Traktör devinden enerjiye 3.5 milyar dolar yatırım

40 yıl önce hidrolik fabrikası olarak Çerkezköy’de temelleri atılan Hema Endüstri, bugün Hattat Holding bünyesinde tamamını ürettiği traktörleri 40 ülkeye satarak ihracatta lider konuma oturdu. Savunma sanayine zırhlı araç ve uçak parçaları da üreten Hema Endüstri, bir yandan yerli yolcu uçağı üretmek üzere çalışmalar da yapıyor. En son Mercedes-Benz’in Almanya’daki hidrolik direksiyon fabrikasını alarak Çerkezköy’e taşıyan grup, şimdi çok büyük bir enerji yatırımı için kolları sıvadı. “Yatırımı devam eden enerji santralimiz Çerkezköy’den 10 kat daha büyük” diyen Hattat Holding Otomotiv ve Endüstri Grup Başkanı İbrahim Hattat’la hikayesini, yatırımları, hedef ve projeleri konuştuk.

Traktörde ihracat lideriyken bir yandan da savuma sanayi, enerji ve havacılık sektörlerine yatırım yapıyorsunuz. Kuruluştan bu zamana kadar nelere imza attınız?

Çerkezköy fabrikamız 1973 yılında kuruldu. O zaman Hema Hidrolik’ti. Sonradan Hema Endüstri oldu. İlk zamanlarda sadece hidrolik pompa üretiliyordu, sonradan traktörler için ekipmanlar, otomobiller için fren sistemleri ve hidrolik direksiyonlar da üretilmeye başlandı. Bir dökümhane kuruldu ve komple traktör üretmeye başladık. Bugün 500 milyon dolar cirolu 4.500 kişinin istihdam edildiği bir grubuz.

Çerkezköy’deki tesisinizde neler yapıyorsunuz?

Çerkezköy’de 200 bin m2’lik tesislerde Türkiye’nin en büyük otomotiv yan sanayi fabrikası Hema Endüstri ile birlikte traktör üretimi gerçekleştiren Hattat Tarım, 2007’de de kendi ismi ile Hattat Traktör markasının üretimini başlattı. Otomatik boyahane, robotlu montaj ve test makineleri ile yüksek teknoloji kullanılarak üretim yapabilen 20 bin kapasiteli fabrikada, 50 beygir gücünden 102 beygir gücüne kadar traktör üretiliyor. 3 yıldır faaliyette olan döküm fabrikamızın maliyeti ise 45 milyon Euro oldu.

İhracat...

Avrupa’dan Latin Amerika’ya, Asya’dan Ortadoğu’ya 5 kıtada 40’dan fazla ülkeye yaptığımız satışlarla traktörde yerli marka olarak ihracat şampiyonu olduk. Tunus, Cezayir ve Senegal’den sonra Sudan ile gerçekleştirdiğimiz 3 bin adetlik traktör satışı ile Afrika pazarındaki ihracat bağlantılarımızı arttırıyoruz. Aralık ayında imzaladığımız anlaşma ile 5 ay gibi kısa bir sürede Sudan’a özel olarak tasarladığımız traktörlerin üretimini yaptık ve 3 bin adetlik siparişin ilk sevkiyatını gerçekleştirdik. Polonya’dan sonra en büyük ihracat bağlantımızı Sudan ile yaptık. 2 sene içerinde yıllık üretimimizi 10 bin traktöre çıkartmayı planlıyoruz.

Kömür işletmeniz de var...

En önemli yatırımlarımızdan biri de enerji. Küçük bir işletmemiz var ancak Çerkezköy’deki işlerimizin 10 katı büyüklüğünde bir yatırım üzerinde çalışıyoruz. Bartın’da kömür kuyularımızı açtık, 800 metreye kadar iniyor bu kuyular. Yüksek kalorili kömürleri yer altından çıkaracak bir proje. Bolu tünelinden uzun tünellerle kuyuları birbirine bağlıyoruz. Çinliler çalışıyor bu projede, kuyu açma teknolojisini çok iyi biliyorlar, maliyetleri de düşük.

Ne kadar büyük bir yatırım bu?

