Romanya-Türkiye hattında yeni dönem

Romanya Dışişleri Bakanı Oana Toiu, yarın Ankara'ya ilk resmi ziyaretini gerçekleştirecek.

Dışişleri Bakanlığı kaynaklarından edinilen bilgiye göre Bakan Hakan Fidan'ın Rumen mevkidaşıyla görüşmesinde Türkiye ile Romanya arasında stratejik ortaklık seviyesindeki ilişkilerin her alanda gelişmesinden duyulan memnuniyeti ve iki ülke arasındaki güçlü ticari ve ekonomik ilişkilerin daha da derinleştirilmesinin hedeflendiğini dile getirmesi bekleniyor.

Görüşmelerde Türkiye'nin Romanya'yla bağlantısallığının geliştirilmesine önem verdiğini, bunun bölgesel bağlantısallığın güçlenmesine de katkı sağlayacağını vurgulaması öngörülen Fidan'ın, hem Türkiye-Bulgaristan-Romanya hattında hem de Türkiye'nin geçen nisan ayında stratejik ortağı olduğu Üç Deniz Girişimi platformu üzerinden daha geniş bölgede ulaştırma ve enerji koridorlarının güçlendirilebileceğini dile getireceği tahmin ediliyor.

Öte yandan Bakan Fidan'ın Romanya'da yaşayan Türk vatandaşları ile Tatar Türkü soydaşların iki ülke arasındaki beşeri bağların güçlenmesine katkı sağladığını ifade etmesi bekleniyor.

Görüşmelerde Balkanlar ve Karadeniz bölgeleri başta olmak üzere, iki ülkenin bölgesel sahiplenme anlayışıyla hareket etmesinin önemini vurgulayacağı tahmin edilen Fidan'ın, Türkiye'nin Balkanlar'da istikrarın hakim olmasına öncelik verdiğine, müttefik iki ülke arasındaki askeri ilişkilerin ve savunma sanayisi alanındaki işbirliğinin hızla gelişmesinin bölgesel güvenliğe ve NATO'nun caydırıcılığına da katkı sağladığına dikkati çekmesi öngörülüyor.

Fidan'ın ayrıca Türkiye'nin Romanya ve Bulgaristan'la yürüttüğü Karadeniz Mayın Karşı Tedbirleri Görev Grubu'nun faaliyetlerinin bölgesel dayanışma ve somut işbirliğinin başarılı örneğini oluşturduğunu ifade etmesi, Türkiye-AB ilişkileri ile Avrupa güvenlik mimarisi konularında Türkiye'nin beklenti ve önceliklerini mevkidaşına aktarması ve Türkiye'nin, Avrupa için Güvenlik Eylemi (SAFE) mekanizmasına etkin katılımı ve ortak projeler geliştirmesinin hem ikili ilişkiler hem de Avrupa'nın güvenliği açısından kritik önem taşıdığının altını çizmesi bekleniyor.

Romanya'nın, Türkiye'nin AB üyeliğine verdiği destekten dolayı memnuniyet duyulduğunu dile getireceği tahmin edilen Fidan'ın, Gümrük Birliği'nin güncellenmesi ve Vize Serbestisi Diyaloğu'nun ilerletilmesi konularında Türkiye'nin beklentilerinin sürdüğüne dikkati çekmesi de öngörülüyor.

Fidan'ın Rusya-Ukrayna Savaşı bağlamında Türkiye'nin değerlendirmelerini paylaşması, bu çerçevede adil ve kalıcı barış sağlanmasının önemini vurgulaması, Türkiye'nin Gazze'de ateşkesin korunmasına yönelik girişimlerine değinmesi ve bu ateşkese tümüyle riayet edilmesini sağlamak için uluslararası toplumun İsrail üzerindeki baskısını artırması gerektiğinin altını çizmesi bekleniyor.

Dışişleri Bakanı Fidan, Romanya'yı son olarak 31 Ocak 2024'te ziyaret etmişti.

- İKİLİ İLİŞKİLER

Romanya, Türkiye'nin mücavir bölgesinde ilişkilerinin en üst seviyede olduğu ülkelerden biri olurken ilişkilere karşılıklı güven, müttefiklik ve stratejik ortaklık anlayışı hakim.

Türkiye-Romanya ilişkileri, 2011'de Ankara'da iki ülke cumhurbaşkanları tarafından imzalanan belgeyle stratejik ortaklık seviyesine yükseltilmiş, Stratejik Ortaklık Eylem Planı ise 2013'te Ankara'da imzalanmıştı.

Dönemin Romanya Başbakanı Marcel Ciolacu'nun Türkiye'yi 2024'teki ziyareti sırasında imzalanan belgeyle, Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi (YDSK) mekanizması tesis edilirken aynı gün ilk YDSK toplantısı düzenlenmişti.

Türkiye, Romanya'nın AB dışındaki en büyük ticaret ortağı olurken Romanya da Türkiye'nin Güney Doğu Avrupa'da en fazla ticaret yaptığı ülke konumunda. İkili ticaret hacmi, 2024'te yaklaşık 12 milyar dolar düzeyinde gerçekleşmişti. Romanya'daki Türk şirketlerinin toplam yatırımları ise 8 milyar dolar seviyesinde.

Kıyıdaş ülkeler Türkiye ile Romanya arasındaki ilişkilerde Karadeniz'in güvenliği, özellikle Rusya-Ukrayna Savaşı sonrasında çok daha stratejik hale geldi.

Öte yandan Türkiye'nin öncülüğünde, Romanya ve Bulgaristan'ın katılımıyla 2024 yılında hayata geçirilen Karadeniz Mayın Karşı Tedbirleri Görev Grubu (MCM Black Sea), savunma alanındaki işbirliğinin son dönemdeki somut ve başarılı örneklerinden birini oluşturuyor.

Türk Hava Kuvvetleri unsurları da NATO Geliştirilmiş Hava Polisliği Misyonu kapsamında Aralık 2023-Mart 2024 döneminde Romanya'da görev yapmıştı.

İki ülke arasında savunma sanayisi de önemli işbirliği alanı olarak öne çıkarken Romanya, Türkiye'den "hafif korvet" tedarik etmeyi planlıyor.

İki ülke, Türkiye-Romanya-Polonya Üçlü Mekanizması, Güneydoğu Avrupa İşbirliği Süreci ve Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü dahil olmak üzere çok taraflı platformlar vasıtasıyla bölgesel güvenlik, istikrar ve refaha katkı sağlamaya yönelik işbirliğini sürdürüyor.