İslam Birliği’nin temeli atıldı

13. İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) İstanbul Zirvesi, 30’dan fazla devlet ve hükümet başkanı ve liderinin yanı sıra İslam ülkelerinin dışişleri bakanlarını, gelecek 10 yılda hayata geçirilecek 107 gündem maddesi için bir araya getirdi. Suriye’deki DAEŞ gibi terör örgütleri ve yoksullukla mücadele, göç, Azerbaycan’ın Dağlık Karabağ ve Filistin sorunlarını ele alan zirve, ele aldığı bu küresel sorunlarla AB, ABD ve Rusya yönetimlerinin de takibinde. Zirveyi değerlendiren uluslararası ilişkiler uzmanı Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ) Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nurşin Ateşoğlu Güney, İİT İstanbul Zirvesi’nin doğuracağı sonuçları itibariyle tarihe geçeceğini söyledi.

BÜYÜK BAŞARI

Ortadoğu’da birbirine zıt bloklarda yer alan Suudi Arabistan, Katar, İran, Mısır ve Türkiye liderlerinin yan yana aile fotoğrafı vermesinin bile bir diplomatik başarı olduğunu belirten Prof. Güney, şu tespitlerde bulundu: “Bazıları İstanbul İİT zirvesini önemsiz gibi gösteriyor. Suriye, Arap Baharı, mezhep çatışmaları örnek verilerek ‘buradan da sonuç çıkmaz’ deniyor. Medyada bunu görüyoruz. Tam tersine bu yaşanan zorluklara rağmen bu toplantının şu anda yapılabiliyor olması çok önemli. Bu liderlerin, yan yana gelebiliyor ve aile fotoğrafı verebiliyor olması bile büyük başarı.

KORİDOR DİPLOMASİSİ

Diplomatik olarak bir araya gelemeyen İslam ülkeleri, bu zirveyle sorunlarını çözmek için görüşme imkanı yakaladı. G20 zirvesinde dünya liderlerinin koridor diplomasi ile bile sorunları çözebildiğini düşünürsek, bu zirvede aynı masada oturan liderler çözümlerde üretebilecek. Liderlerin kamuoyu önünde yaptığı açıklamaların dışında, heyetler arasındaki görüşmelerde sorunların çözümü çok önemli.

DÜNYAYA MESAJI

Dünyaya yayılan ‘Sadece çatışma üretiyorlar’ söyleminin aksine tarafların mezhep ayrılıklarına rağmen İslam ülkelerinin ortak çıkarlar için bir araya gelebildiğini gösterildi. Bu zirvede mezhepsel farklılıklardan kaynaklanan sorunlar ya da DAEŞ gibi terör örgütlerine karşı mücadele için alınacak kararlar, daha sonra kendi ülkelerine döndüklerinde kanaat önderlerine bu tedbirlerin yansıtılması, İslamiyet’in doğru anlatılması ve radikal gruplarla mücadele etmek içinde önemli bir adım olacak. Batı’nın mezhep savaşları üzerinden İslam’ı İslam’a kırdırma devri sona erebilir.

‘5’TEN BÜYÜĞÜZ’ DENDİ

BM Güvenlik Konseyi’nde 5 ülke temsil edilebiliyor ama bu zirvede ele alınan konular ile BM mekanizması dışında İslam ülkelerinin küresel sorunlara yönelik etkinliği gösterildi. Türkiye, bir yandan Suudi Arabistan diğer yandan İran ile ilişkilerini geliştirmeye yönelik adımları ya da sorunlu olduğu Mısır’ın temsili ile İslam dünyasında mezhep ayrılığı ya da sorun yaşanmasını istemediğini kanıtladı. Bu, Türkiye için büyük diplomatik başarı.”

AB GİBİ BİRLİK KURULABİLİR

Çok önemli bir adımın atıldığını vurgulayan Prof. Dr. Güney, “Zirvedeki bu İslam bloğu görüntüsü ve diplomatik başarı, Türkiye için AB veya ABD ile yaptığı müzakerelerde büyük bir fırsat doğurdu ve kaçırılmamalı. Ele alınan DAEŞ terörü ve göç sorunu, AB ve tüm dünyayı da ilgilendiriyor. Bu zirve, doğuracağı sonuçları açısından tarihi bir adım. Örneğin, Soğuş Savaş döneminde Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) ile Avrupa’da sorunlu ülkeler bir araya getirilmeye çalışıldı. O teşkilat, sorunları çözmekten öte sınırların kalktığı Avrupa Birliği’ne (AB) kadar gitti. İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) İstanbul Zirvesi, birbiriyle sorunları olan İslam ülkelerinin ya da çatışmaların çözümü için bir araya getirerek bu süreci başlattı” ifadesini kullandı.

