirim yapmasınlar” teklifi Başkana sorulduğunda, “bu teklife de sıcak baktığını ve konuyu değerlendireceklerini, bu uygulanırsa günlük en az 10.5 lira borçlanmak gerekeceğini” belirtti.

 

 

Sadece SSK’lılara Erken Emeklilik 

 

Yaşı beklerken emekli olamayanlardan sadece SSK’lılara (4/A’lı) erken emeklilik hakkı düşünülüyor. Bağ-Kur’lu (4/B’li) ve memurlara (4/C’li) bu hak şimdilik söz konusu değil. SSK’lı olup da emeklilik bekleyenlerin ilk planda düşünülmesi doğru ancak, Bağ-Kur’lulara ve memurlara da erken emeklilik getirilmesi yerinde olacaktır.

 

Yaşa Takılanlar Kimler? 

 

SSK’lı olanlardan 8.9.1999 gününe kadar emeklilik için iki şart vardı. Birincisi, sigortalılık süresi (kadınlar için 20, erkekler için 25 yıl), ikincisi de 5000 günlük prim ödeme gün sayısı. Bu tarihten sonra ise üçüncü bir şart daha geldi, yaş şartı. 8.9.1999 gününden önce işe girenler için kadınlarda 40 ile 58, erkeklerde ise 44 ile 60 yaş arasında değişen yaş bekleme süresi getirildi. Memurlar ve Bağ-Kur’lular için de benzer şekilde yaş şartı getirildi.

 

“Emeklilikte yaşı bekleyenler” yaşlı oldukları için iş bulamıyor. Emekli olmak istediklerinde ise “Gençsin” diyorlar. Bu sebeple iki arada kalıyorlar.

 

Almanya Ve Finlandiya Örnekleri 

 

Almanya’da normal emeklilik yaşı, işe giriş ve doğum tarihlerine göre 65 veya 67’dir. Ancak 63 yaşındakiler, her eksik yaş için yüzde 2’lik daha düşük emekli aylığı bağlama oranıyla 67 yaşını beklemeden emekli de olabiliyorlar. Daha sonra çalışsalar bile emekli aylıkları artmıyor. Finlandiya’da daha güzel bir uygulama var. Eksik aylık bağlama oranıyla daha erken yaşlarda emekli olanlar, emekli olduktan sonra çalışmaya devam ederlerse her çalıştıkları yıl aldıkları emekli aylığı yüzde 2 artarak gerçek emekli aylıklarına yükseliyor.

 

Çalıştıkça Emekli Aylıkları Düşüşü Değerlendiriliyor 

 

Hükümetler çalışanları daha geç emekli etmek için yasa çıkarıyor. “Ayrıca çalıştıkça emekli aylıklarını düşüreceğiz” diyorlar. Bu sebeple 1.1.2000 gününden sonra biraz, 1.10.2008 gününden sonra ise her prim ödenen ay için ileride alınacak emekli aylıkları 2’şer lira düşüyor. SGK Başkanı bu konuda Denizli Pamukkale Üniversitesi’nden Doç Dr. Oğuz Karadeniz’in teklifini değerlendirdiklerini belirtti. Teklife göre, aktif yaşlanma politikaları kapsamında, günü dolduktan sonra yaşı beklerken çalışmaya devam ederken, her fazla 360 gün aylık bağlama oranının (ABO) 2 değil, 3 olarak alınması ve 50 yaşından sonra çalışılan her yıl için de ABO’nun 4 olarak alınması durumunda sigortalıların daha çok aylık almak adına çalışmaya devam edecekleri beklentisi olacağı belirtilmiş.

 

 

Emekli Çalışanların Durumu Ne Olacak? 

 

Emekli olduktan sonra çalışıp SGK’ya SGDP primi ödeyerek çalışan emeklilerin, çalışmalarının emekli aylıklarına yansıması olmuyor. Bu nedenle 1.5 milyondan fazla emekli çalışan olduğu halde 80 bini kayıtlı, geri kalanı kayıtdışı çalışıyor. Bunu engellemek için emekli olduktan sonra çalışılan her yıl için emekli aylıklarının yüzde 2 artırılması da düşünülmektedir. Bu durumda hem gelir vergisi hem de prim geliri artmış olacak.

 

Sokak Çocuklarının Primi Devletten

 

Ana-babası olmayan 18 yaşından küçük çocukların zorunlu “Genel Sağlık Sigortası” kapsamında hem gelir testi hem de GSS primi yaptırması zorunluluğu getirilmişti. Kimsesiz çocuklar nasıl bu primi ödeyecek? Artık sokak çocuklarının, primleri Hazine’den ödenerek sağlık giderleri karşılanacak.

 

Ülkemizde bir yıldan çok ikamet eden yabancılardan zorunlu olarak GSS primi (aylık 250 lira gibi) ödemeleri uygulamasına da son veriliyor. Bundan böyle sadece isteyen yabancı GSS primi ödeyecek.

