25 Nisan 2024 Perşembe / 17 Sevval 1445

Şehirleri harabeye çevirdiler, yüz milyonları öldürdüler... İşte tarihteki en ölümcül 10 salgın

Bilim insanları ve araştırmacılar, yıllardır salgın ve pandeminin anlamı konusunda farklı tartışmalar yürütse de, pandeminin genel olarak kabul edilen anlamı, hastalığın yaygın oluşunu tanımlamasıdır. 2019 yılının son günlerinden başlayarak tüm dünyayı etkisi altına alan yeni tip koronavirüs ( corona virus Covid-19) pandemisi, akıllara tarih boyunca yüz milyonlarca hayata mal olan diğer salgınları getirdi. İşte tarihi kayıtlara geçen 10 ölümcül salgın...

star.com.tr27 Mart 2020 Cuma 12:40 - Güncelleme:
Şehirleri harabeye çevirdiler, yüz milyonları öldürdüler... İşte tarihteki en ölümcül 10 salgın

Kolera, bubonik/hıyarcıklı veba, çiçek hastalığı ve grip... İnsanlık tarihinin en vahşi katillerinden bazılarıdır. Küresel boyuttaki bu hastalıkların salgınlarından özellikle çiçek hastalığı, 12.000 yıllık tarihi boyunca 300 ila 500 milyon arasında insanın ölümüne neden olmuştur.

Binlerce insanı öldüren Ebola virüsünün en son salgını hala Batı Afrika ile sınırlı olduğu için bu listeye dahil edilmedi.

HIV / AIDS PANDEMİSİ

İlk olarak 1976'da Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde tanımlanan HIV / AIDS, 1981'den bu yana 36 milyondan fazla insanın ölümüne yol açan küresel bir pandemi olduğunu kanıtlamıştır.

Şu anda 31 ile 35 milyon arasında HIV ile yaşayan insan var. Bunların büyük çoğunluğu nüfusun % 5'inin enfekte olduğu Sahra altı Afrika'daKİ yaklaşık 21 milyon kişidir.

Farkındalık arttıkça, HIV'i daha yönetilebilir hale getiren yeni tedaviler geliştirildi ve enfekte olanların çoğu yaşamlarını sürmeye devam ediyor. 2005 ve 2012 yılları arasında HIV / AIDS kaynaklı yıllık küresel ölümler 2,2 milyondan 1,6 milyona düştü.

HONG KONG GRİBİ (1968)

A kategori bu salgın, Hong Kong Gribi ya da 1968 grip salgını olarak anılır. 1968 grip salgınına, H2N2 alt tipinin genetik bir dalı olan Influenza A virüsünün H3N2 neden olmuştur. Hong Kong'da 13 Temmuz 1968'de bildirilen ilk vakadan sonra, Singapur ve Vietnam'da sadece 17 gün vaka bildirmeye başladı.

Virüs üç ay içinde Filipinler, Hindistan, Avustralya, Avrupa ve Amerika'ya yayıldı. 1968 salgını nispeten düşük bir ölüm oranına sahipken, o zamanlar 500.000 Hong Kong sakini de dahil olmak üzere 1 milyondan fazla insanın ölümüyle sonuçlandı.

ASYA GRİBİ (1956-1958)

Asya GriBİ, 1956 yılında Çin menşeli ve 1958 yılına kadar süren H2N2 alt tipinin Grip A salgını salgınıydı. İki yıllık süreçte hastalık, Çin'in Guizhou eyaletinden Singapur, Hong Kong ve Amerika Birleşik Devletleri'ne kadar yayıldı. Asya Gribinin ölüm oranına ilişkin tahminler kaynağa bağlı olarak değişmektedir, ancak Dünya Sağlık Örgütü son rakamlarına göre, yaklaşık 2 milyon insanın ölümüne neden olan hastalık, sadece ABD'de 69 bin 800 kişinin hayatına mal oldu.

İSPANYOL GRİBİ (1918)

1918 ve 1920 arasında dünya çapında rahatsız edici ölümcül bir grip salgını, dünya nüfusunun üçte birinden fazlasını enfekte ederek, 20 ila 50 milyon insanın hayatını sona erdirdi.

1918 pandemisinde enfekte olan 500 milyon kişiden mortalite oranı sadece ilk 25 haftada 25 milyon ölümle % 10 ila % 20 arasında tahmin edildi. 1918 grip salgınını diğer grip salgınlarından ayıran kurbanlardı. İnfluenza genelde yaşlıları veya zaten zayıflamış olan hastaları öldürüyordu. Ancak bu salgın adeta gençleri hedef aldı.

