İran, ABD'nin başıboş bıraktığı Taliban'ı açık bir şekilde sahiplenmek istiyor

Aradan yaklaşık 3 hafta geçmesine rağmen Taliban ve Afganistan müzakere heyetleri arasında sadece 3 veya 4 görüşme gerçekleştirildi. Bu durum, görüşmelerden hiçbir sonuç elde edilemediği şeklinde yorumlanıyor.

Afganistan müzakere heyeti, görüşmeleri sürdürmeyi beklerken, Taliban heyeti ise görüşmeleri yarıda bırakarak bölge ülkelerini ziyarete çıktı.

Taliban'ın Katar'daki Siyasi Bürosu Başkanı Molla Abdul Gani Berader başkanlığındaki heyet Tahran'a ziyaret gerçekleştirirken, Siyasi Büro Yardımcısı Abbas Stanekzai başkanlığındaki başka bir Taliban heyeti ise Moskova'ya gitti.

Uzmanlara göre, Taliban, Joe Biden liderliğindeki ABD yönetiminden beklediği desteği bulamadığı takdirde bölge ülkelerinin ve özellikle de Rusya'nın desteğini almak istiyor.

İran Dışişleri Bakanı Zarif, Tahran'da Taliban heyetiyle görüştü

- Afgan heyeti, Taliban'ı suçluyor

Afganistan Müzakere Heyeti Sözcüsü Nader Naderi, Taliban'ın, Afgan heyetiyle görüşmeyi sürdürmeye meyilli olmadığını ve kararsız olduğunu söyledi.

Naderi, Taliban'ın günlerdir görüşmeye hazır bulunmadığını belirtti. Taliban ise Afganlar arası müzakerelerin tıkanmasıyla ilgili açıklama yapmıyor.

Uzmanlar, Taliban'ın görüşmede hazır bulunmamasını, müzakerelerin devamı için yeni şartlar sunduğu şeklinde yorumluyor.

Taliban, müzakerelerin devamı ve ateşkesin sağlanması için önce Afganistan hükümeti hapishanelerinde tutuklu bulunan 7 bin 500 Taliban mahkumunun serbest bırakılmasını ve Taliban liderlerinin isimlerinin uluslararası kara listeden çıkartılmasını istiyor.

Afganistan hükümeti ise Taliban'ın birinci şartına "ret" cevabı verirken, ikinci şartıyla ilgili resmi bir açıklama yapmıyor.

- İran, Taliban'a açık bir şekilde sahiplenmek istiyor

Afganistan halkının gözü kulağı Doha'dan gelecek ateşkes kararındayken, Taliban müzakere heyeti üyeleri ise aniden görüşmeleri bırakıp 26 Ocak'ta İran'a gitti.

Taliban heyetinin zamansız İran ziyareti, Afgan halkı tarafından tepkiyle karşılanırken, Afganistan hükümeti ise ziyaretten kendilerinin haberdar olduklarını açıkladı.

Uzmanlara göre, İran, ABD'nin başıboş bıraktığı Taliban'ı açık bir şekilde sahiplenmek istiyor.

Afganistan'ın sınır komşusu olan İran'ın, bu sahiplenme politikasının arkasında ise olası barış sonrası Taliban'ın ortaklığıyla kurulacak yeni hükümette etkinliğini daha çok artırmak istemesi yatıyor.

Afganlar ise önceki günlerde, İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif'in bir televizyon kanalında, "Taliban'ı henüz terör listesinden çıkartmadık" açıklamasının ardından Taliban'ı resmi olarak İran'a davet etmesini şaşkınlıkla izliyor.

- Afganistan hükümetinden savaş sinyalleri

Önceki günlerde başkent Kabil'de Özel Kuvvetler Komutanlığını ziyaret eden Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani'nin Ulusal Güvenlik Danışmanı Hamdullah Muhib, "Afgan güvenlik güçlerinin her duruma hazırlıklı olduğunu" belirterek, savaş sinyalleri vermişti.

Taliban militanları da ülkenin birçok bölgesinde saldırılarını devam ettiriyor.

Afganlar arası barış görüşmelerinde belirsizlik devam ettiği sürece, baharda Taliban ile şiddetli çatışmaların yaşanmasından endişe ediliyor.

ABD'nin, Taliban ile 29 Şubat 2020'de barış anlaşmasına varmasının ardından Eylül 2020'de Katar'ın başkenti Doha'da Afganlar arası müzakereler başlamıştı

Tartışmalı şekilde sonuçlanan müzakerelerin birinci aşamasının tamamlanmasının ardından ikinci aşamasına geçilmişti. Ele alınacak konuların belirsizliği nedeniyle görüşmelere 14 Aralık'ta ara verilmiş, 6 Ocak'ta tekrar başlanmıştı.