24 Nisan 2024 Çarşamba / 16 Sevval 1445

İran'da kaç Azeri var? İşte İran'daki Azeri nüfusu

Ermenistan'ın Azerbaycan topraklarındaki işgal girişimi sonrası yaşanan çatışmalar devam ediyor. Yaşanan bu gelişme sonrası İran'dan Ermenistan'a silah ve askeri malzeme taşındığı iddia edildi. Bu konuda gelen haberler sonrasında, İran'daki Azeri nüfusu merak edilmeye başlandı. İran'da Güney Azerbaycan denen bölgede ve Azerbaycan sınırına yakın kesimlerde yaşayan İran Türklerinin büyük çoğunluğunu Azeriler oluşturmaktadır. Azeriler, 70 milyon nüfuslu İran'ın üçte birinden fazlasını oluştururlar. Peki İran'da kaç Azeri var? İşte İran'daki Azeri nüfusu ile ilgili bilgiler

30 Eylül 2020 Çarşamba 11:06 - Güncelleme:
İran'da kaç Azeri var? İşte İran'daki Azeri nüfusu

İran'daki Azeriler en büyük Türk nüfusunu oluşturur. 70 milyon nüfuslu İran'ın üçte birinden fazlasını Azeriler oluşturmaktadır. İran'ın devlet politikalarına göre İran'daki Azeri nüfusu ile ilgili kesin bir rakam verilmemektedir fakat İran'ın neredeyse yarısı Azeri'dir. Çoğunluğu Başkent Tahran'da olmak üzere; Tebriz, Erdebil, Zencan ve Urumiye bölgelerinde de yoğun olarak yaşamaktadırlar. Peki İran'da kaç Azeri var? İşte İran'daki Azeri nüfusu ile ilgili detaylar

İRAN'DA KAÇ AZERİ VAR?

İran Azerileri, İran'daki en büyük Türk grubu Azerbaycan Türkleridir. İran’ın etnik yapısıyla ilgili özellikle İran’da yaşayan Türklerin nüfus ve coğrafi dağılımı çeşitli merkezlerin araştırma konusu edilirken, farklı rakamlar ifade edilmektedir.

İRAN'DAKİ AZERİ NÜFUSU

İran’daki Türk aktivistlerin kendi olanaklarıyla elde ettiği tahmini rakamlara göre, İran Türkleri 35-40 milyonluk bir nüfusla, İran’ın kuzeybatısı, merkezi, güneyi ve kuzeydoğusunda yaşamaktalar. Bu tahminleri doğrulayacak resmî açıklama ise eski İran Dışişleri Bakanı Ali Ekber Salihi’nin 18 Ocak 2014 tarihinde Türkiye’ye yaptığı ziyarette Türk basınına İran Türklerinin nüfusuyla ilgili yaptığı açıklama olmuştur.

2014’te Türkiye’yi ziyaret eden Salihi, Türk basınına “İran nüfusunun %40’ı Türk’tür ve bu rakam iki ülkenin ilişkilerini pekiştirmekte iyi bir potansiyele sahip etkendir” şeklinde ifade etmiştir. Ayrıca çeşitli uluslararası kurum ve kuruluşlar İran Türklerinin nüfus dağılımını çeşitli rakamlarla açıklamışlar.

“Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA)” İran istatistik tanıtımı bölümünde İran Türklerinin nüfus dağılımını şu rakamlarla göstermiştir:

İran'da 30-40 Milyon civarında Azeri bulunmaktadır. Tebriz, Erdebil, Zencan ve Urumiye bölgelerinde de yoğun olarak yaşayan Azerilerin başkent Tahran'daki nüfusları da oldukça yüksek ve Tahran pazarına büyük oranda Azeri tüccarlar hakimdir.

Fars dilli olmayan nüfusun İran'daki oranı yaklaşık yüzde 50 olup, bu nüfusun önemli bir bölümünü oluşturmalarına rağmen İran Azerileri, kendi dillerinde yayın ve eğitim gibi önemli kültürel haklara sahp değillerdir.

İran'da başta Azerbaycan Türkleri olmak üzere Türkmenler, Kaşkaylar, Horasan Türkleri, Halaçlar, Sungurlar, Ebiverdiler, Kazaklar ve Özbekler gibi Türk halkları İran’ın belirli bölgelerinde yaşamaktadırlar.

İran’da yaşayan Türklerin nüfusu ile ilgili kesin bir rakam verilmemektedir. Verilen rakamlarda Türk nüfusu en az 20 milyon, en çok 35 milyon olarak gösterilmektedir. İran’daki Türklerin nüfusu 20 milyon, 25 milyon, 33 milyon, 34 milyon olarak birbirinden farklı şekilde verilmektedir. Dünya Bankası Ülke Profilleri veri tabanına göre 66,1 milyonluk İran nüfusunun %42’sini Türkler oluşturmakta olup, bu oran da yaklaşık 25 milyonluk bir Türk nüfusunu göstermektedir. Bağımsız kaynaklara göre % 25-30 olan İran Türklerinin oranı, Azeriler tarafından % 60-70 olarak ifade edilmektedir.

*En büyük Türk nüfusunu Azerbaycan Türkleri oluşturur. Sayıları 18 milyon ila 25 milyon arasındadır.

*İkinci büyük grup Türkmenlerdir. Sayıları 2.5 milyon ila 3 milyon civarındadır.

*Kaşkay Türkleri, sayıları 1.5 milyon ila 2 milyon arasındadır.

*Diğer Türk toplulukları Avşarlar, Kaçarlar, Karapapaklar, Kazaklar ise 2 ila 5 milyon arasındadır.