 

 

Stajyerlere erken emeklilik gelecek mi?

 

Star Gazetesi Yazarı ve Sosyal Güvenlik Uzmanı Resul Kurt bugünkü köşesinde staj sigortası ve askerlik borçlanması ile ilgili bilinmeyenleri kaleme aldı. İşte o yazı:

 

Bir süredir bazı okurlarımız, staj döneminde ödenen SGK primleri nedeniyle erken emeklilik talebini sosyal medya üzerinden iletiyor. Okurlarımız sürekli “Stajyerlere erken emeklilik var mı? Staj dönemi emekliliğe sayılacak mı” diye soruyor.

 

Elbette bu konuda daha önce de birkaç kez bu köşede yer verdim. Sorular ve talepler çoğalınca bu konuyu yeniden gündeme almak gerekti.

 

İşte staj sigortasında merak edilenler ve püf noktaları; Öncelikle, meslek Lisesi’nde yapılan staj döneminde, stajyerin öğrenim gördüğü okul tarafından sadece iş kazası ve meslek hastalığı ile hastalık sigorta primleri ödendiğini belirtmeliyiz. Diğer bir deyişle bu dönemde stajyerler için emeklilikle ilgili malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primleri ödenmemektedir.

 

Stajyerlik hem meslek liseleri ve hem de üniversiteler için söz konusu olabiliyor. Her iki öğrenci grubu için de primler okul tarafından yatırılıyor.

 

Dolayısıyla da meslek lisesinde öğrenim görülen okullar tarafından yapılan staj sigortası, SGK işe başlama tarihi olarak kabul edilmediği gibi, SGK prim gün sayısı olarak da dikkate alınmamaktadır.

 

Çalışanların ilk defa normal sigortalı olarak malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primlerinin ödendiği tarihe göre emeklilik yaşı ve ödenmesi gereken prim gün sayısı belirlendiğinden, stajyerlik döneminde ödenen primlerle erken emeklilik mevcut durumda söz konusu olmamaktadır.

 

Askerlik borçlanmasıyla emeklilikte püf noktaları SGK’lıların emeklilik için gereken gün sayılarının yeterli olmaması durumunda, gün sayısını tamamlamak için askerlik borçlanması yapılabiliyor.

 

Askerlikte geçen sürelerin sosyal güvenlik açısından değerlendirilmesinde iki etkisi olmaktadır.

 

5510 sayılı Kanuna göre, sigortalılığın başlangıç tarihinden önce askerlik yapanlar için askerlik borçlanması ile hem sigortalılığın başlangıç tarihi borçlandırılan gün sayısı kadar geriye götürülmekte, hem de prim gün sayısı artmaktadır.

 

Bu nedenle askerlik öncesi SSK, Bağ-Kur, T.C. Emekli Sandığı (Özel Banka-Borsa Sandığı dahil) kapsamında bir işe girmemiş kişilerin askerlik borçlanması yapmaları emeklilik yaş ve günlerini öne çekmesi nedeniyle tavsiye edilir.

 

Ancak önce sigortalı olup, sonra askere gidenler (askerden önce sigortalı olanlar) içinse askerlik borçlanması yaptıklarında sadece prim gün sayısı artmaktadır. Emeklilik için gereken sigorta prim gün sayısı eksik olanların askerlik borçlanması yapmasında fayda bulunmaktadır.

 

Askerlik borçlanması yapılırken, kişinin asgari ücret ile asgari ücretin 6.5 katı arasında dilediği tutar üzerinden borçlanma yapması mümkündür. Sigortalının kendisinin belirleyeceği günlük kazancın yüzde 32’sinin, borçlanılacak gün sayısı ile çarpılması suretiyle hesaplanır. Mevcut asgari ücret (Günlük: 54,90 TL) dikkate alındığında, 18 aylık askerlik borçlanması yapan bir 4/a sigortalısı (SSK’lı), prime esas kazancı asgari ücretten seçerse, 1 günlük borçlanma 54,90 X 0,32= 17,57.-TL ve 540 günlük borçlanma 17,57x 540= 9.487,80 TL olacaktır. Bu borcun tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde ödenmesi gerekmektedir.

 

Tarım Bağ-Kur primlerinde son yedi yıla dikkat Tarım Bağ-Kur primi ödeyenlere önemli bir hatırlatma yapmak istiyorum.

 

Yatırılan son yedi yıl primin fazlası normal Bağ-Kur veya isteğe bağlı Bağ-Kur değil de, Tarım Bağ-Kur primi ise bağlanan maaş daha düşük oluyor.

 

Çünkü hem Tarım Bağ-Kur maaşında 2000 yılı öncesi için maaş hesaplaması bulunmuyor. Hem de maaş hesabında daha düşük basamak değeri olan Tarım Bağ-Kur basamağına ait göstergeler dikkate alınıyor. Bu hesaplama farklılığı nedeniyle emekli maaşları da yüzde 50-60 daha düşük oluyor.