Ukrayna heyeti: Türkiye'nin de bulunduğu 8 ülkeyi garantör ülke olarak görmek istiyoruz

Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisinde başlayan toplantıya, sabah ilk olarak Ukrayna, ardından Rusya heyeti geldi. Erdoğan'ın açılış konuşmasını yapmak üzere geldiği Çalışma Ofisi'ndeki toplantı, konuşmanın ardından başladı. İstanbul'daki müzakereler iki gün şeklinde planlandı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, açılış konuşmasında, Türkiye'nin tüm uluslararası platformlarda iki tarafın da hakkını, hukukunu, hassasiyetini koruyan adil bir yaklaşım sergilediğini belirterek "Heyet üyeleri olarak sizler tarihi bir sorumluluk üstlendiniz. Tüm dünya sizlerden gelecek hayırlı ve müjdeli haberleri bekliyor. Liderlerinizin yönlendirmesiyle barışın temelini atıyorsunuz. İşinizi kolaylaştıracak her türlü katkıya biz hazırız." ifadelerini kullanmıştı.

Erdoğan'ın taraflarla temasları sonucunda, daha önce Belarus'ta bir araya gelen heyetlerin, bir sonraki görüşmesini İstanbul'da yapmasına karar verilmişti.

Rusya-Ukrayna heyetleri buluştu... Başkan Erdoğan: Bir an önce barış ve ateşkes sağlanmalı

GÖRÜŞMELERE ROMAN ABRAMOVİCH DE KATILDI

Rusya ile Ukrayna arasında Dolmabahçe'de yapılan görüşmelere Roman Abramovich de katıldı.

Abramovich'in Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın'ın yanında oturduğu görüldü.

Roman Abramovich'in Kiev'de Ukraynalı müzakerecilerle yaptığı görüşmeden birkaç hafta sonra zehirlendiği iddia edilmişti.

Abramovich ve iki Ukraynalı üst düzey müzakerecide göz kızarıklığı, ağrılı ağlama ve eller ve yüzlerde deri soyulması gibi semptomlar görüldüğü öne sürülmüştü.

RUSYA: UKRAYNA'DAN SÖZ ALDIK

Ukrayna ile müzakerelerde, Rus heyetine başkanlık eden Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Müşaviri Vladimir Medinskiy, Ukrayna'da esir alınan Rus askerlerine zorbalık yapanlarla ilgili Kiev tarafından gereken önlemin alınacağı konusunda söz aldıklarını bildirdi.

Medinskiy, İstanbul'da Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde gazetecilere yaptığı açıklamada, Ukrayna ile müzakerelerin Türkiye saati ile 09.30'dan bu yana devam ettiğini belirterek, birkaç saat sonra toplantının sonuçları hakkında açıklama yapacaklarını kaydetti.

Ukrayna'da esir alınan Rus askerlerinin bacaklarından silahla vurulmasının da gündeme geldiğini aktaran Medinskiy, "Rus askerlerine zorbalık yapanların video kayıtlarını protesto ettiğimizi söyleyebilirim. Bu protesto Ukrayna tarafı tarafından kabul edildi. Bu savaş suçlarına izin verenlerin yakalanmaları halinde en ağır önlemleri alacaklarına söz verdiler." ifadesini kullandı.

Rus askerlerinin bu kişileri yakalamaları halinde ne olacağının anlaşıldığını ifade eden Medinskiy, bir iki saat sonra, belki de üç saat sonra "gerekeni söyleyeceklerini" dile getirdi.

TOPLANTININ KİLİT KONUSU

Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Danışmanı Mihail Podolyak, İstanbul'da başlayan Rusya ve Ukrayna heyetlerinin toplantısında kilit konunun, Ukrayna için uluslararası güvenlik garantileri konusunda bir anlaşmanın sağlanması olduğunu bildirdi.

Podolyak, Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde müzakere heyetlerinin toplantısı devam ederken Ukrayna basınına açıklamalarda bulundu.

