Gazze için gözler İstanbul'a çevrildi! Mahkeme kurulacak, nihai karar verilecek

Eski Birleşmiş Milletler (BM) Filistin Raportörü Prof. Dr. Richard Falk başkanlığında, akademisyenler, insan hakları savunucuları, medya ve sivil toplum kuruluşu temsilcilerinin katılımıyla İstanbul Üniversitesi Prof. Dr. Cemil Birsel Konferans Salonu'nda 23-26 Ekim'de "Gazze Mahkemesi: Nihari Oturum" düzenlenecek ve katılımcılara simultane çeviri hizmeti de sağlanacak.

"Gazze Mahkemesi: Nihai Oturum" kapsamında paneller, söyleşileri belgesel gösterimleri ve çeşitli oturumlarla Gazze'de yaşanan soykırım ele alınacak. Filistin ve Gazze'deki görgü tanıklarının ifadelerine de yer verilecek.

23 Ekim'de "Gazze Mahkemesi" Başkanı eski BM Filistin Raportörü Falk'ın açılış konuşmasıyla başlayacak etkinlik, "Vicdan Jürisi"nin tanıtımıyla devam edecek.

Jüride yer alan isimler ise şu şekilde: Yazar Kenize Mourad, akademisyen ve aktivist Chandra Muzaffar, Londra Ekonomi ve Siyasal Bilimler Okulundan (LSE) Profesör Christine Chinkin, Dr. Ghada Karmi, aktivist Sami Al Arian, şair Tamim Al Barghouti ve akademisyen Biljana Vankovska.

Yazar Michelle Burgis Kasthala ve Dr. Wesam Ahmed ise raportör olarak mahkemede görev alıyor.

Gazze Mahkemesi Meclislerinin çalışmalarının gözden geçirileceği oturumda ise Boston Üniversitesi Hukuk Fakültesinden Prof. Dr. Susan Akram "Uluslararası Hukuku", İnsan Hakları alanında avukat Craig Mokhiber "Uluslararası İlişkiler ve Dünya Düzeni"ni, Kuzey Carolina Üniversitesinden Tarih Profesörü Cemil Aydın "Tarih, Etik ve Felsefe"yi ve son olarak Londra Queen Mary Üniversitesi'nde hukuk ve küreselleşme alanında çalışan Prof. Dr. Penny Green Saraybosna'da yapılan ilk genel oturumu ele alacak.

"Küresel Vicdan İfadeleri" başlığı altında aktivist Angela Davis, yazar Arundhati Roy, oyuncu Marcia Cross, avukat Raji Sourani, müzisyen ve besteci Roger Waters ve aktivist Thiago Avila video veya yazılı mesaj yoluyla programa katılacak.

- FİLİSTİN MESELESİNDE TEMEL NEDENLER ELE ALINACAK

"Kök Nedenler" başlıklı uzmanların yer aldığı panel oturumunda Oxford Üniversitesinden Emeritus Profesör Avi Shlaim "Siyonist Yerleşimci-Sömürgecilik", New South Wales Üniversitesinden Dr. Lana Tatour "Siyonist Yerleşimci Sömürgeciliği ve Filistin'de Irkçılık", Ev Yıkımlarına Karşı İsrail Komitesi (ICAHD) Başkanı İsrailli Antropolog Jeff Halper "Filistinlilere karşı Suçlar: Siyonist Yerleşimci Sömürgeciliğini Suçlamak", Al-Shabaka: Filistin Politikaları Ağı üyesi Rania Muhareb "Kendi Kaderini Tayin Hakkının Reddi Olarak Apartheid", Filistin insan hakları avukatı Rabea Eghbaria "Hukuki Bir Kavram Olarak Nekbe'ye Doğru", Eski Yunanistan Maliye Bakanı ve ekonomist Yanis Varufakis "Soykırımın Arkasındaki Kapitalizm ve İlgili Yapısal Dinamikler" ve California Berkeley Üniversitesinden Tarih Bölümü Profesörü Ussama Makdisi "Tarihsel Perspektiften Hareketle Temel Nedenler" konulu sunumlarını yapacak.