MABEYN’DE KRİTİK GÜN

Cumhurbaşkanı Erdoğan, dün Mabeyn Köşkü’nde, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Pakistan Cumhurbaşkanı Memnun Hüseyin, Malezya Başbakanı Necib Rezak, Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev ve Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi Başkanı Bakir İzzetbegoviç ile görüştü.

Bakir İzzetbegoviç - Cumhurbaşkanı Erdoğan

Memnun Hüseyin - Cumhurbaşkanı Erdoğan

Nursultan Nazarbayev - Cumhurbaşkanı Erdoğan

YENİ PARADİGMA  GELİŞTİRMELİYİZ

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Mabeyn Köşkü’nde Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev, yaptıkları görüşme sonrası bir bildiri yayımladı. Cumhurbaşkanlığından yapılan açıklamada, ekonomik sorunlar, medeniyetler arası ihtilaflar, terörizm tehdidinin artması, organize suçlar, göç ve yoksulluk gibi küresel sınama ve tehditlere karşı ortak çaba sarf edilmesi hususundaki ivedi ihtiyacın farkında olunduğu kaydedildi.  İslam dünyasının muhtelif bölgelerinde artan gerilim ile derinleşen siyasi, ekonomik ve insani problemler bağlamında, İstanbul’daki zirvenin  zamanlamasının önemine işaret edilen açıklamada, İslam ülkelerine birlik çağrısında bulunuldu. İki liderin yayımladığı bildiri şöyle:

-  BM ve İİT’nin devletlerin milli sınırlarının kutsallığı, toprak bütünlüğüne ve egemenliğine saygı, diğer devletlerin içişlerine karışmama, devletler arasındaki çatışma ve uyuşmazlıkların barışçıl müzakerelerle çözümlenmesi konularındaki temel prensiplerini teyit ederiz.   

İSLAMİ DAYANIŞMA  

-  İslami dayanışma ruhuna bağlılığımızı kuvvetli bir şekilde teyit eder; İİT üyesi devletleri, devletler arası ilişkilere dair meseleler ile çatışma ve uyuşmazlıkların çözümü konusunda iyi niyet ve yapıcı tutum sergileyerek, İslam dünyasındaki ilişkilere yönelik yeni bir paradigma geliştirmeye davet ederiz.     

GÖZDEN GEÇİRME SÜRECİ

-  İİT üyesi devletleri, İslam dünyasında devletler arası ilişkilerde mevcut sorunlara ilişkin olarak, ortak değer ve çıkarları vurgulayan bir gözden geçirme süreci başlatmaya davet ederiz.     

-  İİT üyesi devletlerini, İslami yakınlaşmayı desteklemeye ve gelecek yıllarda İslam ümmeti için yeni bir siyasi platform olarak değerlendirmeye davet ederiz.     

AKTİF BİR TEŞKİLAT

-  İslami yakınlaşma sürecinin gelişmesi konusunda BM ve İİT’nin uluslararası çatışmaların önlenmesi ve İİT’nin İslami yakınlaşma sürecinin ilerletilmesi bakımından diğer uluslararası ve bölgesel örgütlerle geliştireceği iş birliğini memnuniyetle karşılarız.     

-  İİT’nin İslami yakınlaşma sürecinin ilerletilmesi konusunda görev üstlenmesini teklif eder; İİT Genel Sekreteri’nin söz konusu inisiyatifin hedeflerine ulaşmasını teminen öneriler ortaya koymak amacıyla kapsamlı bir durum incelemesi gerçekleştirmesini talep ederiz.              

-  İslami yakınlaşma konusunun, İİT Dışişleri Bakanları Konseyi Toplantısı ve Devlet ve Hükümet Başkanları Zirveleri’nin kalıcı gündem maddesi olmasını teklif ederiz.

Erdoğan, Malezya Başbakanı Necib Rezak ile  Mabeyn Köşkü’nde,yaptığı görüşmede iki ülke arasındaki ilişkiler ile göç ve terör konularını ılı aldıkları öğrenildi.