Yılın tartışması muhafazakar sanat olur mu?

Önce Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri Mustafa İsen ‘Muhafazakar Sanat’ kavramını gündeme taşıdı. Ardından yazar İskender Pala ‘Muhafazakar Sanat Manifestosu’ başlıklı bir yazı kaleme aldı. Ve yıl boyu, hemen bütün sanat çevrelerinin katıldığı bir tartışma başladı: Muhafazakar sanat olur mu, ya da sanat muhafazakar olabilir miydi? Ülkemizde kültür ve sanat konuları her zaman siyasi konuların gerisinde yer alırken, bu tartışma sayesindedir ki, sanatın ve kültürel konuların da tartışıldığı bereketli bir yıl geçirdik. Mustafa İsen’in “Muhafazakâr kesimin nasıl bir demokrasi anlayışı varsa muhafazakâr estetik ve muhafazakâr sanat normlarını ve yapısını oluşturmak gibi bir yükümlülük içindeyiz” sözleriyle başlayan tartışmaya her kesimden isim katıldı. Beşir Ayvazoğlu’ndan Hilmi Yavuz’a, Emre Aköz’den Yusuf Kaplan’a, Dücane Cündioğlu’ndan Murat Belge’ye, Taha Akyol’dan Ahmet Turan Alkan’a, Hasan Bülent Kahraman’a kadar geniş yankı uyandıran bir gündem oluşturdu muhafazakar sanat tartışması. Önümüzdeki yıllarda da süreceği anlaşılan bu tartışmada sanatın kesin hatlarla sınırlandırılamayacağı öne çıkan nokta oldu. Kimisi ‘Bir insan muhafazakâr olabilir ve bu insan, sanatçı da olabilir. Ama icra ettiği şeyin adı muhafazakâr sanat olmaz, sanat olur’ derken kimileri ‘Bir “gelenek” geçmişin sadece geçmişliğini değil, “güncelliği”ni de anlayan bir tarihsellik duygusunu gerekli kılar’ diyordu. Kısacası bu tartışma daha çok su kaldıracağa benziyor.

‘Yalan Dünya’dan Neşet Ertaş geçti

-25 eylül-Vefatıyla tüm Tükiye’yi yasa boğan Türk halk müziği bestecisi, söz yazarı ve yorumcu Neşet Ertaş, İzmir’de tedavi gördüğü hastanede 74 yaşında hayatını kaybetti. Türkülerin büyük ustası, toplumun her kesiminin gönül telini titretmeyi başaran efsane sanatçı Ertaş, TBMM’nin ‘Üstün Hizmet Ödülü’ verdiği Abdal müzik geleneğinin en büyük temsilcilerindendi. ‘Bozkırın tezenesi’ olarak bilinen Ertaş, Süleyman Demirel’in Cumhurbaşkanı olduğu dönemde kendisine sunulan ‘Devlet Sanatçısı’ unvanını, ‘Hepimiz bu devletin sanatçısıyız, ayrıca bir devlet sanatçısı sıfatı bana ayrımcılık geliyor’  diyerek kabul etmemişti.

Sanat dünyasında yaprak dökümü

GEÇEN yıl sanat dünyasında adeta ‘yaprak dökümü’ yaşandı. Sinema, tiyatro, müzik ve edebiyat dünyasından pek çok isim hayata veda etti. Neşet Ertaş, Müşfik Kenter, Sami Baydar, Yusuf Kurçenli, Ekrem Bora, Erol Günaydın, Meral Okay, Rahmi Kalaycıoğlu, Ayten Alpman, Metin Erksan, Abdurrahim Karakoç ve daha niceleri... her biri sanatının zirvesinde olan bu isimlerden geriye büyük bir boşluk kaldı.

Bir tasavvuf ehli: Nezih Uzel ebediyette

BENDİR üstadı olarak bilinen ve uzun süredir şeker hastalığına bağlı  böbrek yetmezliği çeken gazeteci-yazar Nezih Uzel, İstanbul’da 74 yaşında vefat etti. Aynı zamanda tanınmış bir tasavvuf ehli olan Uzel yurt içinde ve dışında pek çok konser verip Mevlevi ayini icra etmişti.

