Rusya, Türkiye ve NATO kapasitesini ölçtü

DÜNYA,1945 yılından bu yana küresel bir savaş görmedi ancak bugün süper devletler, sayısız ülkede endirekt olarak savaşıyor ve tıpkı II. Dünya Savaşı’ndaki milyonlarca topraklarından göçüyor ya da ölüyor. Ukrayna, Suriye, Yemen, Filistin, Afganistan’da ABD, Rusya, Çin ve Avrupa’nın başka ülkeler veya örgütleri kullanarak ‘Vekaleten’ savaştığını belirten Suriye ve çatışma uzmanı Doç. Dr. Nihat Ali Özcan, “Dünya mecazi bir III. Dünya Savaşı yaşıyor” diyor. Doç. Özcan, Rus uçaklarının Türk hava sahasını ihlal etmesinin de basit bir ‘navigasyon cihazı’ sorunu olmayabileceğine dikkat çekiyor.

Suriye’de Rus uçakları ABD’nin eğittiği muhalifleri ve ABD’nin CIA merkezlerini vururken, ABD’de de Suriye’deki merkezi hükümetin savaştığı muhalif güçlerle birlikte hareket ederek DAEŞ’i vuruyor. Suriye’de ABD uçakları Halep ve çevresini bombalarken, Rus uçakları Şam’ın kuzeyini bombalıyor ve iki süper güç, Soğuk Savaş döneminden yıllar sonra yeniden askeri çatışma riskiyle karşı karşıya. Rus askerleri kuzeyde Ukrayna’ya girdi ve Kırım’ı ilhak etti, Kafkaslar’da Gürcistan’ın Osetya bölgesini işgal etti, Suriye’de Şam yönetimine destek veriyor, Filistin-Yemen-Afganistan sorunlarında da etkin aktörlerden biri. Onunla ittifak halindeki Çin ise okyanusta Japonya ile savaşın eşiğinde. Dünya adeta III. Dünya Savaşı’nda gibi.

SURİYE BATI-DOĞU DİYE BÖLÜNEBİLİR

Konunun uzmanlarından Doç. Dr. Nihat Ali Özcan bu durumu “Dünya şu anda vekaleten savaş dönemi yaşıyor. Büyük devletler, savaştıracak adam buluyor ve kendileri de ara sıra devreye giriyor. Burada amaç, masaya oturmadan önce kendi durumunu güçlendirmek. Rusya, Esad ordusuna yardım ediyor ve onu bir yere getirecek. Amerika’da muhaliflere yardım ediyor ve bir yere getirecek. Sonrasında Almanya’nın işgali ve Batı-Doğu diye ayrılması gibi bir süreç yaşanabilir” Peki aba Suriye’de benzer şekilde masada nasıl bölünecek? “Bu Kuzey Suriye-Güney Suriye’de olabilir, Batı-Doğu Suriye’de olabilir. Tarafların gücü belirleyecek”

ÜLKELER, POZİSYONLARINI BELİRLİYOR

Sadece Ortadoğu’da değil, Asya ve Uzakdoğu’da da ABD-Rusya’nın yanı sıra Çin-Japon gerginliği de dikkat çekiyor. Dünya, fiilen bir III. Dünya Savaşı mı yaşıyor? “Dünyanın her yanında, devlet dışı unsurlarla başlayan kavgalar kısa sürede uluslar arası olur ve tüm rakipler orada buluşur. Yemen, Suriye, Irak, Ukrayna’da bugün durum böyle, yarın Asya’da da sürprizler olabilir. Burada, lider ülkelerin pozisyon alıyor. Japonya ve Çin arasındaki gerginlikte, iki ülkede askeri pozisyonunu değiştiriyor. Bir yandan Brezilya ve Hindistan gibi yükselen güçler var ve yaşlanmış Avrupa savunma harcaması yapmak istemiyor. ABD'nin önceliği Çin ve Rusya’da Çin’e yanaşıyor. Küresel sistemdeki ana aktörler, kendi pozisyonlarını anlama ve belirlemeye çalışıyor. Şu an direkt birbirleriyle savaşmıyorlar, vekil aktörlerle mecazi bir III. Dünya Savaşı yaşanıyor”