Müzakerede birkaç önemli başlığın konuşulduğunu belirten Podolyak, "Kilit konu, Ukrayna için uluslararası güvenlik garantileri konusunda bir anlaşmanın sağlanmasıdır. Ancak böyle bir anlaşma ile savaşı Ukrayna'nın ihtiyaç duyduğu şekilde sonlandırabiliriz." dedi.

Podolyak, müzakerelerin bir gündeminin de birikmiş tüm insani sorunların çözülebilmesi için ateşkesin sağlanması olduğunu vurgulayarak savaş kurallarının ihlalinin artmasının da önemli bir sorun olduğunu kaydetti.

Toplantıda savaş esirlerine muamele konusunun da gündeme geldiğini belirten Podolyak, "Her iki taraf da savaş kurallarına uymalı. Her ihlal vakası ilgili makamca ayrıntılı şekilde araştırılacak ve uygun yasal sonuçları olacaktır." diye konuştu.

KRİTİK TOPLANTI 4 SAAT SÜRDÜ

İstanbul Dolmabahçe'de gerçekleştirilen Rusya ve Ukrayna heyetleri arasındaki görüşme sona erdi.

Rusya ve Ukrayna heyetleri bu sabah Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde bir araya geldi. Saban 10.00 sıralarında başlayan toplantıda ilk olarak heyet başkanları görüştü. Verilen molanın ardından heyetler arası görüşmeye geçildi. Rusya ve Ukrayna heyetleri arasındaki görüşme yaklaşık 4 saat sürdü. Görüşmenin saat 14.00 itibariyle sona erdiği öğrenildi.

UKRAYNA'DAN İLK AÇIKLAMA: TÜRKİYE DAHİL BİRÇOK ÜLKEYİ GARANTÖR OLARAK İSTİYORUZ

Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Danışmanı Mihail Podolyak, İstanbul'daki Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde yürütülen müzakerelerin tamamlanmasının ardından açıklamalarda bulundu.

Bugün itibarıyla bu görüşme sonucunda hem Rusya'nın hem de garantör ülkelerin kabul edebileceği maddelere ulaştıklarını kaydeden Podolyak "Bugünkü görüşmenin sonuçları cumhurbaşkanları seviyesinde bir görüşme yapılması için yeterlidir." ifadesini kullandı.

Podolyak insani ateşkes ve koridorların açılmasına ilişkin de Ukrayna heyetinin teklif ettiği formata göre askeri birliklerin yerlerinin değiştirilmesine ilişkin manevraların tamamlanacağını belirtti.

İki ülke liderinin görüşme ihtimalinin ortaya çıkması için müzakerelerde netliğe ihtiyaç duyduklarını kaydeden Podolyak "Bugün itibarıyla kabul edilen belgeler buna yeterli." dedi.

Podolyak, Ukrayna'nın, Rusya'nın açtığı savaşta, cephede kahramanca mücadele ettiğini ve şimdiki güvenlik formatlarının işe yaramadığını gösterdiğini vurgulayarak "Dolayısıyla getirdiğimiz tekliflerimize dayanılarak yeni bir güvenlik sistemi kurulabilir. Birçok ülke de sonunda bunu kabul ediyorlar." ifadesini kullandı.

Rus heyetinin yapıcı olduğunu ancak görüşmelerin kolay ilerlemediğini kaydeden Podolyak "Ukrayna halkının kahramanca mücadelesi yeni bir güvenlik formatının lazım olduğunu gösteriyor ki böyle savaşlar tekrarlanmasın." diye konuştu.

Podolyak ayrıca, Ukrayna Cumhurbaşkanı Vladimir Zelenskiy'nin, bunu yabancı ülkelerin parlamentolarına, cumhurbaşkanlarına devamlı olarak söylediğini ve yeni güvenlik sisteminin ilk adım atanı olduğunu kaydederek "Dünyanın şunu anlamasını istiyoruz. Bugünkü güvenlik sistemi değişmeli." diye konuştu.