"Suçlar" başlıklı oturumda ise Gazze'deki Aksa Üniversitesinden akademisyen Haider Eid "Soykırımdan Kurtulanların Tanıklıkları" başlığıyla programa çevrim içi katılacak. İnsan hakları avukatı Noura Erakat ise "Nekbe'yi Suçluyoruz: Filistin Halkına Yönelik Sömürgeci Soykırım" konulu çevrim içi sunumunu gerçekleştirecek.

Radwan Abu Muammar'ın "Görgü Tanıklarının İfadeleri: Sivillerin Hedef Alınması" başlıklı oturumda konuşmasının ardından Samer Abu Foura, Mahmoud Alkhatib, Raghad Suleiman, Israa Alsharif de "Tanık İfadeleri: Cinsel Saldırı ve Toplu Hapis" başlığı altında şahit olduklarını anlatacak.

- "AÇLIK, EKOLOJİK VE YAŞAM KATLİAMI" ELE ALINACAK

24 Ekim'de ise "Aç Bırakma, Ekosit ve Ev Yıkımı" suçlarının incelendiği bir oturum düzenlenecek. Bu çerçevede Hani Almadhoun "Aç Bırakma ve Tasarlanmış Kıtlık: Engellenen Yardımlar ve Gazze'yi Besleme Mücadelesi" isimli çevrim içi bir sunum yapacak. Eski BM Gıda Hakkı Özel Raportörü Hilal Elver de "Kıtlık İlanı ve İnsani Yardımın Silah Haline Getirilmesi" başlıklı bir konuşma yapacak.

Hossam Shabat, Tevfik Al-Hams, Hadeel Alharazin, Sundus Zaqout, Mahmoud Muin Ayyash, Laith Arafat, Rola Darwish, Usama Abo Safer ise "açlık" suçunun görgü tanıkları olarak konuşacak.

"Ekositin Boyutları" başlığı altında Bethlehem Üniversitesinden Prof. Dr. Mazin Qumsiyeh "Gazze Şeridi'nde Son İki Yılda Yaşanan Soykırımla Birlikte Yaşanan Ekolojik Katliamın Boyutu" sunumu çevrim içi katılarak yapacak. Yazar David Whyte da "Ekolojik katliam ve soykırımla olan bağlantıları" başlıklı çevrim içi sunum düzenleyecek. Bu konuda ifade verecek görgü tanıkları ise Ahmad Jabr Baraka, Laith Arafa ve Nabeel Jumah.

"Ev Yıkımı" başlığı altında ise Filistinli gazeteci Mohamed Al Helou "Evler Hedef Olduğunda: Gazze'den Bir Tanıklık" başlıklı çevrim içi bir sunum yapacak. BM Konut Hakkı Özel Raportörü Balakrishnan Rajagopal "Gazze'nin yıkımından sorumlu tutulmak ve hesap vermek için yaşam yıkımının tanınması" ve yazar ve akademisyen Shourideh C. Molavi "Evsizleştirme - İsrail'in Gazze'deki Filistinli Evlerini Sistematik Olarak Hedef Alması" başlıklı konuşmalarını yapacak.

"Sivillerin ve Sivil Altyapının Hedef Alınması" oturumunda ise özellikle sağlık sistemleri ele alınacak. Bu kapsamda Dr. Javid Abulmoneim "Sivillere Kasıtlı Olarak Verilen Toplu Zarar, Sağlık Sisteminin Yıkılması, Savaş Silahı Olarak Gıda: Gazze'deki Soykırıma Tanıklık Etmek", Dr. Taner Kamacı "Gazze Sağlık Sisteminde Soykırım İzleri"; Dr. Ghassan Abu Sittah "Savaşın Biyosferi: Soykırım Makinesi Yaratmak", Dr. Mads Gilbert "İsrail'in Filistin sağlık hizmetlerine ve personeline yönelik sistematik saldırıları ve halk sağlığı için gerekli ön koşulların yok edilmesine dair kanıtlar", Gwyn Daniel "İyileşmeden Hayatta Kalmaya: Soykırım Ortamında Gazze'nin Ruh Sağlığı Krizi" konulu sunumlarını gerçekleştirecek.

