İtalyan Lisesi’ndeyken kendi tatilini de bedavaya getirmek için turlar düzenleyen Ali Onaran, başarılı bir tur operatörü. Onaran, Cem Polatoğlu’nun kurduğu Pronto Tour’a 1999’da sıfır lira sermayeyle ortak olmuş. 2001 krizinde Polatoğlu, ortaklıktan ayrılmak isteyince de Ali Onaran şirketin tüm hisselerini devralmış. O tarihten bu yana şirket 150 kat büyüten Onaran 70’ten fazla ülkeye düzenli turlar düzenliyor, yılda 100 bin kişiyi yurtdışına taşıyor. Bugünlerde Zanzibar’da otel yatırımına da soyunan Ali Onaran yurtdışı turlarına ‘deniz tatilini’ ekleyerek yeni bir konsepti de sektöre kazandırmaya hazırlanıyor. Pronto Tour Yönetim Kurulu Başkanı Ali Onaran ile yurtdışı turları ve Pronto’nun gelecek planlarını konuştuk.
- Yurtdışı turlara nasıl başladınız. Pronto nasıl doğdu?
1980’li yıllarda İtalyan Lisesi’nde okurken kışın Uludağ’a yazın Bodrum’a okul turları düzenliyordum. Üniversiteyi kazandıktan sonra da profesyonel olarak turist rehberliği yapmaya başladım. Sonra 3 yıl Miltur Genel Müdürlüğü yaptım. Miltur satılınca da arkadaşım Cem (Polatoğlu) sahibi olduğu Pronto’ya çağırdı. ‘Gel bilgini koy ortak olalım’ dedi. O zaman Pronto Tour küçük bir acenteydi. Tam büyümeye başladık 2001 krizi patlak verdi. Cem ‘Bu işi beğenmedim, ödemeler aksıyor’ deyip hisseleri bana devretmek istedi. ‘Tamam’ dedim ama param yoktu. Zaten ortak olurken de para vermemiştim. Senet yapıp hisseleri devraldım. Büyümek için risk almak lazım. Öyle yaptık. O dönemde gerçek anlamda tur operatörü de kitle turizmi de yoktu. Birçok şeyi ülkemiz standartları içinde uygulamaya çalıştık.
- Şu an ne durumdasınız? Kaç kişi yurtdışına çıkarken sizi tercih ediyor?
Ana işimiz Türkleri yurtdışına götürmek ama hemen hemen turizmin her alanında varız. Yurtdışına yılda ortalama 100 bin kişi gönderiyoruz. Ayrıca başta Fransa ve İtalya olmak üzere yurtdışından da turist getiriyoruz. Son olaylardan sonra Fransa’da yüzde 50 düşüş oldu ama onun açığını Brezilya ve Güney Afrika ile telafi etmeye çalışıyoruz. Bir de kurumsal hizmet veren şirketimiz var. Turkcell, Mercedes, Eczacıbaşı, Coca Cola gibi şirketlerin yurtdışı toplantılarını ve seyahatlerini organize ediyoruz.
- İlginç turlar da yapıyor musunuz?
Geçen sene devreye giren Pronto Plus diye bir hizmetimiz daha var. Pronto Plus,Sri Lanka, Kudüs, Vietnam, Havai ve Ruanda’da goril safarisi gibi daha istisnai bölgeleri ve daha niş paketleri kapsıyor. Pronto Plus Rusya’yı da satıyor ama yanında Sibirya ekspresini de uygun fiyatla sunuyor. 8 bin Euro’ya yapılacak paketi vagonun tamamını kapatarak 4 bin Euro’ya yapıyoruz. Şu anda Sibirya Ekspresi turumuz yok satıyor. Yine Japonya’da sakura çiçeklerinin açtığı dönemde yapılan turu da uygun fiyata satıyoruz.
- Şu anda kaç destinasyona ulaştınız?
Yaklaşık 80’in üzerinde ülkeye tur satıyoruz. 12 ay boyunca satışımız var. Bunun dışında ekstra yaptığımız ülkeler de oluyor. Alınabilecek fiyatlarla sürekli ve her zaman turlar yapıyoruz.
- Cironuz ne kadar?
150 milyon liranın üzerinde ciromuz var. Merkez ofislerimizde 150 kişi çalışıyor. 1999’da ciromuz 500 bin dolardı. 150 kattan fazla büyümüşüz.Bu sene de Pronto Tour olarak yüzde 25 büyüme bekliyoruz. Ancak Euro kuru 3.1’i geçince etkilenmeye başladık.
- Otel projeniz vardı. Ne durumda?
