İsmail Safi: Obama'nın mitinginde siyahlar, Romney de beyazlar vardı

3 hafta boyunca ABD seçimlerini yerinde izleyen Safi izlenimlerini Söz Bitmeden'de açıkladı.

İşte Elif Çakır'ın Safi'ye yönelttiği sorular ve İsmail Safi'nin programda yaptığı açıklamalar;

Elif Çakır: Seçim sistemi orada nasıl, ABD ile Türkiye'yi kıyaslayacak olursak?

İsmail Safi: Türkiye'de Başkanlık sistemi yada yarı Başkanlık, yada parlamenter sisteminin gözden geçirilmesi için verdiğimiz bir rapor var. Özellikle bizim AK Parti hükümetimizin önceki dönemde koalisyonlarla yönetilemeyen bir Türkiye var. O dönem Türkiye siyasal ve ekonomik bir krize girdi, bunu atlatmakta kolay olmadı. Tamam AK Parti iktidarlarıyla birlikte Türkiye'de bir istikrar yakalandı, giderek her seçimde de oyunu arttıran bir AK Parti var. Tek başınıza iktidar olduğunuz zaman sorun yok. Ya tek başına iktidar kurulmazsa ne olacak? Türkiye her açıdan dibe vuracak.



Elif Çakır: Burada Türkiye'de genel seçimler yada yerel seçimler dediğimiz zaman bizim gözümüze çarpan birşey var, tüm ülke bayraklarla donatılıyor, promosyonlarla seçmene ulaşılmaya çalışılıyor. Göze çarpan oradaki ve buradaki farklılıklar neler?

İsmail Safi: Bizde mesela seçimlere katıldık tabii ki, daha önceki veya önceki seçim kampanyalarımıza baktığımız zaman ben diyordum 'acaba bu orada da varmı?' evet var, kapı kapı dolaşıyorlar, birebir seçmenin elini sıkmanız gerekiyor. En kötü ihtimal içeride yoksa kapısının tokmağına bırakacağınız bir broşür gerekiyor. Medya orada da çok geniş orada da etkisi var ama birebir seçmenle, vatandaşla orada da irtibat kurmanız gerekiyor. Bayraklar yada balonlar, cümbüş havası yok orada. Biz orada hem Romney'in, hem de Obama'nın mitinglerine katıldık ama daha küçük eyaletlerde yada bölgelerde ki seçim kampanyalarının içinde olduk ama bizde ki gibi şaşalı görüntüler yok. Mesela Romney'in konuşacağı standın arkasında sadece ABD bayrağı var başka hiç birşey yok.

Kapı kapı dolaşmaya para gitmiyor çünkü Amerikan sisteminde gönüllüler var. Bizim Türkiye'de bu o kadar yaygın değil, bu sistemin de siyasetçiler tarafından düşünülmesi gerek. Bakıyoruz yaşlı insanlar emekli olmuşlar ama bu kampanyalarda rol oynuyorlar ve hayata yeniden kazandırılmış oluyorlar. Gönüllülere para vermiyorsunuz, tabii ki paranın önemli kısmı orada medyaya gidiyor. 1 milyar dolar hem Obama hem Romney harcama yaptılar bu konuda.

Elif Çakır: Seçim kampanyası için devletin ayırdığı bir bütçemi var? Partiler nereden temin ediyor bu parayı?

İsmail Safi: Bizde hazine yardımı var burada da enteresandır var ama bizimkisi kadar büyük rakamlar değil. Partiler aslında bunu almak istemiyorlar, 2010'dan sonra orada bir değişiklik oldu 2011'den itibaren, 2011'den önce baktığımız zaman bir vatandaş partiye parasal yardım yapabilirdi. Şirketler ise 25 bin ile 30 bin arasında destekte bulunabiliyordu, ben bir kaçtanesine katıldım, gidiyorsunuz 5,6 kişi onlar diyor ki işte 'Biz adayı, destekleyeceğiz' onlarla bir yerde buluşuluyor fakat o buluşmanın bedeli 2 bin dolar yada 3 bin dolar. Ama bunu hemen bildiriyorlar, maliyeye, internet sitelerine yazıyorlar hemen çok şeffaf bir sistem var.



