Türk Edebiyatı'nın 65 yıllık 'Adalet'i

Adalet Ağaoğlu 65 yıla yayılan edebiyat yolculuğunda yazın dünyamıza romanlar, öyküler, denemeler ve oyunlar armağan etti. Yazarlıkta 65. yılını kutlayan sanatçının Türk Edebiyatındaki yerini Metin Turan, Necip Tosun, Vural Bahadır Bayrıl, Buket Uzuner ve Cihan Aktaş’a sorduk.

-CİHAN AKTAŞ-yazar

Güçten düşmeyen bir edebiyat aşkı var

Adalet Ağaoğlu’nun yazarlığının akışını herkes kendine göre anlaşılır sebeplerle açıklayabilir. Ancak hakiki olan tek sebep, yazarın kendi içinden fışkıran seslere, yazacaklarına duyduğu güven ve bu alanda herhangi bir iktidar alanına taviz vermeksizin sergilediği kesintisiz çaba. Sözünü ettiğim, en değerli cümleyi henüz yazamamış olmakla ilgili bir endişenin korunması aynı zamanda. O endişeyle birlikte üslup olmasa da yargılar dönüşüyor ve yazar Yazsonu’nda öne çıkan Batıcı elit kesime özgü “halk korkusu”nu sorgulamaya açılarak ulaşıyor 2020’lerin eşiğine. Toplumsal sorunları anlamaya dönük ilgisiyle birlikte okunurluğunu geniş kitlelere ulaşmasını sağlayacak popüler imgelere bağlamanın da uzağında duruyor. Yazar olarak duruşunu kendi ajandasındaki sürekliliğe ve yaşlanmasına, güçten düşmesine izin vermeyen edebiyat aşkına borçlu bir yazar Ağaoğlu.

-NECİP TOSUN-YAZAR

Yüzleşmeci bir aydın

Türk edebiyatında aydın ve halk arasındaki temel uçurumu en iyi fark eden ve bunu eserlerine yansıtan yazarlardan biridir Ağaoğlu. Bu anlamda aydın yüzleşmesi onun eserlerinin en önemli damarı olmuştur. Üç Beş Kişi, Hayır, Bir Düğün Gecesi gibi Türk romanının önemli eserlerine imza atan Ağaoğlu, aynı zamanda öykücülüğümüzün de öncü isimlerindendir. Modern öykünün nitelikli örneklerini veren Ağaoğlu, özellikle evrensel insani özelliklerin otoriter yapı tarafından ezilişini ustalıkla öyküleştirmiştir. Eserlerinde genel olarak, eleştirel, muhalif bir tutum sergileyen Ağaoğlu’nun en dikkat çekici yanı, düşünce ağırlıklı bir sanat anlayışına karşın toplumsal konuları, popülist anlayışlarla değil, edebiyatın gerektirdiği estetik yaklaşımla, incelikle işlemesidir.

-Vural Bahadır Bayrıl-şair

Yenilikçi bir yazar

Ortaokul son sınıfta Adalet Ağaoğlu’nun Çatıdaki Çatlak oyununu rejisör (!) olarak sahneye koymuştum. Demek ki sonraki 35 yılda da Adalet hanımın hep ilgili bir okuru olmuşum. Adalet hanımın düzyazısı mahirane, Türkçe’nin tadını duyarak okuyacağınız bir düzyazıdır. Romanlarına gelince; yenilikçi, teknik olarak çok iyi çözülmüş bulurum Ağaoğlu’nun romanlarını. İnsanın, yaşadığı bir saatten roman çıkarabilmek sahiden maharet gerektir.

-BUKET UZUNER-yazar

Edebiyatın ustaları sadece erkekler değil!

Adalet Ağaoğlu’nun öncülüğü, edebi değeri ve eleştirelliği açısından edebiyatımıza katkıları ve etkileri konusunda uzmanlar zaten hemfikir. Ölmeye Yatmak, Bir Düğün Gecesi romanlarını okumasaydım yazar ve okur olarak çok eksikleneceğimi ve bütün genç yazarların da bunları en az bir kere okuması gerektiğini söylemek isterim. Ağaoğlu eserleriyle, edebiyatımızın sadece erkek ustalarıyla övünülemeyecek kadar güçlü ve evrensel olduğunun adı ve kanıtıdır da. Adalet Hanım, yazarların eserleri kadar siyasi duruşlarıyla da vicdanı sorgulayıcı bir kimliği olduğunu sık sık hatırlatır bize.

-METİN TURAN-YAZAR

Tavır öykücüsü

Ağaoğlu’nun  öykücülüğü, bir tavır öykücülüğü olarak kendini gösterir. İlk öykü kitabı Yüksek Gerilim’in  yayımlandığı yıllarda toplumcu gerçekçi öykücülük düz bir hat üzerinde seyretmekte ve olaylara yaklaşım; dilin kullanımı neredeyse anonimleşen bir tarza bürünmekteydi. Onun daha bu ilk kitabında farklı bir  dil ve kurgu ile türe katkısı, sanatçı tavrının öne çıkmasıyla anlam bulan derinlikli içerik kazanmış; Türk hikayeciliğinin nitelikli çoğalımına yeni bir boyut kazandırmıştır. O, beyin fukaralığının moda olduğu bir dünyada, ‘hesaplaşan aydın’ kavramının içerisini dolduran tavrıyla da ayrı ve aykırıdır.

65. YIL KUTLAMASI BU AKŞAM

Adalet Ağaoğlu’nun yazarlıkta 65. yılı şerefine Boğaziçi Üniversitesi (BÜ)bu akşam bir kutlama düzenliyor. Yazarın kitaplarını ve eserlerinin telif haklarını da bağışladığı BÜ’nin Güney Kampus Albert Long Salonu Fuayesi’nde 18:00-21:00 saatleri arasında düzenlenecek kutlamaya, edebiyat ve sanat dünyasından çok sayıda ismin katılması bekleniyor.