Beyninizdeki 'BANA OY VER' düğmesine basıyorum

uSelim Efe Erdem [email protected]

Yaklaşan genel seçimler öncesinde siyasi partiler ve adaylar kampanyalarına hız verirken, propaganda taktiklerine her geçen gün sıra dışı bir yöntem ekleniyor. Üsküdar Üniversitesi TTO ve ARGE Koordinatörü Yrd. Doç. Dr. Cumhur Taş, seçmene ulaşmak isteyen siyasetçilere klasik propaganda taktiklerinin dışında, denek seçmenlerin beyin faaliyetleri üzerinden ‘Nöropolitik oy alma’ yöntemi öneriyor. Doç. Taş, sadece siyasetçilere değil kişilere veya şirketlere de ‘doğruluğu şaşmaz’ bilimsel yolları gösteriyor.

Üsküdar Üniversitesi nöromarketing bölümü, politikacılardan dev ticari şirketlere kadar herkese ‘hedef kitlenin beynine’ ulaşma ve doğru yolda olup olmadığını anlama imkanı veriyor. Televizyon reklamları, gazete haberleri, mitingler, satış ya da seçim kampanyaları işe yarıyor mu? Nöromarketinge neden ihtiyaç duyuluyor?

KİTLEYİ TEMSİL EDEN DENEKLER

Yrd. Doç. Dr. Cumhur Taş yöntemin ne olduğunu açıklayarak başlıyor anlatmaya: “Nöromarketing veya nöropazarlama denilen şey, kurum ve kuruluşların ulaşmayı amaçladığı hedef kitleyi temsil eden deneklerin beyin dalgalarının elektronik olarak izlenmesi ve bu sayede tanıtımı yapılan düşünce ya da nesnenin insanlar üzerindeki etkisinin ölçülmesi olayı.”

HÜKÜMETE ELEŞTİRİ FAYDASIZ

Taş, dünyada artık ‘Nöroekonomi’ doğduğunu belirterek, seçimler öncesi politikacılara uyarılarda bulunuyor: “Biz nörobilimciler, beyni araştırıyoruz. Hastalıklı insanlar kadar, sağlıklı insan içinde ne yapabileceğimize bakıyoruz. Örneğin insanlar karar verme aşamasında nasıl hareket ediyor? Bir partiye oy verirken, siyasetçinin hangi sözünü önemsiyor? Politikacılar, beyninizdeki karar verme düğmesine basıyor. ABD seçimlerinde Obama ile McCain propagandalarının seçmen üzerindeki etkileri, bu yöntemle incelendi. McCain’ in Obama’yı eleştirdiği anlarda dinleyicilerin dikkatinin azaldığı, kendi plan veya projelerini anlattığında ise dikkatin arttığı gözlemlendi. Muhalefetin eleştirilerinin işe yaramadığı bu örnek özelinde bulundu. Siyasetçinin hitap ve söylemi hatta logosu bile inceleniyor, etkileri örnek seçmen beyni üzerinde izleniyor ve sonuçları rapor ediliyor. Kullanıcıya konuşmasını nasıl dizayn etmesi gerektiğini ve nasıl etkili olabileceğini objektif olarak gösteriyoruz. Bir siyasinin, Türk seçmeninin beynindeki ‘Bana oy ver’ düğmesine nasıl basabileceğini gösterebiliyoruz.”

RESİM DEĞİL YAZI ETKİLİ OLUYOR

Sağlık Bakanlığı’nın tütünlü mamullerin üzerine yerleştirdiği uyarıların insan beynindeki etkilerini inceledik. Bu ürün paketlerinin üzerindeki yazılar, resimlerden yüzde 60 oranında daha caydırıcı. Mutsuz evli çift veya çocuk resimleri, bu ürünleri kullanma motivasyonunu etkilemiyor. Bunun yerine, resmin olmadığı paket alınıyor. Türk toplumu, resimlerdeki ima yerine, direkt uyarının olduğu yazılardan daha çok etkileniyor.

KADIN VEYA ERKEK TİPİNİZ KİM?

Yrd. Doç. Dr. Cumhur Taş, politikanın yanı sıra nöro bilimin ekonominin her alanında nasıl uygulandığını örneklerle anlatıyor: Nöroekonomide, beyin analizi üzerinden bir insanın karşısına hangi tip insan veya kadın çıkarsa etkilenebileceğini de anlayabiliyoruz. Ya da bir reklam filmi fragmanının hangi noktası insan beynine kazınıyor, aşama aşama gözlemleyebiliyoruz.