Bakan Ersoy duyurdu! Bir ilk... İnsanlık tarihinin seyrini değiştiren keşif

Bakan Ersoy, NSosyal hesabından yaptığı açıklamada, Karahantepe'de bulunan insan yüzü betimli T biçimli dikilitaşın, Neolitik çağ insanının kendini T biçimli sütuna işlediği ilk örnek olarak insanlık tarihine ışık tuttuğunu bildirdi.

"Keskin yüz hatları, derin göz çukurları ve belirgin burnuyla bu yüz, 12 bin yıl öncesinden bugüne uzanan bir bakışı taşıyor." değerlendirmesinde bulunan Ersoy, Anadolu'nun kadim topraklarında her keşfin ortak geçmişi biraz daha görünür kıldığını, bu mirası korumaya, anlamaya ve dünyayla paylaşmaya devam ettiklerini vurguladı.

Ersoy, paylaşımında bu önemli keşfe emek veren kazı ekibine ve Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğüne teşekkür etti.

- "KEŞİF, NEOLİTİK İNSANIN SOYUT DÜŞÜNME GÜCÜNÜ ORTAYA KOYUYOR"

Bakanlıktan konuyla ilgili yapılan açıklamaya göre, Taş Tepeler Projesi kapsamında 2025 yılı kazı çalışmaları, 10 ayrı alanda sürüyor.

Göbeklitepe ve çevresinde bulunan T biçimli dikilitaşların üzerlerindeki kol ve el kabartmaları, uzun süredir bu taşların insanı sembolize ettiği düşüncesini güçlendiriyordu.

Karahantepe'de ortaya çıkarılan bu yeni buluntu ise ilk kez bir T biçimli dikilitaş üzerinde insan yüzünün işlenmiş olmasıyla Neolitik dönem araştırmalarında yeni bir dönüm noktası olarak nitelendiriliyor.

Dikilitaşın üst kısmında yer alan yüz betimi, keskin hatları, derin göz çukurları ve küt biçimli burnuyla Karahantepe'de daha önce bulunan insan heykelleriyle benzer üslup taşıyor.

Bu keşif, Neolitik insanın yalnızca teknik ustalığını değil, kendini ifade etme biçimini ve soyut düşünme gücünü de ortaya koyuyor.

- İNSANI SEMBOLLEŞTİREN İLK ANLATIM

T biçimli dikilitaşların çatı taşıyıcısı olmanın ötesinde sembolik bir anlam taşıdığı uzun süredir kabul ediliyordu. Ancak bu keşifle bu taşların yalnızca insanı temsil etmediği, ilk kez yüz hatlarıyla insanın kendisini doğrudan betimlediği anlaşıldı.

Yaklaşık 12 bin yıl öncesine uzanan Taş Tepeler Projesi'nin insanlığın yerleşik yaşama geçiş sürecini ve inanç dünyasındaki dönüşümünü belgeleyen en kapsamlı arkeolojik girişimlerden biri olduğu biliniyor.

Anadolu'nun güneydoğusunda yürütülen çalışmalar, insanlık tarihinin bilinen en erken dönemlerine dair yeni bilgiler sunmaya devam ediyor.

KARAHANTEPE'DEKİ YENİ BULUNTU, "T" BİÇİMLİ DİKİLİTAŞLARIN İNSAN FİGÜRÜ OLDUĞU GÖRÜŞÜNÜ KUVVETLENDİRDİ

Neolitik Çağ'ın önde gelen yerleşimlerinden Karahantepe'de bu yıl yürütülen çalışmalarda bir konut yapısı içinde üç adet "T" biçimli dikilitaş tespit edildi.

Taşlardan birinin yan yüzeyinde göz çukurları, burun ve belirgin yüz hatlarıyla şekillendirilmiş bir insan yüzü yer aldı. Bu buluntu, "T" biçimli taşların yatay kısmının "baş", dikey kısmının ise "gövde" olarak tasarlandığı yönündeki görüşü kuvvetlendirdi.

Karahantepe Kazı Başkanı Prof. Dr. Necmi Karul, AA muhabirine, yapının zemine dik inşa edildiğini, duvarlarının kille kaplandığını ve tabanının yassı taşlarla döşendiğini söyledi.

Konutun içine yerleştirilen dikilitaşların boyutlarının kamusal alanlardakinden daha küçük olduğuna dikkati çeken Karul, "Dolayısıyla bunların çatıyı taşıyıcı fonksiyonlarının olduğunu ama aynı zamanda kendi sembolik anlamlarını da konutların içerisinde taşıdıklarını bize gösteriyor. Üzerlerinin bezemeli olduğunu ortaya koyuyor." dedi.

Karul, bölgede ortaya çıkarılan her yeni eserin tarihin seyri açısından oldukça önemli olduğuna dikkati çekti.

- "İNSANI SEMBOLİZE ETTİĞİNİ AÇIK BİR ŞEKİLDE GÖSTERİYOR"

İnsan yüzü tasvirinin buluntular arasında öne çıktığını belirten Karul, şu bilgileri paylaştı:

"Biz bunların yan yüzlerindeki kabartmalardan, kol ve el kabartmalarından, ki bunun en iyi örnekleri Göbeklitepe'de, insanı sembolize ettiğini, çatıyı taşımanın dışında sembolik bir anlamı olduğunu, üstteki yatay kısmın başı, dikey kısmın da gövdeyi yansıttığını öneriyorduk. Bu buluntu, bu görüşü net bir şekilde destekleyecek nitelikte. Dikkat ederseniz bu 'T'nin ön yüzünde bir insan yüzü şekillendirilmiş. Yüz ifadesi, göz çukurlukları, burun, keskin yüz hatları bizim heykellerde gördüğümüz tasvirle bire bir örtüşüyor. Bir yüzün olması, diğer heykellerde kollar ve antropomorfik (heykel ya da kabartmalarda insan özelliklerinin verilmesi) kabartmalarla birlikte yeniden bir kanıt niteliğini taşıyor ve bu dikilitaşların insanı sembolize ettiğini açık bir şekilde gösteriyor."

Kültür ve Turizm Bakanlığının 2021'de başlattığı Taş Tepeler Projesi ile Geleceğe Miras Projesi kapsamında Karahantepe'deki kazıların büyük ivme kazandığını kaydeden Karul, bölgede 6 bin metrekarelik alanda çalışmaların devam ettiğini sözlerine ekledi.