Sunumların ardından Fares Afanah ve Fadya Malhis tıbbi altyapının, yardımların ve sağlık çalışanlarının hedef alındığına dair görgü tanığı olarak "Gazze Mahkemesi"nin nihai oturumuna katılacak.

- "SİVİLLERE, GAZETECİLERE VE EĞİTİM SİSTEMİNE KARŞI SUÇLAR" İNCELENECEK

"Suçlar" başlığı altındaki oturumda ise "Sivillere, gazetecilere ve eğitim sistemine karşı suçlar" ele alınacak. Sivillere yönelik suçlar konusunda, gazeteci Ahmed Alnaouq "Biz Sayı Değiliz - Filistin Gençliğine Ses Vermek", Filistinli insan hakları avukatı ve Addameer (Vicdan) Derneğinin Genel Müdürü Sahar Francis "Cinsel Saldırı ve Toplu Hapis", aktivist ve araştırmacı Hala Shoman "Reprocide: İsrail'in Gazze'deki Soykırımı Filistinlilerin Bugünü ve Geleceğini Nasıl Hedefliyor?" konulu sunumlarını yapacak.

Gazetecilere karşı işlenen suçlara dair sunumları ise Filistinli gazeteci Abubaker Abed tarafından "Gazze'den Filistinli bir gazetecinin tanıklığı" ve Kudüs Üniversitesi İnsan Hakları Kliniği Direktörü Dr. Munir Nusseibeh tarafından "Gazetecileri Ortadan Kaldırmak: Bir Soykırım Stratejisi Olarak Gazze'deki Gazetecilere Yönelik Sistematik Saldırılar" başlıklarıyla yapılacak.

İktidardaki İşçi Partisinin eski lideri ve bağımsız milletvekili Jeremy Corbyn'in çevrim içi katılımıyla "İngiltere'nin Suç Ortaklığı" başlıklı bir oturum da düzenlenecek.

Scholasticide (Okul Katliamı) başlığı altında ise Osama Alostta "Gazze'i Öğrenci: Onların Aldığı Hayaller", Malek Alsweirki "Gazze'de Okul Katliamı: Eğitimin Sistematik Yıkımına Tanıklık" ve akademisyen Wesam Amer "Bilginin Soykırımı: İsrail'in Gazze'nin Entelektüel Yaşamını Sistematik Olarak Yok Etmesi ve Filistin'in Geleceğini Susturması" sunumlarını yapacak. Bu konuda görgü tanığı olarak Asmaa Albatash, Nabeel Jumah, Sevjan Al-Shami, Mahmoud Haniyeh, Fidaa Al-Madhoun,Inas Hamdan, Sundus Zaqout, Abdelrahman Al-Himdiat dinlenecek.

- SOYKIRIMIN SUÇ ORTAKLARINA ODAKLANILACAK

25 Ekim'de ise odaklanılacak ana başlık "Suç Ortaklıkları, Uluslararası Sistem, Direniş ve Dayanışma" olacak. Bu çerçevede ilk oturum "Medya, Devletler, Üniversiteler ve Şirketlerin Suç Ortaklığı" üzerine olacak. Amerikalı komedyen ve oyuncu Katie Halper "Medyanın Suç Ortaklığı", yazar ve akademisyen Maura Finkelstein "Üniversite Suç Ortaklığı", siyasi aktivist Lily Greenberg "Devletlerin Suç Ortaklığı", akademisyen Shad Hammouri "Şirketlerin ve Silah Endüstrisinin Suç Ortaklığı", Ibtihal Aboussad "Bulut ve Yapay Zeka: 21. Yüzyılın Bombaları ve Mermileri" ve Hamid Dabashi "Batı Medeniyeti ve Suç Ortaklığı" başlıklı sunumlarını yapacak. Konuşmacılar arasında gazeteci Owen Jones da olacak.

