2014’e Yayın dünyasından bakmak

Geçen yıl yayın dünyasında güzel izler bırakarak geçip gitti. İyi kitapların yazıldığı ve okurla buluştuğu 2014’te öne çıkan isimler İhsan Oktay Anar, Faruk Duman, Murat Gülsoy ve Orhan Pamuk’tu. Kitapyurdu.com’un verilerine göre Yılın En Çok Okunan yazarı Orhan Pamuk olarak belirlendi. Son yıllarda kitapları kadar, dile getirdiği iddialar ve hakkında açılan davalarla da gündeme gelen Pamuk, İsveç Akademisi tarafından verilen 2006 Nobel Edebiyat Ödülü'nü alan ilk Türk yazar olarak tarihe geçti. Necip Fazıl Ödülleri yılın en ses getiren olaylarından biri olarak yazıldı 2014’ün hanesine. Yedi Güzel Adam hiç olmadığı kadar ‘popüler’ oldu, yeni nesil bu isimlerle bağ kurdu. Artık Türkiye’nin pek çok yerinde gerçekleşen kitap fuarları yayın dünyasının Anadolu ile bağlarını güçlendirmeye başladı.

Yayınlanan kitaplar açısından bir yılın değerlendirmesini ise yazıları ve kritikleriyle Star Kitap’a değerli katkılar sağlayan yazarlarımız Yusuf Çopur, Suavi Kemal Yazgıç, Merve Koçak Kurt ve Erdinç Akkoyunlu’dan istedik.

Sokak satıcısının yakın tarihi…

YUSUF ÇOPUR

Murat Gülsoy – Gölgeler ve Hayaller Şehrinde:Yazarın ilk defa tarihi; mekan, zaman ve kurgu olarak merkeze aldığı ilk romanı olmasının yanı sıra Doğu-Batı arasında kalmışlığımız üzerine yazılmış etkin bir eser. Türk kökenli bir Fransız gazeteci gencin Meşrutiyet’in ilanını izlemek için geldiği İstanbul’da kendi köklerini bulma macerası olan roman aynı zamanda ölümle yazıyı, delilikle felsefeyi, akılla inancı,  Beşir Fuad eksinine irdeliyor.

Ayfer Tunç – Dünya Ağrısı:Bir türlü hayata yerleşemeyen, geçmişte yaptığı hatanın ağırlığından kurtulamayanların düştükleri toplumsal trajedilerle örülmüş bir eser. İki adam özelinden toplumsal kimliğe dönüşen sürekli arayış halinin geçmişi eşeleyen bir ruh madenciliğiyle işlendiği roman, arayışın temelindeki sebeplerin aynı zamanda buluşun kaynağı olduğunu göstermesi bakımından etkileyici.

Ayşe Sarısayın - Ansızın Günbatımı:Gerçek hayatta nefessiz kalıp iç dünyalarındaki kendi yaşam odalarına çekilenlerin; o odalarda eksilen veya çoğalan hayatların romanı.  Hakim duygunun pişmanlık, izleğin arayış olduğu ve darmadağın hayatların anlatıldığı bu eser insanı ve onun gerçeğini merkeze alan ve herkesin kendi hayatından izler bulabileceği bir kurgu ve içeriğe sahip. Ayrılıktan aşka, hayattan ölüme, sevgiden nefrete insana dair her duygunun romanı.

Orhan Pamuk- Kafamda Bir Tuhaflık:Kitap,  İstanbul'un yakın tarihine bir sokak satıcısının gözüyle, çevresiyle bakıyor. Roman için söylenecek ilk şey onun doğrudanlığı. Yazar, İstanbul'un 'öteki yüzü'nden seçtiği karakterlerini gerçekçi ve samimi bir şekilde konuşturuyor. Kitap, İstanbul'un arka sokaklarının kalbine başarıyla giriyor ve oradaki hayatlardan evrensel değerlere anlamlı bir köprü kuruyor.

