Dr. Bijan Khajehpour: Türk markaları İran’da kendi pazarlarını oluşturacak güçte

İran’ın dünya ekonomisine entegrasyonu önümüzdeki yılların en önemli konularından biri. Orta sınıfı güçlenecek, genç,   kentli ve eğitimli nüfusunun tüketim ihtiyaçları da dünya perekande devlerinin gözünün bu ülkeye çevrilmesine neden oluyor.  Dünya devlerine İran’da iş yapmak konusunda yol gösteren ve Perakende Günleri dolayısyla İstanbul’a gelen Dr. Bijan Khajehpour yeni dönemde gelişmeleri STAR’a anlattı. Khajehpour “80 milyon kişi değer yaratacak Türk şirketlerini bekliyor” dedi.

- İran’a karşı uluslararası toplumun aldığı ambargoların yavaş yavaş kalkması  gündemde. Bu İran’ın küresel ekonomiye entegrasyonunu daha fazla sağlayacak. Bu İran’ı nasıl etkileyecek?

Ambargonun kalkmaya başlaması İran ekonomisini, ticaret hacmini büyük ölçüde etkileyecek. Bu büyük bir zenginlik sağlamanın yanı sıra satın alma gücünü etkileyecek. İran toplumunda yaşanacak bu pozitif değişimler, dünya ve İran ekonomisi için yeni ekonomik fırsatlar yaratacak.

- İranlılar Türk markalarını nasıl algılıyor?

İranlılar dünya markalarına oldukça açık bir toplum. Bu toplum küresel ve bölgesel trendlere güçlü bir şekilde entegre olmayı bekliyor. Marka algısı yönünde son zamanlarda bir çalışma görmedim ancak İran ve Türkiye arasındaki kültürel bağlantılar nedeniyle Türk markalarının İran’da kendi pazarını yaratabileceğini görüyorum. İranlı yetkililer de ülkeye değer katan markalara açık bir pozisyondalar. Bu da Türk markaların İran’daki pazarda yer alırken düşünmeleri gereken konu.

- Birçok Türk markası dünyada faaliyet gösteriyor. Ama İran’da düşük seviyede. Türk markalarını İran’da neler bekliyor? Fırsat ve engeller anlamında ne diyeceksiniz?

İran ambargolardan dolayı kaybettiği yılları tekrar kazanmak istiyor. Bu da modernizasyona doğru bir adımı gerekli kılıyor. 80 milyon nüfuslu bir ülke, yeni ürün ve çözümlerden faydalanmayı bekliyor. Daha önce de bahsettiğim gibi, Türk şirketleri çözüm üretmeli ve değer yaratacak bir iş yöntemi  izlemeli ve İranlı tüketicilerin isteklerine has ürünler önermeli.  

- İran neler sunuyor?

İran’daki perakende sektörü küçük ölçekli mağazalardan oluşuyor. Yıllık 10 milyar dolarlık değer akışının yüzde 75’i bu küçük ölçekli mağazalar tarafından yapılıyor. Geriye kalan ise daha büyük ölçekli mağaza ve büyük zincirler tarafından. Ama yine büyük outlet mağazalarına, AVM’lere doğru kayan bir trendden söz edebiliriz. Bu nedenle Türk ve diğer ülke perakende şirketleri bu modern alışveriş anlayışından faydalanabilir. Bu küçük ölçekli mağazaların çok önemli bir yer tuttuğunu unutmamalıyız ama. Ancak bir modernleşme yaşanıyor ve geleneksel yapılarda bir değişiklik net bir şekilde görülüyor. Önümüzdeki 10 yılda İran orta sınıfı güçlenecek ve alım gücü artacak. Bu da yeni markalara ve yeni ürünlere fırsatlar sunacak.

- En çok neye ihtiyaç var İran’ın perakende sektöründe?

Kaliteden ödün vermeden ürünleri ülkenin her bir yanına götürmek.

Yatırımcılar İranlı ortak ile daha etkin olur

- İran, Türk perakende sektöründen ve markalarından ne bekliyor?

Ana beklentileri şöyle sıralayabilirim. İran’a yatırım, istihdam ve değer yaratmak. İran’ın kültürel değerlerine saygılı yeni ürünler geliştirmek ve pazarlama. İran markalarını dünyaya tanıtmak. İran’ın genç ve eğitimli, kentli bir nüfusu var. Bu kesim modern çözümler ve projelere açık bir kitle. Ambargolar bu kesimi kısıtladı ama genç nüfus iyi fiyatlı ürünler bekliyor.

-İran’a yatırım yapmak isteyen Türk perakendicilerine önereceğiniz bir yol haritası var mı?

İran topraklarında değer yaratacak yatırımlar çok önemli. İranlı ortakları ile bunu yapabilirler (iş yaratma, teknik ve bilimsel gelişme).

Türkler’in avantajları var

- Türk yatırımcısının İran pazarından aslan payı alacağını düşünüyor musunuz?

Türk şirketlerinin sayılı avantajları var. Kültürel ve fiziksel yakınlık ve buranın pazarı hakkında bilgisi var. Bunun avantajı kullanılabilir. Sağlam stratejilerle ortaya çıkarak İran’da kendilerine yer edinebilirler. Türk şirketleri aynı zamanda İranlı ortaklarıyla ortak bir oluşum oluşturarak iş yapabilirler bölgesel pazar için. İslam coğrafyasındaki pazarda iki ülkenin şirketleri ortak işler yapabilirler.