Tarihi binlerce yıl öncesine dayanan güzel bir şehir Tiflis

Gürcüce adı Tbilisi olan Tiflis’in tarihi MÖ 4000’e dayanıyor. Ancak şehir olarak kurulması MS 4’üncü yüzyılda Kral Vahtang Gorgasal tarafından gerçekleştirilmiş. Coğrafi olarak Güney Kafkasya’da yer alan Tiflis’te nüfusun çoğunluğu Gürcü ama ülkede Müslüman, Hıristiyan ve Yahudi olanlar da yaşadığı için tıpkı İstanbul gibi kozmopolit bir şehir. Yine İstanbul gibi her dinin ibadethaneleri de yan yana.

Bu güzel şehri ve tarihi mekanları merak ediyorsanız vakit kaybetmeden planınızı yapın. Zira ülkeye gitmek için pasaportunuzun olmasına bile gerek yok! Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde olduğu gibi kimliğinizle giriş yapabiliyorsunuz. Atlasjet Hava Yolları’nın da şehre pek çok seferi var.                 

Dilerseniz gelin Tiflis’in tarihine, sokaklarına, yeme-içme kültürüne tanıklık edelim. Şehirde bir hayli müze var. Ama şehir zaten başlı başına bir açıkhava müzesi gibi... ‘Gürcülerin Anası’ olarak adlandırılan Kartlis Deda Heykeli, Marjanishvili Meydanı, Özgürlük Meydanı, St. George Heykeli, Tiflis Devlet Akademik Opera ve Bale Tiyatrosu, Ançiskati Bazilikası ve 13’üncü yüzyıldan kalan Metechi Kilisesi, hamamları ve camileri görülmeye değer. Ama sergilerin olduğu müzeleri de gezmek istiyorsanız bu sayfa sizin için güzel bir rehber olabilir.

TARİHE TANIKLIK EDİN

Kafkasların tek açık hava müzesi olarak bilinen Etnografya Müzesi’nde Gürcistan’daki hayata tanıklık edebilirsiniz. Müzede 70’ten fazla ev ve bina, 8 binden fazla etnografik obje sergileniyor. Gürcistan’da tarih boyunca bulunan paraları ise Nümizmatik Müzesi’nde görebilirsiniz. Janashia Müzesi’nde ise Kafkas ve Gürcü tarihine ait binlerce arkeolojik ve etnografik eser var. Buradaki mücevher koleksiyonlarını görmeden dönmeyin. Sh. Amiranashvili Sanat Müzesi, Ortaçağ’dan 20’nci yüzyıla kadar Gürcü sanatının önemli eserlerini barındırıyor. Müzede ayrıca antik döneme ait eserler de var. 1937’de kurulan kukla tiyatrosunun eserlerinin sergilendiği Kukla Müzesi’ni de mutlaka gezin. Müze etkileyici bir koleksiyona sahip.

Müzeler içinde ünlü şair Galaktion Tabidze’nin evini de gezebilirsiniz. Şairin doğumundan ölümüne kadar yaşadığı evde eski günlere dair pek çok anı saklı... Halen faaliyette olan, farklı mimari öğelerin bir arada olduğu Rustaveli Tiyatrosu, Mimar SvimonKldiashvili tarafından tasarlanmış, 1900’lü yılların başında tamamlanmış Javakhishvili Tiflis Devlet Üniversitesi, 1894 yılında bölgesel adliye binası olarak inşa edilmiş Yüksek Mahkeme Binası’nı da gezmeyi ihmal etmeyin!                                                               

Tiflis, kiliseleri, katedralleri ve bazilikalarıyla da ünlü. Onlar arasında en ünlüsü ise Metehki Kilisesi... 13’üncü yüzyılda inşa edilen kilise, Sovyet lider Beria tarafından yıkılmak istense de Beria bu arzusuna kavuşamamış ve yapı korunmuş. 1961’de ise kilisenin önüne heykeltıraş Amashukeli tarafından yapılmış Kral Vakhtang I. Gorgaslan’ın heykeli dikilmiş. Sameba Katedrali 2003 yılında tamamlanan bir yapı ama Ortodoks dünyasının önemli yapıları arasında yer alıyor. İlk kez 6’ncı ve 7’nci yüzyılda inşa edilen ve tipik Ortaçağ Gürcü kilisesi mimarisini andıran Sioni Katedrali ise defalarca yıkılıp her seferinde yeniden inşa edilmiş. Adını 17’nci yüzyılda Türkiye topraklarında bulunan bir kiliseden kaçırılan ikondan alan Anchiskhati Bazilikası da diğer bazilikalar gibi defalarca hasara uğramasına rağmen yeniden onarılmış. Burada 17’nci yüzyıla ait kalıntılar bulabilirsiniz. Son olarak Mtatsminda Dağı’nın eteklerine kurulu Mamadaviti Kilisesi ve Mtatsminda Panteonu’nu gezebilirsiniz. Mamadaviti Kilisesi’nin bahçesindeki anıt mezarlıkta Gürcü tarihinin en önemli yazar, sanatçı, milli kahramanlarının mezarları da var.

MAHALLELERİN ARASINDA KAYBOLUN

Müze ve kiliseleri gezdikten sonra Tiflis’in sokaklarında mutlaka dolaşın. Çünkü rastgele gezerseniz pek çok detayı atlayabilir, güzelliklerden mahrum kalabilirsiniz. Turunuza Abanotubani adlı mahalleden başlayabilirsiniz. Bu mahalle Tiflis’in tarihi sülfür hamamlarıyla ünlü. Efsanelere göre de Kral Vahtang Gorgasal, Tiflis ormanlarla kaplı bir araziyken, burada atmacayla avlanıyormuş. Bir avın peşine düşen atmacası geri gelmemiş ve kral atmacasının sıcak bir suya düştüğünü görmüş. Daha sonra da başkenti buraya inşa etmeye karar vermiş. Mahalledeki hamamlar hala kullanıma açık. 

Şehri gezerken Kartlis Deda Heykeli’ni göreceksiniz. Zaten görmemeniz mümkün değil. Sanki şehri korurmuş gibi tüm ihtişamıyla duran heykel 1958 yılında inşa edilmiş.

Rotanızı değiştirmeden mahalleleri gezmeye devam edin ve Eski Tiflis’e gidin. Tarihi şehir birçok ilginç bölgeyi kapsıyor. Chardin Sokağı bunlardan biri. Burada çeşitli dükkanlar, kafeler görebilir. Yorgunluğunuzu kahve içerek atabilirsiniz.

Eski Tiflis’in hemen güneybatısında yer alan Vake ise şehrin en elit bölgesi. Özellikle yabancıların yoğun olduğu bölgede lüks mağaza, restoran ve kafeler var. Tiflis’i kuşbakışı seyretmek isteyenler, Narikala Kalesi’ne çıkabilir.

DÜNYA MUTFAKLARINDAN ÖRNEKLER

Tiflis’te Güney Kafkas mutfağının en güzel örneklerini bulabilirsiniz. Şehirde hinkali, haçapuri gibi hamur işlerinin önemli bir yeri var. Ayrıca et yemekleri ve sebze yemekleri açısından da zengin bir şehir. Kozmopolit yapısından dolayı, dünya mutfaklarından lezzetleri de tadabilirsiniz.