Aşka iade-i itibar

Dünyanın en eski mevzularından aşkı nasıl eskitemiyor, ondan nasıl da vazgeçemiyoruz… Kimi içine düşüp per-perişan kendinden geçiyor, olmaz olsun diyor… Kimi nedir, nasıldır, nerededir bu aşk diye etrafına bakınıyor. Öyle veya böyle insan hep tutunacak bir dal peşinde. Tabii bu iş “Al burada yapılmışı var” der gibi “Yaşanmışı var” diye kuru kuruya teselli bulunacak bir şey değil. Yani herkes kendi bildiği, anladığı gibi yaşamak istiyor aşkı. Yaşıyor da… İçindeki, herkesin kendi kabının şeklini alsa da insan kendi aşkını yaşıyor. Masal değil gerçek, hayal değil hakikat… Dün de varmış bugün de yaşarmış böyleleri. Aşkın rengine boyanmış yedi çift kalbin, bir olup göründüğü yedi sevda hikâyesi. Gazeteci-yazar Gülcan Tezcan Sağ Yanımda Aşk’ adını verdiği kitabında, aşkın türlü yüzlerini, bilinen isimlerin, bilinmeyen hallerini anlatıyor. 

- Bu kadar eski ama bu kadar eskimeyen bir şeyle ilgili neden kitap yazılır acaba? 

Cennetten kovulan insanoğluna sonsuzluğu, hakikatini ve özünü hatırlatan bir şey olduğu için belki. Kötücüllüğün, acının, acımasızlığın bu kadar etrafımızı kuşattığı imtihan dünyasında en güçlü tesellimiz. Bu yüzden ısrarla aşk hakkında konuşuyor, aşka dair yazıyor ve şanslıysak âşık oluyoruz.

- Beşeri aşk bir nostalji konusu aynı zamanda. Hani o “Eski aşklar, eski âşıklar şimdi nerede?” dediğimiz şekliyle. Eskide mi gerçekten onlar? 

İlahi aşk ve beşeri aşk diye bir ayrım olmadığını mutasavvıflar, büyükler ısrarla ve tekraren söylüyor. Ancak biz ‘aşk’ deyince kendi cinsimizden olan üzerinden anlıyoruz doğal olarak. Onu da çoğu kez yanlış anlıyoruz. ‘Tutku’dan ibaret bir duygu durumu zannediyoruz. O yüzden ‘eski aşklar’ geçmişte kaldı diye hayıflanıyoruz. ‘Eski aşkların nasıl yaşandığı, insanı nasıl değiştirip, dönüştürdüğü ve büyüttüğünü düşünmüyoruz. Bunun farkında olanlar bugün de ‘aşk’ı böylece yaşıyor.

- Kitapta karşılaştığımız isimler son yüz yılın fikir-kültür-sanat hayatında çok önemli isimler. Ama bu kez, bu bilinirliğin ötesinde bir yönle bakıyoruz. Bu şahsiyetlerin aşk tarafı ne söylüyor size?

Aşkın sabırla, fedakârlık, diğerkâmlık, sadakat ve vazgeçmekle mümkün olacağını söylüyor hikâyesini dinlediğim ve yazmaya çalıştığım kıymetliler. Bugünkü aşkların son kullanım tarihinin üç yılla sınırlanmasının sebebi de bu biraz. Artık insanlar sadece âşık oldukları kişiyi değil hayatlarındaki herkesi, ‘için’ seviyor. ‘Rağmen’ sevemiyor, yüzeysel gerekçeler ortadan kalkınca sevgi de muhabbet de aşk da tükeniveriyor. Hikâyesini kaleme aldığım isimlerin her biri aşk için birbirinin her haline ‘razı’ olan insanlar. Kimi yokluklara katlanmış, kimi uzun yolculuklara. Kimi kendini, hayatını bir yana bırakmış, sevdiği için yaşamış. Bugünün ‘Ben! Ben!’ diye dolaşan insanları için kolay işler değil bunlar.

- Detaylara inelim; hikâyelerden hangisi size göre çarpıcı? Ve ne yönden?

Hepsinde çok dikkat çekici noktalar var. Ama Gülper Savaşçın’ın Halit Refiğ’e olan aşkı bambaşka. Gülper Refiğ, eşinin vefatı üzerinden sekiz yıl gibi bir zaman geçse de hâlâ onunla inanılmaz bir bağı var. ‘Benim canım’ diyerek bahsediyor Halit Bey’den. Ona büyük bir hayranlık duyuyor. Egosu yerle bir oluyor ama öte yandan hayatı inanılmaz bir biçimde zenginleşiyor. Bahsettiğim ruh zenginliği! Halit Refiğ’in entelektüel birikimi, dünyaya bakışı, fikirleri Gülper Hanım’ın müzisyen kimliğini çok daha güzel bir noktaya taşıyor. Gülper Hanım da Halit Refiğ’in hayatının son demlerinde, yaptığı filmleri, başarıları bile görmezden gelecek ölçüde değer verdiği ‘en büyük mutluluğu’ oluyor.

- Günlük aleladeliklerin de adı yer yer aşk diye anılıyor. Aşka iade-i itibar mümkün mü?

Niye olmasın? Bütün kavramlarımızı, kelimelerimizi anlam kaybına uğratıyoruz, kirletiyoruz, içini boşaltıyoruz. Ama aslına döndürmek de hiç zor değil. Sadece aşkın kaynağının kim olduğuna bakmamız ve aşkın gerçekte ne anlama geldiğini hatırlamamız gerekiyor.