Güzel haber: Türkiye'ye sipariş yağacak

Türkiye ihracatına 17 milyar doların, istihdamına ise 500 bin kişinin üzerinde katkı sağlayan Anadolu Aslanları İş Adamları Derneği’nin (ASKON) başkanı Orhan Aydın, Türkiye'nin pandemi sonrası dönemin en şanslı ülkelerinden biri olacağına inanıyor. Akşam'a konuşan Aydın, koronavirüsün ilk zamanlarında Fransa’da dev dünya markalarının katıldığı bir OECD toplantısına katıldıklarını anlatarak, “Orada bu dev markaların CEO’ları tek tek ‘Hatamızı anladık, tedariği çeşitlendireceğiz’ açıklaması yaptılar. Aralarında Türkiye'nin de bulunduğu yeni bir kaç ülkeyi tedarik zincirlerine katacaklarını anlattılar. İnanıyorum ki eylülde gıda, otomotiv ve tekstilde Türkiye’ye sipariş yağacak. Yeter ki bu süreçte işimize ve işçimize sahip çıkalım, 2 ay sabredelim” diyor.

ANADOLU ASLANLARI CEPHESİNDE İŞLER NASIL GİDİYOR?

Anadolu’da pandemi çok fazla yayılmasa da herkes panik havasında. Özellikle küçük esnaf ve KOBİ’lerde işler durma noktasına geldi. Biz bu süreçte ASKON olarak ortak bir çağrı açtık, ‘işçimize sahip çıkacağız, kesinlikle işçi çıkarmayacağız’ dedik. Tabii bu kolay değil. İşletmeler büyük bir sıkıntıyla karşı karşıya. Çünkü ödemeleri devam ediyor. Devletimiz bir paket açıkladı ama henüz KOBİ’ler bu paraya ulaşamadılar.

ÖZELLER OMUZ ATMADI

NEDEN ULAŞAMADILAR?

Devlet bankaları KGF paketlerini vermeye başladı. Ama özel bankalar henüz ellerini taşın altına koymadılar. Dolayısıyla bizim bu süreci yürütmemiz için nisan ve mayıs aylarında işletmelerin asgari giderlerini karşılayacak desteğe ihtiyacımız var. Elektrik, su, doğalgaz, işçilik giderleri var ama aynı zamanda bu iş yerlerinin yazmış olduğu çekler var. Firmanın çek ödemelerini karşılaması lazım, ama çalışamıyor. Bu noktada KGF kredilerine ihtiyaç var. İş dünyasının en önemli problemi, bu paraya ulaşmak. Özel bankalarsa her zamanki gibi güneşli havada şemsiye açma derdinde. Hiçbir özel banka KGF destek paketine omuz atmadı. Aksine faiz oranlarını artırdılar. Mart başında 9-10’la kredi kullanırken bugün 15-16 oranları duymaya başladık. Teminatları düşürdüler. Yani neredeyse para vermemek için çalışıyorlar.

HANGİ SEKTÖRLER SIKINTIDA, HANGİLERİNDE İŞLER YÜRÜYOR?

İnşaat ve ağır sanayide üretim devam ediyor. Ama hizmet ve perakende sektörleri durdu. Tekstil sektöründe sıkıntı var. AVM’ler ve mağazaların kapalı olmasının yanı sıra dünya markaları da alımlarını durdurdu. Uluslararası zincir mağazalara çalışan firmaların siparişleri bir anda süresiz olarak iptal edildi. Dev markalar tedarikçilerine ‘bir sonraki sipariş teyidi gelene kadar çalışmayın’ dediler. Maske üretimi yapanlar dışında çalışan yok. Hazır giyim 1 milyonun üzerinde istihdam sağlayan bir sektör. Ve maske yapan atölyelerde işçilerin maaşları bu sayede ödenebiliyor. Maskede şu anda ihracat yasak. Ama devletin ihtiyacı neredeyse karşılandı. Biz buna çok hızlı kanalize olduk. Dünyadan da büyük bir talep var. İhracatın açıldığı an tekstilde işsizlik problemi biter.

SİZ 2020 İÇİN NASIL BİR KAYIP ÖNGÖRÜYORSUNUZ, TÜRKİYE’DE VE DÜNYADA?

Bu yıl dünya ticaretinde yüzde 13-35 arası bir kayıp öngörülüyor. Benim öngörüm bu rakamın yüzde 25 seviyesinde kalacağı yönünde. Türkiye olaraksa eğer sebat edip, işimize gücümüze sahip çıkarsak tarihin en iyi eylül ayını yaşayacağımıza inanıyorum.   

Dünyadan maskeye büyük talep var. İhracat açıldığı an tekstilde işsizlik problemi bitmiş olur.

ŞAHLANIŞ BAŞLAYACAK

NASIL YAŞAYACAĞIZ BU ‘EN İYİ EYLÜLÜ?

Çin’de vakaların yeni yeni tespit edildiği zamanda biz Fransa’da OECD toplantısına katıldık. Önemli bir markanın yöneticisi dedi ki, “Bu virüsle birlikte nasıl büyük bir hatanın içinde olduğumuzu anladık. Amerika’da 3 tekstil ürününün ikisi Çin menşeli. Her şey normale döndüğünde artık yumurtaları aynı kefeye koymayacağız. Türkiye, Mısır, Etiyopya gibi ülkelere dağıtacağız.” Türkiye olarak tekstil, otomotiv, gıdada Çin’le rekabet edebilir durumdayız. 2 ay sabredip işimize ve işçimize sahip çıkmamız lazım. Sonra Türkiye için şahlanış dönemi başlayacak. Eylül ayında Türkiye tarihinin en iyi yılını yaşayacak. Birçok sektörde hiç görmediğimiz siparişler alacağız.

BAZI İFLASLARDA ART NİYET VAR

VİRÜSLE BİRLİKTE SIKINTIYA GİREN FİRMALAR OLDU. BU SÜREÇTE HAVLU ATAN ÇOK FİRMA OLUR MU?

Bence bu süreci kötü niyetle kullananlar da oldu. Mart ayında pandeminin başlamasıyla beraber iflaslarını açıklayan firmalar gördük. Açıkçası ben burada art niyet arıyorum. 9 gün bayram tatiline çıkıyorduk, işletmelerimizi de kapatıyorduk. O zaman neden kimse batmıyordu. Şimdi korona bahanesinin arkasına sığınarak, ‘iflas ettim’ deyip, çeklerini ödemeyen firmaların yaptığını doğru bulmuyorum. Bence KOBİ’ler nisan ayı itibarıyla devletin desteklerine ulaşabilirlerse, bu 2 ayı sorunsuz atlatabilirler.   

‘ASLANLAR DİJİTALLEŞECEK’

‘ANADOLU ASLANLARI’ BU SÜREÇTEN NASIL DERS ÇIKARDI?

Yeteri kadar dijitalleşmemiş olmanın dezavantajlarını yaşadık. Bir çok firma bunun önemini anlamamış, gerekli yatırımları yapmamıştı. Şimdi eksikleri gideriyoruz. Üyelerimizden bu süreçte uyku moduna geçen çok firma var. Biz onlara kurumsallaşma ve dijitalleşmeye dönük çalışmalarını tamamlamalarını tavsiye ediyoruz. Personelimize de ‘eksik kalmış eğitimlerinizi tamamlayın’ diyoruz. Öte yandan bu süreç tarımın ne kadar önemli olduğunu gösterdi. Kendine yeten bir ülke olmanın önemini idrak ettik. Bu süreç tamamlandığında tarım büyüyecek.