Kadı Beyzavi'ye ait 750 yıllık el yazması Kuran tefsiri nüshası bulundu

Edebiyat Fakültesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Dündar Alikılıç ve ekibi Türk ve dünya edebiyatının en seçkin yapıtları ile değerli birçok yazma eserin yer aldığı Prof. Dr. Fuat Sezgin Kütüphanesi'nde araştırma başlattı. Kütüphanedeki Seyfettin Özege Yazma Eserler Koleksiyonu, Sakıp Danışmend yazmalarını inceleyen Prof.Dr. Alkılıç ve ekibi Kadı Beyzavi'ye ait Kur'an tefsirinin nüshasını buldu. Tebriz'de yaşayan İranlı hukukçu, bilim insanı Beyzavi'ye ait nüshayı inceleyen Prof. Dr. Dündar Alikılıç, "Bu güzide tefsirin İslam yazmaları arasındaki istinsahlarının (bir esere bakarak kopyasını elle çıkarma) bolluğu, esere olan teveccühün bir göstergesidir. Bu nüshayı önemli kılan ise yazarın daha hayatta iken bizzat öğrencisi Zahîrüddin Abdüssamed b. Mahmûd b. Abdüssamed el-Fârûkî el-Fârâbî tarafından çoğaltılmasıdır" diye konuştu.

Eserin el yazısıyla kopyasını hazırlayan öğrencisinin Kada Beyzavi'nin yanında senelerce kaldığına, ondan ilim tahsil ettiğine ve hocasının eserlerine şerhler yazdığına dikkat çeken Prof. Dr. Alikılıç şunları söyledi:

"Dünya kütüphanelerinde tespit edebildiğimiz yazmalar arasında İrân Milli Kütüphane'de yer alan 3334 nüsha en eski nüsha olarak bilinmekte. Yazı çeşidi ve diğer tamamlayıcı bilgi olarak kağıt vb. özellikler nüshanın bahsedildiği gibi en eski nüsha olmadığını ortaya çıkarıyor. Şu halde elimizde bulunan nüsha dünyanın en eski nüshası olma özelliğine sahip bir eserdir. Eserin bir diğer özelliği ise öğrencisi tarafından hocasının vefatına düşürülen bir tarihtir. Kadı Beyzavi'nin vefat tarihleri birçok eserde birbirinden farklı olarak gösteriliyor. Bu konuda görüş birliği yok. Diyanet İslam Ansiklopedisi'nde Beyzava'nin vefat tarihi konusunda 641 (miladi 1243) ile 716 (miladi 1316) yılları arasında değişen çok farklı tarihler veriliyor. Ancak kaynakların çoğu onun 685 (miladi 1286) yıllarında Tebriz'de vefat ettiğini belirtiyor. Öğrencisi tarafından, Atatürk Üniversitesi Seyfettin Özege Yazma Eserler Koleksiyonu'nda yer alan bu nüshanın sonuna ise Kada Beyzava'nin vefatının Şevval 691/Eylül-Ekim 1292 tarihinde olduğuna dair bir not düşülmüş. Talebesinin hocasının vefatına kadar onun yanında kaldığı varsayıldığından yazarın vefat tarihleri hakkında rivayetler ortadan kalkarak bu mühim nüsha ile vefat tarihi kesinleşmiş oldu."