Ukrayna Halkın Hizmetkarı Partisi Başkanı David Arakhamia, "İstişareler 3 gün içerisinde yapılabilir. Sonrasında imzayı atan kişiler bizim için güvenlik teminatını sunabilirler. Artık güvenliğimizin sağlanması için ne gerekiyorsa... Bizim teklifimiz bu şekildedir. Garantör olarak, BM Güvenlik Konseyi ülkeleri, Çin ve Rusya da orada var, onlardan ayrıca bahsedeceğim. ABD, Fransa, Türkiye ki şu anda buradayız, Almanya, Kanada, Polonya ve İsrail. Bu anlaşmanın da ucunu açık bırakmak istiyoruz, katılmak isteyen başka ülkeler de olursa bunu yapabilsinler." diye konuştu.

Ukrayna'nın doğusundaki Luhansk ve Donbas bölgelerinin işgal altında olduğunu ve bu konuda çalışmalarının devam edeceklerini belirten Arakhamia, güvenlik garantileri anlamında bazı ülkelerin ilgilerinin olduğunun teyidini aldıklarını ve garantörler tarafından, bu sistem kapsamında Ukrayna'nın gelecekteki güvenliğinin teminat altına alınmasın istediklerini söyledi.

Arakhamia, "Bekleyen konular aslında şu anda birazcık çözüme oluşturulmuş oldu. Tabii ki bütün bunların bir şöyle bir durum var ki olağanüstü hal altında uygulamaya konulması gerekecek." ifadelerini kullandı.

Sosyal medyada özellikle bir dezenformasyonun yayıldığına dikkati çekmek istediğini kaydeden Arakhamia, "Burada işe yarar bir belgenin kabul edilmesi için Ukrayna topraklarında hiçbir askeri baskının olmaması gerekir, bu konuda tutumumuz sabittir. Bu garantör ülkeler buna imza atarsa, Rusya askerleri topraklarımızdan çekilirse, böyle bir süreç yürütülebilir. Bu yöntem uygulamaya konulursa savaşa da bir nokta verilmesi konulması anlamına gelecek." değerlendirmesinde bulundu.

Arakhamia, büyük farklılıkları ortadan kaldırabileceklerini ümit ettiklerini ve bu noktada, bir zirve düzenlenerek Rus ve Ukrayna devlet başkanlarının katılımının sağlanabileceğini söyledi.

Ukrayna heyeti üyesi Oleksandr Chalyi, görüşmelere ilişkin, Ukrayna'nın AB üyeliğinin inkar edilmektense desteklendiği bir sistem arayışı olduğunu belirterek şunları kaydetti:

"Şunun altını çizmek isterim ki anlaşma ve güvenlik garantörlüğü savaş devam ederken mümkün değildir. Burada konu Ukrayna'nın toprak bütünlüğü ve güvenliğinin yeniden sağlanmasıdır. Bizim temel talebimiz bu olacaktır anlaşma noktasında. Bunların çok net yasal açıdan bağlayıcı güvenlik garantileri olması gerekir ve bunun niteliği de NATO sözleşmesinin 5. maddesiyle benzer olmalıdır. Bu türden bir sistem Ukrayna'ya herhangi bir askeri saldırıya karşı korumalı böyle bir saldırı olursa 3 gün içerisinde istişarenin gerçekleştirilmesi hakkımız bulunmalıdır ve bu istişarelerin başarısız olması halinde garantör ülkelerin bize askeri destek sunması gerekir öyle bir madde altında. Ukrayna'nın güvenliği böyle bir senaryoda temin edilmesi için ne gerekiyorsa yapılmalıdır, temel talebimiz bu şekildedir."

Temel hükümlerin anlaşmaya dahil ettikleri zaman Ukrayna'nın bu anlaşmayı kabul edecek bir duruma geleceğini aktaran Chalyi, 1991'de yapılan anlaşmada bunun belirtildiğini söyledi.

Chalyi, "NATO sözleşmesindeki, 5. maddesindeki güvenlik garantilerine benzer garantiler sağlanırsa bu yol açabilecektir, askeri üsse o zaman izin verilmeyecektir. Bizim öyle bir senaryo da herhangi bir siyasi ve askeri ittifaka katılımımız da söz konusu olmayacaktır, sadece garantörlerin rızası, izni kapsamında tatbikatlarımız olacaktır. Anlaşmada, Ukrayna'nın AB'ye katılımını engelleyen hiçbir maddeye yer verilmemelidir ve ikincisi güvenlik garantörlerinden böyle teminatlar sağlanmalıdır." dedi.

