İlber Ortaylı: Lisans öğrenmeyenlerin yüksel tahsil yapmaları boş

Konferansta konuşan tarihçi-yazar Prof. Dr. İlber Ortaylı, finans tarihinde milletlerarası muhasebe toplantılarının Türkiye’yi derinden sarsan şeylerden biri olduğunu söyledi.

Ortaylı, 19’uncu asır maliyesine gelene kadar Türklerin doğrudan doğruya savaşçı millet olduğu, savaş sistemiyle yağmacılık yaptığı, ülkeleri fethettikleri ve üzerine oturduklarına dair iddiaların kalıp bir fikir olduğunu dile getirdi.

Modern çağ maliyesinin şiddetli bir kontrol kurmak zorunda olduğuna değinen Ortaylı, vergilerin konulması ve cibayet toplanmasının modern maliyenin en önemli unsuru olduğuna dikkati çekti.

- “LİSANS ÖĞRENMEYENLERİN YÜKSEL TAHSİL YAPMALARI BOŞ”

Ortaylı İngilizce ve Fransızca öğrenilmesi gerektiğini vurgulayarak, “Lisans öğrenmeyenlerin yüksel tahsil yapmaları boş. Türkiye’nin en büyük problemi bu. Türkiye üniversiteleri için lisans en büyük engel. İspanya tarihini bileceksiniz, okumalısınız. Osmanlı İmparatorluğu’nun başlıca rakibi İspanya Krallığı, onların da başlıca rakibi Osmanlı İmparatorluğu idi.” ifadelerini kullandı.

Ortaylı, Osmanlı Devleti’nin son zamanlarında sanayinin geliştirilemediğine ve vergilerin toplanamadığına işaret ederek, “Bide üstelik Kırım savaşı gibi haldeydik. Daha ordudan başlıyor borçlanma. Borç almayı ve ödemeyi bilinmiyor. Bankerlik yoktu. Elin bankeri de olmaz. Hesabını kendin tutacaksın. Banker sınıfın olacak. İmparatorluk maliyesinde böyle insanlar yetişmemiş. Eskinin ehliyetli defterdarlarının modern dünyaya uyum sağlayanları yoktu.” şeklinde konuştu.

- “OSMANLI MALİYESİ, AĞIR SAVAŞ DOLAYISIYLA 1875 YILINDA BORÇ ALMAYI BİLMİYORDU”

Osmanlı maliyesinin ağır savaş dolayısıyla 1875 yılında borç almayı bilmediğini ifade eden Ortaylı, devletin ağır şartları kabul ettiğini ve faizleri ödeyemez hale geldiğini aktardı.

Ortaylı, Türkiye Cumhuriyeti’nin bir borç ödeme faslıyla kurulduğuna anımsatarak, “Vergi sisteminde bir reforma gidilmek zorunda kalmıştır. Bazı ayni ödeme yapılan vergileri kaldırmıştır. Fakat kayıtsız sistemimiz mükemmel değildi.” dedi.

Maliye de modern dünyaya dahil olmak için yapılan şeylerin yeterli olmadığını aktaran Ortaylı, “Finans, muhasebe, maliye ilimleri gayet ciddi şekilde okunması gereken ilimlerdir. Bunlarsız hiçbir şey yapamıyorsunuz. Elimizdeki 5 ünite olabilir, bunu 15’e çıkarmak bu sayede mümkün oluyor. Bunları bilmediğinizde 5’in bile karşılığını alamıyorsunuz.” değerlendirmesinde bulundu.