ALTINCI KOLERA SALGINI (1910-1911)

Altıncı Kolera Salgını, Orta Doğu, Kuzey Afrika, Doğu Avrupa ve Rusya'ya yayılmadan önce, çıkış noktası Hindistan'da 800.000'den fazla insanın ölümüne neden oldu. Altıncı Kolera Salgını aynı zamanda son Amerikan Kolera salgınının kaynağıydı (1910-1911). Geçmişten öğrenen Amerikan sağlık yetkilileri, enfekte olmuş kişileri hızla izole etmeye çalıştı ve sonunda ABD'de sadece 11 ölüm meydana geldi. 1923'e gelindiğinde, Hindistan'da hala vakalar olmasına rağmen, Kolera vakaları önemli ölçüde azaldı

ASYA GRİP YA DA RUS GİRİBİ (1889-1890)

Bu hastalık Influenza A virüsü alt tipi H2N2'nin bir salgını olduğu düşünülüyordu. Ancak son bulgular bu salgının nedeninin Influenza A virüsü alt tipi H3N8 olduğunu ortaya çıkardı. Mayıs 1889'daki ilk vakadan sonra üç ayrı ve uzak yerde, Orta Asya'da Buhara (Türkistan), kuzeybatı Kanada'da Athabasca ve Grönland'da görüldü. 19. yüzyıldaki hızlı nüfus artışı ve özellikle kentsel alanlarda, gribin hızla yayılmasına neden oldu. Çok geçmeden salgın tüm dünyaya yayıldı. Bakteriyoloji çağındaki ilk gerçek salgın olmasına rağmen, ondan çok şey öğrenildi. Sonunda, 1889-1890 Grip Salgını 1 milyondan fazla insanın hayatını mal oldu.

ÜÇÜNCÜ KOLERA SALGINI (1852-1860)

Genel olarak yedi kolera salgını arasında en ölümcül olduğu düşünülen salgın, 19. yüzyıldaki üçüncü büyük Kolera salgını, 1852'den 1860'a kadar sürdü. Ganj Nehri deltasından yayılan salgın Asya, Avrupa, Kuzey Amerika ve Afrika'ya yayılıp 1 milyondan fazla insanın yaşamına son verdi.

İngiliz doktor John Snow, Londra'nın fakir bir bölgesinde çalışırken kolera vakalarını takip etti ve sonunda kirli suyu hastalık için bulaşma aracı olarak tanımlamayı başardı. Ne yazık ki keşfi ile aynı yıl (1854), İngiltere'de 23.000 kişinin öldüğü salgın hastalığın en kötü yılı olarak kayıtlara geçti.

'KARA ÖLÜM' VEBA SALGINI (1346-1353)

1346 ile 1353 yılları arasında, Veba salgını Avrupa, Afrika ve Asya'yı adeta kıyımdan geçirerek 75 ila 200 milyon kişi arasında insanın ölümüne neden oldu. Salgına hıyarcıklı ya da bubonik olarak bilinen veba neden oldu. Asya kökenli olduğu düşünülen salgın hastalığın, büyük olasılıkla ticaret gemilerinda yaşayan sıçanların üzerindeki pireler yoluyla kıtalara yayıldı. O zamanlar büyük kent merkezlerindeki limanlar, sıçanlar ve pireleri için mükemmel bir üreme alanıydı. Böylece sinsi bakteri artarak 3 kıtayı etkisi alında aldı.

JUSTİNİANUS VEBA SALGINI (541-542)

Avrupa nüfusunun belki de yarısını öldürdüğü düşünülen salgındır. Justinianus Veba, Bizans İmparatorluğu ve Akdeniz liman kentlerini etkileyen bubonik/hıyarcıklı veba salgınıydı. Uzun süren salgın nedeniyle 25 milyon insanın öldü. Genellikle Bubonik Veba'nın tarihe geçen ilk salgını olarak kabul edilen Justinianus Veba salgını, Doğu Akdeniz nüfusunun dörtte birini öldürdü ve Konstantinopolis şehrini harabeye çevirdi. Günde yaklaşık 5 bin kişinin öldüğü tahmin ediliyor.

TARİHTEKİ İLK SALGIN: ANTONİNUS VEBA SALGINI

Galen Vebası olarak da bilinen Antoninus Vebası Mısır, Yunanistan ve İtalya'yı etkileyen eski bir salgındı. Gerçek nedeninin, çiçek hastalığı veya kızamık olduğu düşünülüyor. Ama kesin olarak salgına neden olan hastalık hala bilinmiyor. Bu bilinmeyen hastalık, Milattan Sonra (MS) 165 yılı civarında Mezopotamya'dan dönen askerler tarafından Roma'ya getirildi. Hastalık 5 milyondan fazla insanı öldürecek ve Roma ordusunu yok edecekti.

star.com.tr