Şangay Birliği nedir?-Şangay Beşlisinde hangi ülkeler vardır?

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan geçtiğimiz günlerde Şangay Birliği’nden bahsetmişti. Partner olarak katıldığımız ŞİÖ ( Şangay İşbirliği Örgütü) için yeni bir misyonla yer alabileceğimize dair açıklamalarda bulunmuştu. Şangay Beşlisi olarak bilinen Şangay İşbirliği Örgütü ile ilgili ayrıntılar merak konusu oldu.

ŞANGAY BİRLİĞİ NEDİR?

Şangay Birliği AB’ye bir alternatif olarak düşünülen Asya ülkelerinin oluşturduğu bir birliktir.

Şangay Beşlisi olarak bilinen Şangay Birliği 1996 yılında kurulmuş bir uluslararası kuruluştur.

Çin Halk Cumhuriyeti, Rusya Federasyonu, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan’ın katılımıyla 1996 yılında Şanghay Beşlisi adıyla kurulan örgüt, 2001 yılında Özbekistan’ın katılımıyla Şanghay Altılısı adını almıştır. Hindistan, İran, Moğolistan ve Pakistan da Şanghay İşbirliği Örgütü’nde gözlemci statüsündedirler. 

2001 yılında Özbekistan da bu oluşuma katılınca ismi "Şanghay İşbirliği Örgütü" olarak değiştirildi. Oluşum, ağırlıklı olarak 2000'li yıllardan itibaren, Amerika Birleşik Devletleri'nin bölgelerindeki askeri varlığına sert tavırlar ortaya koymuş ve "tek kutuplu dünya düzenine" karşı çıkmıştır.

2015 yılında Rusya'ya bağlı Başkurdistan Cumhuriyeti'nde düzenlen "Şanghay İşbirliği Örgütü" liderler zirvesinde açıklamalar yapan Rusya Devlet Başkanı Vladimi Putin, Hindistan ve Pakistan için yeni bir üye kabul prosedürü başlatıldığını ve örgüt için yeni bir dönemin başladığını duyurdu.

ŞİÖ ulus-devlet temelinde eşit üyelerin yer aldığı uluslarüstü değil, uluslararası bir örgüttür. ŞİÖ yedi önemli alt konseyden oluşmaktadır. Bunların bir bölümü senelik toplantılarda bir araya gelirken, bir bölümü daimi yapıdadır.

Türkiye ise Şangay Beşlisi'nde Azerbaycan, Ermenistan, Kamboçya, Nepal ve Sri Lanka ile birlikte diyalog ortağı statüsünde bulunuyor.

ŞANGAY İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ ŞEMASI 

6 ÜYE

• Çin Halk Cumhuriyeti
•  
• Kazakistan
•  
• Kırgızistan
•  
• Rusya
•  
• Tacikistan
•  
• Özbekistan

5 GÖZLEMCİ

•  
• Afganistan
•  
• Hindistan
•  
• İran
•  
• Moğolistan
•  
• Pakistan

6 DİYALOG PARTNERİ

• Azerbaycan
•  
• Beyaz Rusya
•  
• Ermenistan
•  
• Kamboçya
•  
• Sri Lanka
•  
• Türkiye

3 DESTEKÇİ

• ASEAN
•  
• BDT
•  
• Türkmenistan