Bu sahada 500 milyon ton rezervimiz var, yılda 5 milyon ton çıkartmayı hedefliyoruz ilk sene. Bunu da kuracağımız ilk santralde değerlendirmeyi planlıyoruz. Sonrasında Türkiye’nin ihtiyacının yüzde 8’ini biz karşılamış olacağız yatırım tamamlanınca. Önümüzdeki yıl kömür çıkartmaya başlayacağız. Ancak ÇED süreçleri çok uzun sürüyor. Bugün işe başlasak santralin devreye girmesi 4 yıl. Toplamda 600 milyon Euro’ya malolacak. İki santrali de kattığımızda 3.5 milyar Euro’luk bir yatırımdan söz ediyoruz.

Yeni sektörler var mı planlarınızda?

Gayrimenkul yatırımları planlıyoruz, Güzelce’de bir marina projemiz var. Taslak halinde henüz. Marinanın yanı sıra AVM, otel, konutu içeren bir proje orası. Bu arada yerli tank ihalesine girdik. Diğer firmalar elendi iki firma kaldı oradan haber bekliyoruz.

Türkiye’deki traktör pazarıyla ilgili neler söylersiniz?

Traktör kapasitesi iç pazarda 40 bine düştü, iki sene önce bu pazar 60 bindi. Biz de yurt dışındaki pazar payımız yüzde 4.5 civarında, yeni modeller yapıyoruz ve bu payı artırmayı planlıyoruz. 2-3 yıl sonra pazar payı yüzde 8’i bulacak. 4-5 yerli imalatçı var, bunların bir kısmı montaj yaparken, bir kısmı da bizim gibi üretici. İthallerin sayısı daha fazla çiftçi yerliyi daha çok tercih ediyor.

Avrupa’nın 2. ikinci büyük hidrolik direksiyon fabrikası

Hema Endüstri olarak, Mercedes-Benz’in Almanya Düsseldorf’taki hidrolik direksiyon  fabrikasını satın aldık. Şimdi bu fabrikayı taşıyoruz, yüzde 95’i bitti. Yerleşmenin ardından yıl sonuna doğru da açılışını yapmayı planlıyoruz. Taşıdığımız fabrika için 70 milyon Euro masrafımız olacak. Bu fabrika sayesinde 30 bin olan üretim kapasitemizi 150 bine çıkartarak Avrupa’nın ikinci büyük hidrolik direksiyon sistemleri fabrikası olacağız. Türkiye’nin önemli otomotiv firmalarına üretim yapıyoruz, Türkiye’deki yerli otomobillerin yüzde 85’inin direksiyon sistemlerini ve bir çoğunun fren sistemlerini biz veriyoruz. Yeni yatırımla beraber yurt dışına da özellikle kamyon ve otobüslere de satış yapacağız. Volvo, MAN Scania hedeflerimiz arasında, Mercedes’e başladık. Diğer görüşmeler devam ediyor, kapasitenin tamamını kullanmayı hedefliyoruz.

Afrika'ya özel üretim

Hattat Traktör Afrika pazarında hızlı büyüyor, bu hızlı büyümesinin sebebi Afrikalı çiftçiler için daha basit ve kolay kullanılabilir yeni traktör modelleri geliştirmemiz. Sudan ile ön anlaşmamızı Aralık 2012’de yaptık, yeni traktör modelimizin ortaya çıkması ve ilk ihracatımızı gerçekleştirmemiz 5 ay gibi kısa bir sürede tamamlandı. Kullanımı kolay, ergonomik, yakıt tasarrufuna sahip yeni traktör modelimizle gelişmekte olan ülkelerdeki pazarlardaki payımızı arttıracağız, Irak başta olmak üzere Afrika ve Ortadoğu’daki ülkelere daha fazla satış imkanımız olacak”

Yerli yolcu uçağı üretmeye talibiz

Savunma sanayine de üretim yapıyoruz. En son 46 tane zırhlı aracın teslimatını yaptık. İhaleleri takip ediyoruz. Havacılık sanayinde de genişleme planı yaptık. Uçaklar için jet motoru ve hidrolik parçaları üretiyoruz zaten. TAI’nin yapacağı savaş uçağında hidrolikleriyle ilgili yerli geliştirici ortağı biz olduk. Bunun dışında iniş takımları gibi detaylarında da ciddi bir yol haritası çizdik. Bunun için yeni bir yatırım gerekecek. Bölgesel yolcu uçağı projesiyle ilgili yurt dışıyla görüşmelerimizi sürüyoruz. Jet motoru dahil olmak üzere uçağın tamamını biz yapacağız. Bunun için fizibilite çalışmaları sürüyor, maliyet ondan sonra çıkacak.