Necati Mert- Mustafa'nın Karesi: Kitapta, yaşadığı ülkenin iklimini ve insanlarının duyarlıklarını içselleştirmiş öykücünün bütün öykülerinin birinci cildinde yazarın 70'li yıllardaki ilk öykülerini içeren Gramofonlar, Radyolar, Teypler ile 80'li yıllarda yazdıklarından oluşan Minnacık Bir Uçurum yer alıyor.

Bu toprakların potansiyeli yeterince kullanılmıyor

SUAVİ KEMAL YAZGIÇ

2014’ten bir okur olarak çok memnunum. Güzel kitaplar yayınlandı ve hepsini okumaya fırsat bile bulamadım. Bu yıldan bazı kitapları gelecek seneye devretmek zorunda kaldım. Sadece yeni kitaplar açısından değil vefat etmiş yazarların daha önce kitaplaşmamış çalışmalarının kitaplaşması ve kitaplarının yeni baskıları açısından da güzel bir yıl oldu. Bu yıl yedi güzel adam yılı oldu. Popüler kültürün bir yazarın okurla buluşmasındaki artı ve eksi yönleri beraberce yaşadık. Necip Fazıl Kısakürek Ödülleri de bu yılın artı hanesine yazılacak faaliyetleri arasındaydı. Umulur ki ödüller bu yıl Mayıs sonunda düzenlenir ve takvimlerdeki alakasızlıktan da kurtulmuş oluruz.

2014 sonunda ilk sayısı çıkan Postöykü beni heyecanlandırdı. Profil ve Dedalus Yayınları da güzel işler yaptılar.  Cemal Şakar’ın eserlerinin topluca İz Yayıncılık’tan çıkması ama toplu öyküler şeklinde değil de her kitabın ayrı ayrı yayınlanması bence önemli. Çünkü her kitabın ayrı bir sesi ve çerçevesi var. Aynı şekilde Beyan Yayınları’nı da Cahit Zarifoğlu’nun şiir kitaplarını ayrı ayrı yayınlamasından dolayı tebrik etmek isterim. Edebiyat dergilerinden alışık olmadığımız bir tirajla yayınlanan İzdiham dergisi de beni heyecanlandıran işlerden biri oldu. Her gün yeni ve güzel kitaplar yayınlanıyor. Ancak yayıncılığımızın bu toprakların potansiyelini henüz tamamen kullanamadığını düşünüyorum. Farklı yayınevlerine hâlâ ihtiyaç var. Edebiyat yayınlarının biraz daha zenginleşmesi ve yeni dağıtım imkânlarına kavuşması gerekiyor.

Her ilk-im yeni bir umut

MERVE KOÇAK KURT

Yazı/n dünyasında eğrisiyle doğrusuyla, acısıyla tatlısıyla ve dahi umuduyla bir yılı daha geride bıraktık. Dört bir yanımızın savaşla çevrelendiği bir coğrafyada edebiyat ‘sığınak’ olma işlevini yine korudu. 

Yayıncılık imkânları gelişti, dijitalleşme aldı başını gitti; edebiyatın birçok dalında yine ödüller verildi, birçok yazarın‘özlemle’ beklenen eserleri yayımlandı yine;birçok dergi yayın hayatına atıldı, birçok “ilk-im” raflardaki yerini aldı.

Hangi yayınevinden çıkmış olursa olsun, hangi alanda yayımlanırsa yayımlansın her “ilk-im” yeni bir umuttur. Sayıları kadar niteliklerinin de artarak devam etmesi en büyük dileğim. Geçen yıl okuyabildiklerim arasından, bende en çok iz bırakan birkaç kitabın adını zikretmek istiyorum.

Fırtına Takvimi, Jale Sancak, Kırmızı Kedi Kitap
Bir öykücünün ilk romanı Fırtına Takvimi… Jale Sancak’ın dilindeki şiirsellik romanına da yansımış. Sancak, Kırmızı Kedi Kitap tarafından piyasaya sürülen bu ilk romanıyla, dilindeki ‘fırtına’yla çıkageldi. “Aşağılarda yalancı bir bahar. Dünya ise kesilmiş bir şahda­mar” diyen cümleleriyle hemhal olmak güzeldi.

