Kur’an okumak yaşama sevinci verir

Batılı anlamda müzik eğitimi alan ancak konservatuar sonrası müzikal birikimini bambaşka bir mecrada sürdüren Gönül Hurmalı, şan eğitiminin tecvid kurallarıyla paralelliğini ortaya koyan Kur’an ve Şan Tekniği Hû adlı bir kitap kaleme aldı. Opera sanatçısı Sabahat Göksu Tekebaş’ın da öğrencisi olan Hurmalı, tecvid kurallarının ses ve nefes eğitiminin temel kaidelerini içinde barındırdığını söylüyor. Hurmalı’yla bu ilginç tezini konuştuk.

- Kuran’ın şan tekniğiyle okunmaya müsait bir yapısı olduğunu söylüyorsunuz. Tecvid ve şan teknikleri arasında nasıl bir benzerlik ve bağlantı var?

Şan çalışmaya önce ısınma egzersizleriyle başlanır. Devamında sesi açmaya ve sınırlarını genişletmeye yönelik farklı egzersizlerle devam edilir. Şan ve tecvid arasındaki ilk benzerlik ısınma egzersizleridir. Kuran’da gunne başlığı altında incelenen tüm tecvidler bu egzersizlere benzer. Arapların günlük konuşmalarında bu yoktur. Bu yalnızca Kuran’a mahsustur. Ayrıca damak ve geniz her ikisinde de çok önemli yer tutuyor.

- Kur’an okumak ve zikir yapmak insanı nasıl etkiliyor?

Bunu Allah lafzı ile örneklendirebilirim. Kelime boğaz harfiyle başlıyor. Dil harfiyle adeta kürek gibi buna taşınıyor. Son hecede tekrar a ya açılırken ağız boşluğu ve göğüste tınlıyor. Son harf olan h ile diyaframda son buluyor. Bu ard arda yapıldığında zikre, o da transformal nefese benziyor. Bir iki yıldır gündemde olan transformal nefes kanserden panik atağa kadar geniş bir yelpazede çözümler sunuyor. Oysa Allah kendi isminde bu nefese işaret ediyor farkında değiliz.

Ses ilahi bir mucize

- Şan eğitiminin rahmani bir yanı var mıdır?

Allah’ın bu eğitime bizi teşvik ettiğini anlattıklarımız doğrultusunda hissedebiliyoruz. Ancak bu tezi Davud a.s ın etkileyici sesinden bahseden ayetlerle güçlendiriyoruz. Elmalılı tefsirinde bu sesin ilahi bir mucize, bir ikram olduğundan bahsedilir.

Öyle bir ses ki doğayı ve mahlukatı etkiliyor. Biz de doğanın bir parçası olarak bu etkiden nasibimizi  almalıyız. Üstelik bir de Davud (a.s) ın kubbeli bir mabed inşa ettiğini görüyoruz. Allah bu işaretlerle ‘siz de sesinizi eğitin günlük hayatta kullanın’ dan öte, Kuran’a bu tekniği tecvidle yerleştirmiş. Kitap için yaptığım okuma etüdlerinde olumlu manada hem ruhsal hem fiziksel etkilerini açıkça hissettim. Doğru bir Kuran okuma sonrasında yaşama sevinci ve pozitif enerjiyi açık ve net hissedebilirsiniz.

- Şan tekniğiyle Kuran okumak, okuyanlara ve özellikle hafızlık eğitimi alanlara nasıl bir kolaylık sağlar?

Öncelikle sağlıklı bir okuma gerçekleştirmiş olurlar. Yorulmadan, sesleri kısılmadan uzun yıllar Kuran okuyabilirler. Olabilecek ufak tefek rahatsızlıkları kolayca aşabilirler. İkide bir kesmeden ayeti hiç olmazsa kesilebilecek en uygun yere kadar bir nefeste okuyabilirler. Şunu rahatlıkla söyleyebilirim. Müzik eğitimi almış veya hiç olmazsa müzik kulağı olan birisi Kuran’ı çok çabuk kavrıyor ve daha güzel okuyor.

- Osmanlı döneminde hafızların aynı zamanda musikişinas oldukları bilinir. Bunun sebebi de aynı müzikal paralellik mi?

Eskiden medrese eğimi veren bazı yerlerde müzik matematiğin bir dalı olarak okutulurmuş. Müzik Allah’ın münazzım isminin açıkça tefekkür edilebileceği bir konudur. Matematik ve fizik gibi konuları barındırır. Bu bakımdan mahrec ve tecvidlerin tam hakkı verilerek okunduğunda, Kuran’ın her harfi müzikteki sekizlik notaya yani yarım vuruşa tekabül ediyor.