İlişkilerde yeni dönem: Mısır ve Türkiye'nin çıkarları örtüşüyor

Uludağ Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ferhat Pirinççi'nin moderatörlüğündeki panele, Orta Doğu Araştırmaları Merkezi (ORSAM) Başkanı Prof. Dr. Ahmet Uysal, Anadolu Ajansı (AA) Kuzey Afrika Koordinatörü Aydoğan Kalabalık ve SETA Dış Politika Araştırmacısı Can Acun katıldı.

Mısır'ın jeopolitik konumuna ilişkin bilgiler paylaşan Uysal, Türkiye-Mısır ilişkilerinin tarihine ve önemine değindi.

Uysal, siyasi farklılıklar olsa da Mısır'ın ihmal edilemeyecek büyüklükte bir ülke olduğunu belirterek, iki ülkenin ilişkilerinde yeni bir sayfaya doğru gidildiğini söyledi.

İki ülke arasındaki iş birliği alanlarından birinin Suriye'nin güvenliği olduğunu kaydeden Uysal, "Suriye'nin güvenliği konusunda Mısır'ın çok önemli bir yeri vardır." dedi.

Uysal, Türkiye'nin Mısır'la Suriye, Irak, enerji iş birliği, göç, kalkınma ve İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) başta olmak üzere iş birliği yapabileceği birçok alanın olduğunu dile getirdi.

İki ülkenin ilişkilerini normalleştirmesindeki engel ve zorluklara ilişkin soru üzerine Uysal, "Mısır'da (Türkiye ile) iş birliği olmasın.' diyen bir lobi var. Türkiye ile Mısır'ın yaklaşmasını istemeyen, bundan hoşnut olmayan ve çıkarları zedelenecek taraflar var." diye konuştu.

Uysal, Mısır'ın içinde dış kaynaklardan beslenen tarafların Türkiye aleyhine propagandaya devam ettiklerine dikkati çekti.

- TÜRKİYE ALEYHİNE KAMUOYU OLUŞTURULDU

AA Kuzey Afrika Koordinatörü Kalabalık, özellikle 2005'te iki ülke arasında yapılan anlaşmanın ardından ve Hüsnü Mübarek rejiminin yıkılmasından sonraki süreçte Türkiye-Mısır ekonomik ilişkilerinin geliştiğini belirtti.

Mısır'daki darbeden sonraki süreçte yaşanan gerginliğin ardından ülkedeki tüm medyada Türkiye ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan aleyhine karalama kampanyalarının başlatıldığını aktaran Kalabalık, devam eden 7-8 yıllık süreçte Türkiye aleyhinde kamuoyu oluşturulduğunu kaydetti.

Kalabalık, iç ve dış politikada ise iki ülke arasındaki gerginlikten faydalanan çok sayıda insanın olduğuna dikkati çekti.

Eski Cumhurbaşkanı Enver Sedat'ın öldürülmesinden sonraki süreçte ilişkilerin maslahatgüzar seviyesinde devam ettiğini hatırlatan Kalabalık, Türkiye ile Libya arasında 2019'da yapılan güvenlik ve askeri iş birliği anlaşmasına Mısır yönetimi ve medyasının çok tepki gösterdiğini söyledi.

- "DOĞU AKDENİZ'DE MISIR VE TÜRKİYE'NİN ÇIKARLARI ÖRTÜŞÜYOR"

SETA Dış Politika Araştırmacısı Acun da iki ülkenin ilişkilerinde yeni bir sayfa açmaya yönelik karşılıklı adımların atıldığını, görüşmelerinse alt düzeyde devam ettiğini ve bir ileri aşamaya taşınıp taşınmayacağı ile ilgili soru işaretlerinin olduğunu belirtti.

Öte yandan Acun, Mısır'ın içerisinde ve dışarısındaki bazı aktörlerin Mısır-Türkiye ilişkilerinin normalleşmesini engellemeye yönelik adımlar attığını aktardı.

Acun, Mısır-Türkiye çatışmasının iki ülkenin çıkarına olmadığını ve iki ülkenin bu anlaşmazlıktan zarar gördüğünü vurgulayarak, Türkiye'nin elinin daha güçlü olduğuna dikkati çekti.

Türkiye ve Mısır'ın daha rasyonel davranmaya başladığını kaydeden Acun, "Doğu Akdeniz'de Mısır ve Türkiye'nin çıkarları örtüşüyor." dedi.

İki ülke arasındaki ortak çıkarlara da değinen Acun, bunların başında Libya'nın geldiğinin altını çizerek, "İsrail-Filistin meselesi ve İran'ın dengelenmesi açısından ortak çıkarlar söz konusu. Bunların ötesinde iki ülkenin hem jeopolitik hem de ekonomik çıkarlar açısından birbirini tamamladığını görüyoruz." diye konuştu.

Acun, iki ülke arasında yaşanan krizlere rağmen Türkiye ile Mısır arasındaki ekonomik ilişkilerin devam ettiğini ve yaklaşık 5 milyar dolar ticaret hacmine ulaşıldığını belirtti.

Türkiye-Mısır ilişkilerinde öncelikli iş birliği alanlarının ne olabileceğinin sorulması üzerine Acun, bu alanların "Doğu Akdeniz'deki enerji kaynaklarından yararlanmak, Libya'da istikrarın sağlanması ve Suriye meselesi" olarak sıralanabileceğini söyledi.

Ekonomik anlamda da ortak çıkarların olduğunu kaydeden Acun, iki ülkenin ekonomik açıdan birbirini tamamladığını dile getirdi.

Acun, Türkiye'nin Mısır'la ilişkilerini normalleştirme konusundaki önceliklerinin Mısır kadar fazla olmadığının altını çizerek, Türkiye'nin Mısır'la ilişkileri normalleşmeye yönelik söylemlerinin Mısır'da istismar edildiğine dikkati çekti.