İklim Ağı'ndan 2035 çağrısı: Emisyonları bugünden azaltın

İklim Ağı, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (BMİDÇS) Sekretaryasına kısa süre içinde sunulması beklenen 2035 Ulusal Katkı Beyanı öncesinde hazırladığı altı maddelik planı İstanbul'da düzenlenen basın toplantısıyla açıkladı.

Toplantıda, Türkiye'nin 1,5 derece eşiği ve 2053 net sıfır hedefine uyumlu olarak vereceği iklim hedefinde, altı maddelik plan "fosil yakıtlardan çıkış", "adil geçiş", "doğa koruma", "gıda güvencesi", "orman yangınlarıyla mücadele" ve "sağlık" başlıkları altında detaylandırıldı.

Buna göre, Türkiye'nin iklim kriziyle mücadele için emisyonlarını bugünden başlayarak azaltması gerekiyor. Bu noktada, kömürden çıkış, yeni gaz ve petrol yatırımlarının durdurulması, yanıltıcı çözümlerden kaçınılması, 2030'a kadar fosil teşviklerinin kaldırılması ve iletim ve dağıtım şebekesi kapasitesinin geliştirilmesi öneriliyor.

Fosil yakıt sektörlerinde işgücü dönüşümü ve enerji yoksulluğuna ilişkin tedbirleri de içerecek biçimde kırılgan grupların "geride kalmamasını" sağlayacak bir "Adil Geçiş Mekanizması"nın 2030'a kadar kurulması ihtiyacına vurgu yapılıyor.

2030'a kadar korunan alanların payının yüzde 30'a çıkarılması ve orman, sulak alan, tarım alanı gibi bozulmuş ekosistemlerin en az yüzde 30'unun onarılması gerektiği değerlendiriliyor.

Agroekolojinin yanı sıra organik tarım da dahil olmak üzere onarıcı tarım uygulamalarının mevcut ülke tarım toprakları içerisinde payının yüzde 10'a çıkarılması, tarımda doğru ürün planlaması ve tasarruflu sulama sistemleriyle su tüketiminin yüzde 50 azaltılması gerektiğine dikkat çekiliyor.

Geleneksel yangın önleme yöntemleri yeni iklim projeksiyonları ışığında uygulanması, orman yangınlarıyla mücadele teşkilatı eğitim ve donanım ihtiyaçları yeni yangın rejimine göre güçlendirilmesi tavsiye ediliyor.

Ekosistem odaklı çözümlerle kişi başına düşen yeşil alan miktarının yaklaşık iki katına çıkarılması, sıcak hava dalgalarına maruz kalarak sağlık sorunları yaşayan nüfusa dair planlama yapılması öneriliyor. Ayrıca tüm hava kirleticilerin ölçülerek izlenmesi, çevre mevzuatında fosil yakıtlı elektrik üretim santralleri ve sanayi tesislerine tanınan kirletme istisnalarının kaldırılması gerektiği belirtiliyor.

- "İDDİALI, SOMUT VE TAKVİMLENDİRİLMİŞ BİR İKLİM HEDEFİ"

Yeşil Düşünce Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Özlem Taşdemir Teke, toplantıda yaptığı konuşmada, iddialı, somut ve takvimlendirilmiş bir iklim hedefinin, Türkiye'nin karbonsuzlaşma sürecine katkı sunarken, bu dönüşümden etkilenecek kesimler için adil, şeffaf ve uygulanabilir bir geçişin güvencesi olacağını söyledi.

Türkiye'nin 2022'de açıkladığı Ulusal Katkı Beyanında 2030'a kadar "artıştan yüzde 41 azaltım" hedeflediğini hatırlatan Teke, bu yaklaşımın emisyonların fiilen artmaya devam etmesi anlamına geldiğini ifade etti.

Teke, söz konusu hedefin Paris İklim Anlaşması'nın 1,5 derece hedefiyle uyumsuz olduğunu ve Türkiye'nin 2053 net sıfır taahhüdüyle çeliştiğini belirterek, "Kamuoyunda, akademide, yerel yönetimlerde ve sivil toplumda tartışılmadan hazırlanması, azaltımı değil de artışı meşrulaştıran yapısıyla 1,5 derece patikasından kopmamıza neden olacaktır." ifadelerini kullandı.

Toplantı kapsamında düzenlenen "Bir Pusula Olarak İklim Hedefi: Doğa ve İnsan Odağında Türkiye'nin Geleceği" başlıklı panelde ise WWF Türkiye İklim ve Enerji Programı Kıdemli Uzmanı Ceren Pınar Gayretli, Mekanda Adalet Derneği Çevre Adaleti Programı Uzmanı Hülya Çeşmeci ve Greenpeace Türkiye İklim ve Enerji Kampanyaları Sorumlusu Emel Türker Alpay görüşlerini paylaştı.