Şimdi de mutsuzluğun resmini çizelim Abidin

Mutluluğu ödev duygusuyla yaşayanlar, başarıyı göklere çıkaranlar, pozitif düşünerek her şeyi elde edeceğine inananlar, melankoliye kapılarını sıkı sıkıya kapatıp kendini kişisel gelişim kitaplarının ya da yaşam koçlarının kollarına bırakanlar sizi gördüğünüz rüyadan uyandıracak bir kitap çıktı. Alman filozof Wilhelm Schmid’in yazdığı Mutsuz Olmak / Bir Yüreklendirme hepimizi tam da olduğu gibi anlatıyor ve mutsuz olmanın sunduğu imkânları kulağımıza fısıldıyor.
On bölümden oluşan hacim olarak küçük ancak etkisi büyük olan Mutsuz Olmak, talihten depresif olmaya, melankoliden yaratıcılığa pek çok insanlık halini kısa ve öz cümlelerle başımıza kakıyor. Hayatın her anında mutlu olmaya ve başarıya odaklanmış biz fanilerin neden bunu başaramadığını ve mutsuzluğu her daim bir kötülük gibi sunan modern zamanların bu senaryodaki rolünü derinlemesine anlatan kitap, okura mutsuzluk vermek şöyle dursun “işte tam da bunu yaşıyorum” dedirtiyor.

BİR ANTİ-KİŞİSEL KİTABI İLE KARŞI KARŞIYAYIZ
Kitap kategorilerinde anti-kişisel gelişim türü var mıdır bilinmez ama Mutsuz Olmak tam olarak bunu yakalamış bir çalışma. Kişisel gelişim kitaplarındaki hap cümlelerin benzerlerinin yer aldığı Mutsuz Olmak’ı diğerlerinden farklı kılan en belirgin özellik günümüz dünyası ile felsefe arasında sahici bir bağ kurmak konusunda yakaladığı başarı. Daha önce Mutluluk / Hakkında bilmeniz gereken her şey ve neden hayatta en önemli şey olmadığı üzerine isimli bir kitap daha yazan Schmid, mutsuz kişiyi modern vebaya yakalanmış ve insanların kaçtığı tip olarak tarif ediyor.
“Mutluluk önemlidir ama anlam daha önemlidir. Hayatta tek meselenin mutluluk olduğu, modern hayattaki anlam kaybını mutlulukla ikame etmek isteyenlerin bir masalıdır” diyen filozofumuz, mutluluğun çok defa mutlu tesadüfün bir eseri olduğunu söylüyor. Talihsizliklerin insanlara yeni bakış açıları kazandırabileceğini anlatan kitap, yaratıcılığın çoğu zaman bu melankoliden beslendiğine de dikkat çekiyor. Sizi biraz ferahlatır mı bilemem ama Wilhelm Schmid mutluluğun ya da mutsuzluğun sonsuza kadar sürmeyeceğini şöyle anlatıyor “Bir başarıyı bir diğerinin izlemesi, bu kendini hayatın hep güneşli yanında zannetmeye vesile olur, başarısızlıkların hep ard arda gelmesi ise hep gölgeli yanda zannetmeye; oysa bu seri bir vakit mutlaka bozulacaktır.”

AŞK, İSTİKRARLI MUTSUZLUK SUNAR
“Aşkta mutluluk ha! Aşktan ne anladığınızdan neredeyse bağımsız olarak, insan hayatında daha istikrarlı mutsuzluk getiren başka bir alan var mıdır acaba?” diyerek tüm zamanların en önemli sorununa dikkat çeken yazar, insanların hayatta bir parça mutsuz olmaya ihtiyacı olduğunu ve bunun en güvenilir tedarikçisinin aşk olduğunu söylüyor. Modern insanın talihten ölçüsüz taleplerde bulunduğunu anlatan Schmid, mutluluğun trajedisinin “modern mutluluk kavramının insanları sistematik olarak mutsuzluğa sürüklemesi” olarak tarif ediyor.
“Hoşnutluk ve kendinden hoşnutluk her türlü gelişmeye sekte vurur” diyerek bir tabuyu daha yıkan Schmid “Belki de ancak şüphe edebilen, çaresizliğe düşebilen insan büyük ve fevkalade şeyler yaratabilir. Hoşnut olan arkasına yaslanmayı yeğleyecektir” diyerek kronik mutsuzların içine az da olsa su serpiyor.

Mutsuz Olmak, pozitif düşünceye methiyeler dizen ve adeta bir din gibi sunan düşüncelerin “anlama”yı ortadan kaldıran negatif yönlerine de dikkat çekiyor. Sürekli mutluluktan çok nefes alıp veren bir mutluluğun daha iyi olduğunun altını çizen yazar, pozitif düşünce hastalığının modern bir icat olduğunu da belirtiyor.

MUTSUZLUKLA YAŞAMA REHBERİ
Melankolikler bahsine uzun yer ayıran çalışma insanların zaman zaman kendi iradeleriyle acı çekmeyi tercih ettiklerini ve bu sayede hayatın dengesini yakaladıklarını anlatıyor. Modern insanın mutlu olma stresi yüzünden tam olarak bu duyguya ulaşamadığına değinen kitap, mutsuzlukla beraber yaşamak için bir rehber de sunuyor.
“Bir melankoliğe en iyi gelecek şey müzik dinlemek veya bizzat müzik yapmaktır, çünkü müzik melankoliyi mükemmel bir anlayışla karşılar...”
“Her tür spor ve hareket de insanlara kendi enerjilerini hissettirir. Düzenli yürüyüş nice ümitsizlikten kurtulmayı sağlayan bir etki yaratır...”
“Mutsuz zamanlarında her şey hakkında konuşabileceğiniz insanlar tanıyor olmak, bir mutluluktur...”
Gibi önerilerin yer aldığı bu rehber, aslında melankoliklerin mutsuzluğa sarılmalarındaki temel motivasyonun herşeyi yakalamaya çalışma gayretinden azade olmak ve bunun sağladığı özgürlükten faydalanmak olduğunu söyleyerek son buluyor.

İFLAH OLMAZ MELANKOLİKLER
Lars Von Trier’in 2011 yapımı Melankoli filmine atıfta bulunarak mutsuzluk üzerine analizlerini derinleştiren Schmid bakın ne diyor “Gelecek zamanlardan dönüp 21. yüzyılın ilk on yıllarına bakınca insanlar çok şaşıracaktır: Nasıl oluyor da insanlar astronomik devlet borçlanmalarının ve çılgın mali krizlerin ortasında bu kadar fazla kişisel mutluluklarıyla meşguldüler? Başka dertleri yok muydu?”
Hemen hepimizin hayatın inişli çıkışlı yollarında hissettiğimiz duygulara tercüman olan ve lafı dolandırmadan anlatıp yeni perspektifler sunan Mutsuz Olmak / Bir Yüreklendirme İletişim Yayınları’ndan çıktı. İsmine aldanmadan alıp en mutsuz olduğunuz dönemde okuyabileceğiniz kitabın aforizma tadındaki cümlelerini anti deprasan niyetine okuyabilirsiniz. Ne demiş şair “Mutsuzlukdan söz etmek istiyorum / Dikey ve yatay mutsuzluktan / Mükemmel mutsuzluğundan insan soyunun / Sevgim acıyor”

Mutsuz Olmak / Bir Yüreklendirme
Wilhelm Schmid
İletişim Yayınları
2013 / 92 sayfa