Biraz uzaklarda bir otel projesine girdik. Tanzanya Zanzibar’da otel projemiz var. 1.5 yıl önce başlayan bir proje. Orayı çık sevdim. Nüfusun tamamı Müslüman. Tanzanya’ya bağlı özerk bir ada. Maldivler’e gittiğinde muhteşem deniz, kum, güneş var. Ama başka hiçbir şey yok. Esprisini çok yapıyorum ‘Boşanmak istiyorsan git Maldivler’de eşinle beraber 10 gün tatil al’ diyorum. Ama Zanzibar’ın artısı çok. 1 milyon nüfuslu doğal bir yer ama aynı zamanda koca bir şehir. Otele tıkanıp kalmak kalmıyorsun. Bizim Bodrum’un 30 yıl öncesi gibi bir yer. Orta Afrika’nın en popüler turizm mekanı. Tüm turistik bölgelere de 40 dakika uçuş mesafesinde. Oradaki otel projemize maalesef yeni başlayabildik. Maldivler tarzı bir proje olacak. Her villanın kendi havuzu var. Ama bittiği zaman üst segment için keyifli bir yer olacak. 2016 yılının sonu gibi bitirmeyi planlıyoruz. 25 milyon dolarlık bir maliyet hesapladık. Bölgedeki ilk Türk turizm yatırımcısı biz olacağız. Şu anda bölgede bir tek Türk, mutfak gereçleri üreten Öztiryakiler var. Zanzibar’a karar vermeden önce Türkiye’de de otel yatırımı için çok baktım ama olmadı. Zanzibar’a bir gittim, o an yatırıma karar verdim.
- Fiyatlar nasıl sizde?
Şu anda 15 sene öncesine göre yurtdışı turları yüzde 40-50 daha ucuz satıyoruz. 700 Euro’ya sattığımız paketi hatta daha da kaliteli turları şimdi 500 Euro’ya satıyoruz. Türkler’in alım gücünün arttığını da düşünürsek aynı paket turlar şu an yüzde 50 daha ucuz. Ayrıca fiyatlarımızı geçen seneye göre ise ortalama yüzde 8 düşürdük. Tabi bunu aynı oteli ve uçağı daha ucuza alarak yaptık. Bunu da tüketiciye yansıttık.
- ‘Alım gücü arttı’ diyorsunuz ama aynı oranda yurtdışına çıkan Türk sayısı da artıyor mu?
Yurtdışına hala çok az Türk çıkıyor. TÜİK’e göre hala halkın yüzde 6’sında pasaport var. Demek ki yüzde 94’lük bir potansiyel daha var. Vatandaşların en az yüzde 35’inde pasaport olması arzumuz. Dış dünyadaki kültürlerin insanın ufkunu genişleteceğini ve bize çok şey katacağını düşünüyorum. Halen yılda 8 milyon kişi yurtdışına çıkıyor ama hepsi turlarla ilgili değil. Tekil ziyaretçi 5 milyon civarında. Çoğu da aile ziyareti ve sağlık ziyareti şeklinde. Seyahat acenteleriyle ise 800 bin civarında insan çıkıyor.
- Yunanistan’a bu yıl çok giden oldu galiba. Durum nasıl?
Yunanistan’a giden Türk sayısı 500 bini geçti. Geçen yıla göre yüzde 50 artış var.
- Tur sırasında rehber çok önemli. Bu konuda Pronto ne durumda?
Ben turizme rehber olarak başladım. Rehber bir turu rezil de vezir de eder. Türkler olarak biz sıcakkanlı insanlarız ve o yüzden rehberlerden çok şey bekliyoruz. Rehber gittiğiniz ülkede sizin eliniz ayağınız ve her şeyiniz. Rehber kötüyse o tur kötü geçer. O yüzden rehber seçimine çok önem veriyoruz.
VAHŞİ DOĞA O’NU ÇEKİYOR!
- İş dışında neler yapıyorsunuz?
Fotoğraf çekiyorum. İnşallah yakında sergi açacağım. Lise çağlarında başlayan bir hobimdi. Bir dönem tüm malzemelerim çalınınca bıraktım. 12 sene kadar hiç çekmedim. Sonra yeniden başladım. Çok sevdiğim bir hobi. Genelde vahşi doğa fotoğrafları çekiyorum. Daha projemi bitiremedim. Kenya, Tanzanya ve Güney Afrika gibi 5 ülkede fotoğraflar çektim. Brezilya ve bir iki ülkeye daha seyahatim olacak. O zaman sergi açacağım.
TURLARA DENİZ TATİLİNİ DE KATACAĞIZ
- Otel dışında başka projeleriniz var mı?
S Plus diye bir hizmet başlatacağız. Mevcut turlara deniz tatilini de dahil edeceğiz. Yeni yurtiçinde yapılacak deniz tatilini aynı parayla yurtdışında da yapabileceksiniz. S Plus hizmetiyle Türk turistler İspanya’da deniz tatili yaparken Endülüs’ü de Cordoba’yı da gezme imkanı elde edebilecek. Başka bir projemiz daha var ama onu sonra açıklayacağız.