'Alanında hala aşılamadı'

Kapı Yayınları, Cevdet Kudret’in en çok aranan kaynak kitaplarının başında gelen Örneklerle Edebiyat Bilgileri eserini yeniden canlandırarak edebiyat dünyasına hizmet görevini layıkıyla yerine getirmiş. “Sunuş” yazısında Prof. Dr. Handan İnci, eser için şu ifadeleri kullanmış: “Türk Edebiyatında Hikâye ve Roman ile birlikte Cevdet Kudret’in en çok aranan kaynak kitaplarının başında gelen bu kitap, alanında hâlâ aşılamamış bir çalışmadır.”

Örneklerle Edebiyat Bilgileri, tek cilt olarak yayınlayarak okuma pratiği sağlanmış. I. Cilt, 1. Kısım’ın Birinci Bölümü “Nesir”e ayrılmış, Ziya Gökalp, Sabahattin Eyüboğlu, Vedat Günyol, Ruşen Eşref Ünaydın’dan örnek metinlerle konu detaylandırılmış. “Devrik Cümle” ve “Türk Edebiyatında Nesir” alt başlıklarıyla “Nesir” değerlendirilmiş. 

İkinci Bölümde “Nazım” ayrıntılarıyla incelenmiş. Örnek okuma parçaları ve alt başlıklar konuyu detaylarıyla önümüze seriyor. “Divan Edebiyatı Nazım Biçimleri” başlığında, Yahya Kemal Beyatlı, Nazım Hikmet, Ahmet Haşim, Necip Fazıl Kısakürek gibi üstadların yazıların örneklerle konu açıklanıyor. 

“Düz Anlatım”, “Mecazlı Anlatım”, “Anlam ve Söz Sanatları”, “Türk Edebiyatında Mecazlı Anlatımın Geçirdiği Evreler”, “Düz ve Mecazlı Anlatım Üzerine Yargılar”, Tevfik Fikret, Cenap Şahabettin, Faruk Nafiz Çamlıbel, Orhan Veli’nin usta kalemlerinden örnek metinlere yer verilmiş.

İkinci Bölüm’ün ana başlığı ise “Üslup”. Recaizade Mahmud Ekrem, Buffon, Cahit Külebi, Salah Birsel, Mehmet Akif Ersoy gibi yazarların örnek metinleriyle aktarılıyor.

BİR BAŞVURU ESERİ

II. Cilt’in ana konuları ise “Edebiyat Akımları” ve “Edebiyat Türleri”. Cevdet Kudret eseri içinde bilgileri aktarırken çok zengin bir yelpazeden bilgileri aktarıyor. Dede Korkut’tan Homeros’a, Karacaoğlan’dan Shakespeare’e, Fuzuli’den Baudelaire’e, Ahmet Mithat’tan Sartre’a kadar birçok yazar, şair, ozan ve romancının metinlerini değerlendirmiş. Örneklerle Edebiyat Bilgileri, sadece edebiyat fakültesi öğrencileri ya da öğretmenler için değil, aslında yazarlar, editörler, hatta kitap kurtları için de bir başvuru eseri. Karşılaştırmalı metinler kullanılması eserin zenginliğini artırdığından sıkıcı bir ders kitabı algısından uzaklaştırıyor. 

Son dönemde “okuma”yı bile entelektüel değil, popüler bir eylem haline dönüştürüp, çeşitli atölyeleri ciddi bir eğitimmiş algısına sürükleyen yarı aydınların da yolunu aydınlatan bu eşsiz eserin girişinde La Bruyère’den alıntı yapılarak aslında “okuma”nın bireyselliği ve önemine dikkat çekiliyor: 

“Metin incelemelerinin ne kadar üstüne düşsek azdır; her türlü bilgiye ulaşmak için en kısa, en zevkli yol budur; her şeyi ilk elden alın, kaynağa gidin; metni evirin çevirin, ezberleyin, fırsat düştükçe kullanın; hele anlamını bütün genişliğiyle, incelikleriyle anlamaya bakın; metni yazanın türlü düşüncelerini birbirine bağlayın, ilkelerini uzlaştırın, sonuçlarını da kendiniz çıkarın.

Ömrü boyunca, geçim derdiyle kaleme aldığı eserlerin yanı sıra, Birinci Perde isimli bir şiir kitabı, Sınıf Arkadaşları, Havada Bulut Yok, Karıncayı Tanırsınız romanları, Sokak isimli bir hikâye kitabı, tiyatro, deneme ve inceleme eserleri de olan Cevdet Kudret’in Türk edebiyatına katkısını bize tekrar hatırlatan Kapı Yayınları kitabı titizlikle hazırlayarak doyurucu bir çalışma ortaya koymuş.