Elif Çakır: Amerikan toplumunda Cumhuriyetçiler ve Demokratlar şeklinde ikiye ayrılmış bir durum var, seçim kampanyasında yapılan masraflar, sloganlar, etkinlikler Amerikan halkının kararını etkiledi mi?

İsmail Safi: Tek başına bir kampanyanın etkileyiciliğinin uygun olduğunu düşünmüyorum. İyi bir kampanya size artı 1 yazar. Obama mesela yada Romney, bu aktörlere siz birsürü birşeyler yazıyorsunuz, Obama'ya diyorsunuz ki işte 'ezilenlerin yanında' diğerine ise 'daha şahin, daha keskin' imajını yüklüyorsunuz. Amerika'da çalışma ekibine felan bakmazlar, lider ön plandadır. Bu seçim bizim Türkiye'de olduğu gibi 1, 2 aylık bir plan değildir, 1 yıldır oradaki adayın tüm özellikleri açıklanır, ortaya çıkar. Yani vatandaşa şöyle bir Obama göstermek istiyorsunuz tüm herkes o şekilde değerlendiriyor Obama'yı.

AMERİKA'DA AYRIŞIM MI VAR?

Net olarak benim gördüğüm birşey var, Obama'nın mitinglerine katıldığımız zaman oradaki kalabalığın yarıdan çoğu siyah yada gri, yarıdan çoğunun beyaz olmadığını gördük. Romney'in kampanyasına gittik orada da biz 4 tane milletvekili arkadaşımızla birtane siyah aradık, birtane siyah Romney'in mitingine gelmemişti, hepsi beyazdı. Bu daha önceki seçimlerde de böylemiydi bilmiyorum ama böyle bir görüntü vardı.

ROMNEY'DEN SON GECE UÇAK ŞOVU

Son gece Romney biraz mitingi abarttı gibi geldi bize, Romney içeri girerken büyük bir uçakla girdi içeri kapalı bir yerdeydi miting. O mitingde biz Romney'i beklerken uçakla girdi içeri kendisi, büyük bir uçaktı. Onun kendi uçağı var Romney yazan onunla geldi, bir şova yönelik birşeydi bu ne kadar sonuç getirdi tartışılır, şimdi Romney'in hatası bir çok gafı oldu bunlardan da bahsedebiliriz. Kendisinin zengin olduğunu bir çok defa gündeme getirdi, Amerika'da o kadar fakir bir kesim var ki, 50 milyon kişinin orada sigortasız olduğu bize farklı fikirler algılamamızı sağladı. Türkiye'de işsizlik sürekli düşerken Amerika'da artıyor, oradaki trend artıyor, bizde ise düşüyor. Amerika'da Clinton döneminde 5 trilyon dolar kamu borcu vardı, Bush aldı daha çok arttırdı, şuanda Obama düşüreceğim dedi ama başaramadı ve oda 16 trilyon dolara çıkardı.

Elif Çakır: Obama'nın seçilmesinden sonra İsrail Gazze'yi vurmaya başladı, önümüzdeki yine 4 yıl neler olabilir?

İsmail Safi: Romney 'İsrail'in çıkarları adına biz bir numaralı savunucusu olacağız' diyordu, Amerikan tarihinde Kudüs'ü ziyaret etmeyen tek başkan diye Obama'yı suçluyorlardı. Yani Romney'in çizdiği tablo tamamen İsrail'in yanında bir görüntü fakat Obama öyle değildi, öncelikle Irak'tan Amerikan askerlerini çekti, Afganistan'dan da çekmek istiyor Suriye konusunda da temkinli davranıyorlar. Kendince bir takım endişeleri var ve eskisi gibi hızla Ortadoğu'daki bu savaşların içine girmek istemiyorlar. Obama'nın bu duruşu belliyken tabii ki burada İsrail ne yapmaya çalışıyor, İsrail birincisi 2 ay sonra seçimler var aynen 2008'de yaptıkları gibi o zamanda saldırmışlardı 1500 kişiyi katletmişlerdi şimdide 20'den fazla Filistinli katledildi, Mursi yönetimine de gözdağı vermek istiyor olabilirler, 20 Ocak'a kadar ABD'de atamalar yapılmayacak daha bu karmaşayı iyi fırsat bildiler gibi, Mursi'nin silahlı kuvvetlere ne kadar egemen olduğu daha test edilmedi ve İsrail ansızın bu şekilde saldırabiliyor' dedi.