Ruslar, Türk sınırında reaksiyonu ölçtü

Türkiye, daha önce bir askeri uçağının Suriye hava savunma sistemi tarafından düşürülmesi nedeniyle angajman kurallarını işletmiş ve benzer durumda Türk hava sahasını işgal eden Suriye uçak ve helikopterlerini vurarak düşürmüştü. 3 Ekim’de Türk Hava Sahası’nı Suriye tarafından ihlal eden bir savaş uçağı,  Türkiye tarafından anında düşürülmedi. Bunun, nedeninin uçağın Rus mu yoksa Suriye uçağı olup olmadığının anlaşılmasının beklenmesi olduğu anlaşıldı. Sınırı ihlal eden uçağın Suriye Hava Kuvvetleri tarafından da kullanılan Rus SU-29 ya da SU-24 olup olmadığının kontrol edildiği, ardından Suriye envanterinde olmayan Rus SU-30 tipi uçak olduğunun belirlenmesinin ardından uçağın düşürülmesi yerine uyarılmasının tercih edildiği ve bu nedenle Rus uçağının Türk hava sahasında 5 dakikayı aşkın süre kaldıktan sonra uyarıyla geri döndüğü bildirildi.

Basit bir navigasyon hatası olmayabilir

Konuyu değerlendiren Doç. Dr. Nihat Ali Özcan, şunları söyledi: “Bu tip sınır ihlallerinin, birden çok çıktısı olur. Söylendiği gibi bir yanlışlık da olabilir ama basit bir navigasyon sistemi hatası değil de Türk Hava Savunma Sisteminin kapasitesi de ölçülmüş olabilir. Hatta, bu tip durumlarda hava sahası ihlal edildikten kaç dakika sonra reaksiyon verildiğini bilmek bile önemlidir. Türkiye’nin konuya ilişkin NATO’ya bilgi vermesi de gayet normal çünkü Türkiye’nin güney sınırı NATO hava savunma sistemi içinde ve Ruslarda bunu biliyor”

Türkiye Suriye masasında yer bulur

ABD Başkanı Obama, Türkiye'nin de taraflarından olduğu ‘eğit-donat' programının ağırlığını Kürt muhaliflere kaydırma planlarına ilişkin sinyaller verdi. Obama, Suriye'de ılımlı muhalif gruplar için uygulanmak istenen eğit-donat programının başarısız olduğunu belirterek "Suriyeli muhaliflerin eğit-donat programının beklenildiği gibi işe yaramadığını itiraf eden ilk kişiyim" diye konuştu. Peki ama bu Türkiye için ne anlama geliyor? Irak’ta olduğu gibi, Saddam’a karşı mücadele için eğitilen Kürtler’in kendi federal devletini kurması gibi Kuzey Suriye’de yeni bir Kürt devleti mi kuruluyor? Türkiye, yeni Suriye süreci dışında bırakıldı? Nihat Ali Özcan, şunları söylüyor: “Obama’nın sözleri, Türkiye’nin şapkasını önüne koyup düşünmesi gerektiğini gösteriyor. Türkiye’nin elinde kartlar var: İncirlik’ten tutunda sınırları kapatmaya kadar. Ama Türkiye zorluk çıkarsa da ABD kafaya koyarsa yapacaktır. PKK şu anda Suriye’de çok önemli durumda, ‘menteşe kuvveti’ neden pozisyonda. Yani Suriye’de hem ABD hem de Rusya ile iyi ilişkiler içinde. Kuzey Suriye’de bir Kürt yönetimi kurulsa bile, bu yönetimin Kuzey Irak Kürtleri ile ya da Türkiye ve İran’daki Kürtlerle hemen birbirine sarılması anlamına da gelmiyor. Masada baş oyuncusu olmaktan çıkmıştır ama Türkiye’ye Suriye’de uygun bir rol bulunur”