Nobel edebiyat ödülü şaşırttı

-Nobel edebiyat ödülü bu yıl herkesi şaşırttı. Tahmini adaylar listesinde usta edebiyatçıların ismi vardı ancak Nobel, Çinli yazar ‘Mo Yan’a gitti. Ülkesinde başı her zaman sansürle derde girmiş bir isim olan Çinli yazar, dünya edebiyat çevrelerinde az bilinen bir isim olarak dikkat çekti. Yazarın hiçbir kitabı Türkçe’ye çevirilmemişti ki devreye Can yayınları girdi ve Mo Yan’ın kitaplarını dilimize çevirmek üzere anlaştı. Ülkemizde Yaşar Kemal’in Çıplak Deniz Çıplak Ada’sı, İhsan Oktay Anar’ın Yedinci Gün’ü, İskender Pala’nın Od’u, Nazan Bekiroğlu’nun Nar Ağacı, Hilmi Yavuz’un Yara Şiirleri ve Cemil Kavukçu’nun Aynadaki Zaman’ı öne çıkan kitaplar oldu. ...Ve ödüller, 2012 Erdal Öz Edebiyat Ödülü Murathan Mungan’a verildi. Necatigil Şiir Ödülü Kent Kırgını adlı şiir kitabı ile Eray Canberk’e verildi. Yusuf Nadi Öykü Ödülü, Hanımlar Dikkat adlı eseriyle Seray Şahiner’e verildi. Sedat Simavi 2012 Edebiyat Ödülü’’nün sahibi Ahmet Cemal oldu. Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülleri’ne; edebiyat dalında Selim İleri, tarih alanında Prof. Dr. Şükrü Hanioğlu ve müzik dalında Ahmet Hatipoğlu değer görüldü. Arkeoloji alanında ödül, Zeugma Antik Kenti ve Müzesi’ne verildi. 16. Altın Portakal Şiir Ödülü Mahmut Temizyürek’e verildi.

Ateşin Düştüğü Yer Oscar yarışında

-2012’nin sinema olayı hiç kuşkusuz Fetih 1453 filmi oldu. Fatih Aksoy’un yönettiği film 6,5 milyon izleyici sayısı ile Türk sinemasında tüm zamanların en çok izlenen filmi oldu. Aynı zamanda en pahalı film olma özelliği de taşıyan film, ABD dahil pek çok ülkede gösterime girdi. Zeki Demirkubuz’un Yer altı, Emin Alper’in Tepenin Ardı, Yeşim Ustaoğlu’nun Araf’ı yurt içi ve yurt dışında aldığı ödüllerle; Özcan Deniz’in Evim Sensin’i ve Ata Demirer’in Berlin Kaplanı ve Osman Sınav’ın Uzun Hikaye’si gişede öne çıkan filmler oldu. 2012’de Çanakkale filmleri de dikkat çekti. Yeşim Sezgin’in yönettiği Diriliş 1915 Çanakkale ve Sinan Çetin’in Çanakkale Çocukları vizyondaydı. İsmail Güneş’in yönettiği ödüllü film Ateşin Düştüğü Yer ise Türkiye’nin Oscar adayı olarak Los Angeles’a gitti.

-4 AĞUSTOS Türk sinemasının önemli yapıtlarına imza atan yönetmen Metin Erksan, 83  yaşında vefat etti. Yusuf Ziya Ortaç’ın ‘Binnaz’ adlı filmini senaryolaştırarak  1950’de sinemaya adım atan Erksan ‘Susuz Yaz’ filmiyle, 1964’te Uluslararası  Berlin Film Festivali’nde ‘Altın Ayı’yı kazanarak, Türk sinemasının yurt  dışında tanınmasına öncü oldu.

Ayten Alpman aramızdan ayrıldı

-20 nisan “Bir Başkadır Benim Memleketim’’ şarkısıyla geniş yankı uyandıran Türk  pop ve caz müziğinin usta sesi Ayten Alpman, akciğer yetmezliği nedeniyle 82  yaşında İstanbul’da vefat etti.

Pek çok usta hayat perdesini kapattı

-24 nisan İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları’nda yönetmelik değişti. Tiyatro sanatçıları durumu protesto etti. Hilmi Zafer Şahin yeni Genel Sanat Yönetmeni oldu.

-1 mayıs Oyuncu, yönetmen, seslendirme sanatçısı Cüneyt Türel 70 yaşında öldü.

-8 TEMMUZ  Türk tiyatrosuna birçok eser  kazandıran Güngör Dilmen 82 yaşında vefat etti.

-15 ağustos  Tiyatro sanatçısı Müşfik Kenter, akciğer kanseri nedeniyle 80 yaşında vefat etti.

-11 ARALIK  Türk tiyatrosunun duayenlerinden Mücap Ofluoğlu, 90 yaşında hayatını  kaybetti.

Mihriban öksüz kaldı

UNUTULMAZ türküler arasında yerini alan ‘Mihriban’ türküsüne şiiriyle hayat veren şair-yazar Abdurrahim Karakoç, 80 yaşında hayatını kaybetti. Karakoç’un yazdığı şiirlerinden bazıları bestelenerek birçok sanatçı tarafından seslendirildi.

UNESCO Itri’nin sesini duydu

Paris’te yapılan UNESCO’nun 36.Genel Konferansında; 2012, ülkemizin teklifi üzerine Bestekar Buhurizade Mustafa  Itri’nin (1640-1712) ölümünün 300. yılı olarak anma programına alındı. Türkiye’de yıl içinde Itri sempozyumları düzenlendi. Fransa’nın başkenti Paris’te büyük Türk bestekârı Itri’nin besteleri seslendirildi.