İstanbul’un sokakları müze müzeleri edebiyat kokar

İstanbul’da yüzyıllar içerisinde pek çok ünlü şair ve yazar yaşamış. Bu ünlü isimlere ait evler ya da çalışma ofisleri de onların ardından çoğu zaman müzeye çevrilmiş. Ayrıca her zaman kitaplara konu olan İstanbul’da edebiyata adanmış pek çok farklı müze yer almakta. KalemKahveKlavye yazarlarından Koray Sarıdoğan’ın derlediği Türkiye edebiyat ve yazar müzelerini gezmek isterseniz liste şöyle:

Ahmet Hamdi Tanpınar

Alay Köşkü’nde bir şair

Esasen birkaç şehri kapsayan bir projenin İstanbul ayağı olan Tanpınar Müze Kütüphanesi, Gülhane Parkı’ndaki Alay Köşkü’nde yer alıyor. 2011’de açılan müzede belirli zamanlarda sanat etkinlikleri, buluşmaları, sohbetleri de oluyor. Gülhane Parkı’nın Sultanahmet yönündeki girişinde, surları geçince hemen solda yer alan müzede yalnızca Ahmet Hamdi Tanpınar’a değil Yahya Kemal, Necip Fazıl, Nedim, Orhan Pamuk ve Nazım Hikmet gibi edebiyatçılara dair bölümler, salonlar ve özel eşyalara dair şeyler de yer alıyor. Müze olmasının yanı sıra kütüphane olarak da kullanılıyor. Çalışmalarınızı sessiz ve hatta kalabalık değilse Gülhane manzarası karşısında yapabilirsiniz.

Ihlamur Kasrı’ndan Gülhane Parkı’na

Türk Edebiyatı tarihinin önemli dönemlerinden Tanzimat Dönemi’ne ait pek çok eşya, belge ve görselin sergilendiği Tanzimat Müzesi, 1952 yılında Ihlamur Kasrı’nda açılmış, 1969’da Yıldız Parkı’na taşınmış, 1983 yılında da Gülhane Parkı’na alınmış. Devrin devlet adamlarına ait imzalı fotoğrafların, çeşitli görsel sanat eserleri, dökumanlar, eşyalar ile birlikte Osmanlı’nın batılılaşma macerasının en önemli belgelerinden Tanzimat Fermanı da yine bu müzede yer alıyor.

Orhan Pamuk

21’nci yüzyıl İstanbul’u

Orhan Pamuk’un aynı adlı romanından yola çıkılarak yine yazarın öncülüğünde hazırlanan Masumiyet Müzesi, roman kahramanlarının giydiği ve kullandığı romanda anlatılan objeleri içeriyor. 2012’de açılışı yapılan müze, romandan yola çıkmışsa da öte yandan 20’nci yüzyılın ikinci yarısında İstanbul hayatını da anlatıyor.

Hüseyin Rahmi Gürpınar

Büyük ustanın evini ziyaret edin

Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın Heybeliada’daki evi de müzeye dönüştürüldü. yazarın eşyalarının ve el yazısı notlarının da bulunduğu Heybeliada tepelerindeki müze ziyaretçilerini bekliyor.

Yahya Kemal

Yahya Kemal hakkında her şey

İstanbul Fetih Cemiyeti’ne bağlı olarak ziyarete açılan Yahya Kemal Müzesi, aynı zamanda Yahya Kemal Enstitüsü’nü de içeriyor. Cemiyetin 7 Kasım 1959 günkü toplantısında Nihad Sami Banarlı’nın teklifiyle kurulan enstitü, Kemal hakkında çalışmalar yapmakla birlikte yazarın yazılarından yazım araçlarına, kıyafetlerinden özel eşyalarına kadar geniş bir koleksiyonuna da sahip.

Orhan Kemal

Hareketli edebiyat mekanı

Cihangir’de yer alan ve yazarın oğlu Işık Öğütçü tarafından 2000 yılında açılan Orhan Kemal Müzesi, yalnızca yazarın eşyalarını, ilk kitap baskılarını, çalışmalarını değil aynı zamanda Ara Güler tarafından çekilmiş 70 kadar fotoğrafı da içinde barındırıyor. Müzedeki en ilginç objelerden birisi ise yazarın öldüğü gün yüzünden alınan maske. Aynı zamanda üç katlı bina içerisinde bir kitaplık ve İkbal Kahvesi adında bir kafe de var. Kısaca hareketli bir edebiyat mekanı.

Sait Faik Abasıyanık

21’nci yüzyıl İstanbul’u

Sait Faik Abasıyanık, kitaplarının telif hakkını ve mal varlığını Darüşşafaka Cemiyeti’ne bağışlarken, Burgazada’da yaşayıp birçok hikâyesini yazdığı köşkü de müze olarak ziyaretçilere açıldı. İlk olarak 22 Ağustos 1959’da açılan müze sonra tadilat nedeniyle kapatıldı ve 11 Mayıs 2013 tarihi itibariyle tekrar açıldı. Evin orijinaline sadık kalınarak ziyarete açılan odalarının yanı sıra yazarın yaşam öyküsünü anlatan iki oda ile birlikte kitap odası, mektup odası, okuma salonu, eğitim gösterim salonu gibi bölümleri de mevcut.

Tevfik Fikret

Şahsa özel bölümler

Aşina olanların adından da anlayacağı gibi Tevfik Fikret’in eviydi burası. Şairin 1906-1915 yıllarını geçirdiği Aşiyan, 1945’te Edebiyat-ı Cedide Müzesi olarak açıldıysa da daha önceleri Eyüp mezarlığında yatan Tevfik Fikret’in mezarı 1961’de buraya nakledilince adı Aşiyan Müzesi olarak tekrar değişmiş. Farsça ‘yuva’ anlamındaki Aşiyan’ın mimari çizimi yazara ait. 1905’te inşaatına başlanıp 1906’da tamamlanan ev, Fikret’in ölümünden sonra ihtiyaçtan ötürü şairin eşi tarafından önce kiraya verilmiş sonra da satılması söz konusu olmuş. Fakat dönemin Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel, İstanbul valisi ve belediye başkanı bir araya gelerek, evin belediye tarafından satın alınması ve müze yapılması kararı alınmış. Müzede Tevfik Fikret ve Abdülhâk Hamit’in şahıslarına özel bölümlerin yanı sıra Şair Nigâr ve Edebiyat-ı Cedide bölümleri de yer alıyor.