Yüzümdeki Sen, Cem Kertiş, Türkiye İş Bankası Yayınları
Yüzümdeki Sen, gerek kurgusu gerek metaforik anlatımıyla hayli sıra dışı bir ilk roman. ‘Yüz’ imgesi üzerine çokça düşündürüyor insanı. Çünkü yazarın dediği gibi “Yüzünü kaybeden biri galiba sadece yüzünü kaybetmiyor.”

Nisan, Fatma Akerson, Yapı Kredi Yayınları
Dilbilim, göstergebilim ve edebiyat kuramları dersleri veren Profesör Fatma Akerson’un ilk romanı Nisan. Postmodern edebiyat anlayışıyla yazılmış ilginç bir eser. Yazmakla yaşamak arasında gidip gelen bir yazarın öyküsü…

Avcısını Taşıyan Ceylan, Erkan Aslan, Dedalus Kitap
Son dönemde tanışmaktan en çok keyif aldığım öykü kitaplarından biri Avcısını Taşıyan Ceylan… İncecik, ama hacminin küçüklüğü yanıltmasın sizi. İçinde geleneksel motifler barındıran; masallar, menkıbeler ve efsanelerden beslenen, bizi alışılmadık söz dizimleriyle baş başa bırakan bu ilk kitabın ikinci baskısı Dedalus’tan çıktı.

Anar, okuruna biraz daha yaklaştı

ERDİNÇ AKKOYUNLU

Galiz Kahraman - İhsan Oktay Anar:  "Edebiyat mühendisliği yapmayan Türk yazarlara paye verilmeyen günlerde, Anar, en büyük özelliği "doğallık" olan yapıtlarıyla bu anlayışa isyan niteliğinde eserler verdi. Puslu Kıtalar Atlası ve Suskunlar, edebi derinliği en fazla olan yapıtlarıyken son roman Galiz Kahraman'da Anar, okuruna birkaç adım daha yaklaştı. Hem romanlarının 17'inci yüz yıl İstanbul'undan günümüze doğru taşıdı hem de romanın alt metnini, romanın finali yaparak okura kendini daha çok anlama imkânı sundu. Galiz Kahraman, Anar'ın roman çabası bakımından önemliydi."

Köpekler İçin Gece Müziği - Faruk Duman: "Edebi metinlerinin gücü kısalığı ve sadeliğinden alan akımın Türk edebiyatındaki güçlü temsilcisi yazarın son romanı da aynı kaynaktan besleniyor. Daha önceki romanlarında edebiyatın sınırlarını kendi yazı gücüyle belirlediğinden, son romanı bu anlamda okura şaşırtıcı gelmedi. Ve Bir Pars Hüzünle Kaybolur adlı bir önceki romanındaki gibi yine doğa öyküsü anlatması, okurun metindeki derinlik farkındalığını körleştirdi. Beklenen yazar olarak da lanse edilen Duman'ın beklenen yazarların iklimi kent öyküleri olduğundan, Köpekler İçin Gece Müziği bu anlamda bir bekleyişin son durağı oldu."

Orbitor - Göz Kamaştırıcı - Mircea Cartarescu:"Modern edebiyat konusunda çok iddialı olan Romen yazarın, onu Nobel edebiyat ödülü adayı yapan üçlemesinin ilk ve en güçlü romanı. Öğeleri bakımından modern edebiyatın tüm çalımlarını okura atan özelliği romanın festival yapısını arttırıyor. Aynı zamanda da şehir ve edebiyat kavramları çerçevesinde okuru olduğu kadar yazar adayını da geliştiren yapısıyla ön planda duruyor. Bu nitelikleri Orbitor'u yılın en iyi yabancı romanlarından yapıyor."

Bunun yanında Carlos Fuentes'ten Terra Nostra, Mo Yan'dan İri Memeler ve Geniş Kalçalar, Stefan Zweig'den Yıldızın Parladığı Anlar, Adalet Ağaoğlu'ndan Dert Dinleme Uzmanı...