- GAZETECİLERİN ÖLDÜRÜLMESİNE DAİR KONUŞAN 2 TANIK İSRAİL TARAFINDAN ÖLDÜRÜLDÜ

"Gazze Mahkemesi" kapsamında tanık olarak birçok kişi Gazze'yle bağlantı kurularak dinlendi. Bunlar arasında gazetecilerin hedef alınmasına yönelik görgü tanığı olarak konuşan Mohammad Qraiqea ve Hossam Shabat da vardı. Ghazi Al-Majdalawi de bu kapsamda ifade verdi.

Ölülere ve doğmamış bebeklere saldırı konusunda görgü tanıklığı yapacak isimler ise Mahmoud Haniyeh, Fadya Mahlis ve Laith Arafat'tan oluşuyor.

"Uluslararası Sistemin Yanıtı" başlıklı oturumda ise akademisyen Ardi Imseis "Birlemiş Milletler Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansına (UNRWA) Yönelik Saldırı", antropolog Darrly Li "Soykırım Politikası", insan hakları avukatı Craig Mokhiber "BM Sistemi Eleştirisi", akademisyen Triestino Mariniello "Uluslararası Ceza Mahkemesi Saldırı Altında: Filistin'deki Soykırım Sırasında Adalet ve Hesap Verebilirlik Mücadelesi", akademisyen Mary Kaldor "Mevcut Deneysel Dönemde Gazze'nin Rolü", Aslı Bali ve yazar Vasuki Nesiah "Alternatif Bir Hukuk Paradigması Olarak Gazze Mahkemesi" başlıklı çevrim içi sunumlarını yapacak.

"Direniş ve Dayanışma" başlığı altında ise gazeteci Ramzy Baraud "Gazze'nin Tarihsel ve Siyasi Bağlamda Direnişi", Wadie Said "Kendini Savunma, Direniş ve Tersine Gerçeklik", aktivist Yasemin Acar "Küresel Sumud Filosu", yazar Jake Romm "Hind Rajab Vakfı" ve Filistinli aktivist Jamal Juma "Boykot, Tecrit ve Yaptırımlar Hareketi (BDS)" sunumlarını gerçekleştirecek.

Ayrıca "Dayanışma" başlığında Charlotte Qvale "Oslo Dayanışması", David Swanson "Savaşın Ötesinde Dünya", Metin Doğan "Anadolu Sivil Toplum Platformu", Hüseyin Dişli ve Hasan Basri Bülbül "Yeryüzü Avukatları Derneği" konularında konuşacak.

- GAZZE MAHKEMESİ NİHAİ KARARINI AÇIKLAYACAK

26 Ekim'de ise "Gazze Mahkemesi" üyelerinde genel yansımaların ve değerlendirmelerin yapılacağı oturumda, Saraybosna ve İstanbul'daki toplantı gözden geçirilerek ileriye dönük değerlendirmeler de yapılacak.

Değerlendirmelerin ardından ise "Gazze Mahkemesi" nihai kararı duyurulacak.

- 4 gün boyunca Gazze ve Filistin konusunda çeşitli etkinlikler düzenlenecek

"Gazze Mahkemesi: Nihai Oturum" programı devam ederken belgesel gösterimi, söyleşi, kitap imza etkinlikleri ve çeşitli sergiler de etkinlik alanında düzenlenecek.

Bu kapsamda belgesel gösterimi yapılacak çalışmalar şu şekilde: "Gaza Remains in Frame", "Under an Olive Tree", "Gaza's Missing", Echoes of a Lost Gaza", "Witness", "The Silencing of Anas Al-Sharif", "How Israel is Weaponizing Water in Gaza", "Starving Gaza", "Kutsal İşgal", "Gaza's War Through a Child's Eye", "Investigating War Crimes in Gaza", "Why is Israel Targeting Hospitals in Gaza?" ve Anadolu Ajansı'nın "Kanıt/The Evidence".

- AA'NIN "KANIT BELGESELİ" GÖSTERİLECEK

Belgesel gösterimi ve fotoğraf sergisi etkinlikleri kapsamında Anadolu Ajansının (AA) hazırladığı "Kanıt/The Evidence" belgeseli de yer alıyor.