Temel olarak en önemli vazgeçmeyecekleri, geri adım atmayacakları koşullarını ifade ettiklerini belirten Chalyi, iki hafta içerisinde Rusya ile istişarelerinin devam edeceğini, garantör ülkelerle de istişarelerinin devam ettiğini ve bu iki hafta içerisinde garantör ülkeleri de çok taraflı görüşmelere davet etmeyi ümit ettiklerini söyledi.

Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Başkan Yardımcısı Mihail Podolyak ise görüşmelerle ilgili, uygulanma şeklinin çok önem taşıdığını, Ukrayna devletinin, Ruslara göre farklı bir çalışma şeklinin olduğunu aktardı.

Güvenlik garantileri altında çok daha farklı bir güvenlik ortamı oluşacağını vurgulayan Podolyak, şunları kaydetti:

"Öncelikle tabii ki bu anlamda bir referandum yapılması gerekecek, Ukrayna'da Ukrayna halkı kendi görüşlerini belirtecek, sonrasında bütün garantör ülkelerin ve Ukrayna parlamentosunun onayı gerekecektir. Kırım gibi anlaşmada, ayrı bir madde kapsamında ele alınmalıdır ve ikili görüşmeler kapsamında bu bölgelerin geleceğine karar verilmelidir. 15 sene içinde Rusya ve Ukrayna arasında bu konuların. Kırım konusunun çözülmesi için askeri güç kullanılmayacağına dair bir maddenin bu anlaşmada yer verilmesi gerekir. Müzakerelerin ayrı bir kısmında alınabilir."

RUSYA HEYETİ UKRAYNA İLE İSTANBUL'DA YAPTIĞI MÜZAKERELERİN ARDINDAN AÇIKLAMA YAPTI

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Müşaviri Vladimir Medinskiy, Ukrayna müzakere heyetiyle yürütülen görüşmelerin yapıcı geçtiğini belirterek "Rusya Savunma Bakanlığı, karşılıklı güveni artırmak, müzakerelere devam etmek ve nihai hedefe ulaşmak için gerekli koşulları oluşturmak, yukarıdaki anlaşmanın onaylanması ve imzalanması amacıyla Kiev ve Çernigiv yönlerinde askeri eylemleri çok önemli bir şekilde azaltmak için karar verdi." dedi.

Medinskiy, Rusya-Ukrayna müzakere heyetleri arasında İstanbul'daki Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde düzenlenen görüşmelerin ardından gazetecilere açıklamada bulundu.

Müzakerelerin bittiğini söyleyen Medinskiy, "Ukrayna'yla yapılan görüşmeler yapıcı geçti. Ukrayna tarafından onların pozisyonunu oluşturan önerileri aldık. Bu anlaşmayı inceleyeceğiz ve Devlet Başkanı'na sunacağız." diye konuştu.

Medinskiy, Rus Savunma Bakanlığının Kiev ve Çernigiv yönlerinde askeri eylemleri azaltma kararı aldığına da dikkati çekerek şunları kaydetti:

"Ukrayna'nın tarafsızlık ve nükleer olmayan statüsüne ilişkin anlaşmanın hazırlanması ve Ukrayna'ya güvenlik garantilerinin sağlanmasına ilişkin müzakerelerin uygulamaya geçmesi nedeniyle bugünkü toplantıda tartışılan ilkeler dikkate alınarak Rusya Savunma Bakanlığı, karşılıklı güveni artırmak, müzakerelere devam etmek ve nihai hedefe ulaşmak için gerekli koşulları oluşturmak, yukardaki anlaşmanın onaylanması ve imzalanması amacıyla Kiev ve Çernigiv yönlerinde askeri eylemleri çok önemli bir şekilde azaltmak için karar verdi."