Belgesel, İsrail'in Gazze'de işlediği suçları tüm açıklığıyla ortaya koyan ve temel delil niteliğinde olan görsellerin yer aldığı "Kanıt" isimli AA kitabındaki delilleri üreten gazetecilerin yaşadıkları zorlukları ve tanıklıklarını anlatıyor.

Ayhan Çitil tarafından "Gazze Sonra Mütefekkirlerin Mükellefiyeti" ve Richard Falk tarafından "Uluslararası Hukuk ve Vicdan" başlıklı açık hava dersleri yapılacak.

Wadie Said'in katılımıyla "Soykırım Zamanında Edward Said Modeli" başlıklı söyleşi de programda yer alıyor. Avi Shlaim, Richard Falk, Berdal Aral ve Zekeriya Kurşun'un kitap imza etkinliği de düzenlemesi bekleniyor.

"Gazze'de Çalışan Doktorlar-Yıkım Ortasında Şifa" başlıklı düzenlenecek oturumda, Gazze'de hizmet vermiş sağlık çalışanları saha deneyimlerini paylaşacak.

"Sumud ve Özgürlük Filosu-Aktivistlerin Sesleri" başlıklı oturumda ise sivil direniş ele alınacak.

"Oyun Bitti İsrail! Futbol, Siyaset ve Boykotun Gücü" başlıklı etkinlikte Ashish Prashar ile İsrail'in spor ve özellikle futbol alanında yaşadığı izolasyon, kamuoyu tepkisi ve boykot hareketinin sembolik gücü tartışılacak.

23-26 Ekim tarihlerinde etkinlik boyunca katılımcıların iştirak edebileceği etkinlikler ise şu şekilde: Hanzala Sanat Sergisi, Filistin üzerine kitap stantları, Filistin sohbet ve düşünme köşesi, KANIT Fotoğraf Sergisi, Umut Duvarı: Gazze için Mesajlar ve Dualar, Hayalimdeki Filistin başlıklı çocuk sergisi, Gazze Soykırım Fotoğrafları Sergisi ve belgesel gösterimleri.

- "GAZZE MAHKEMESİ" GİRİŞİMİ

Gazze Mahkemesi, İsrail'in saldırıları altındaki Gazze'de yaşananların hukuki, siyasi ve etik yönlerini araştırmak üzere kuruldu.

Bağımsız bir inisiyatif olarak kurulan, insanlık ve vicdan mahkemesi olan "Gazze Mahkemesi", uzun hazırlık sürecinin ardından İngiltere'nin başkenti Londra'da ilk uluslararası toplantısını gerçekleştirdi.

Eski BM Filistin Özel Raportörü Falk'ın liderliğinde yürütülen projenin başkanlık heyetinde yine BM eski özel raportörlerinden Michael Lynk ve Hilal Elver gibi isimlerin yanı sıra Raji Sourani, Susan Akram, Ahmet Köroğlu, Diana Buttu, Cemil Aydın ve Penny Green bulunuyor.

Mahkemenin önemli bileşenlerinden biri olan "mahkeme üyeleri" arasında, dünyanın farklı bölgelerinden birçok tanınmış isim yer alıyor.

Bunlar arasında Ilan Pappe, Jeff Halper, Ussama Makdisi, Ayhan Çitil, Cornel West, Avi Shlaim, Naomi Klein, Aslı Bali, Mahmood Mamdani, Craig Mokhiber, Hatem Bazian, Mehmet Karlı, Sami Al Arian, Frank Barat, Hassan Jabareen, Willy Mutunga, Victor Kattan ve Victoria Brittain bulunuyor.

Halk vicdanına dayanan mahkemenin kuruluşu ve hazırlık toplantısı Kasım 2024'te Londra'da ve ikinci ayağı, Mayıs 2025'te Bosna Hersek'in başkenti Saraybosna'da düzenlendi.

Mahkeme, İsrail'in Gazze soykırımını ve Filistin halkına yönelik işlediği hak ihlallerini çok boyutlu inceleyerek gündeme taşımayı ve uluslararası toplumun dikkatini çekmeyi hedefliyor.