FD-2000, Patriot ve sonuç? Türkiye neden S-400 aldı?

Yerli savunma sistemleri geliştirme süreci devam ederken, acil ihtiyacın karşılanması için dünyadaki en iyi savunma sistemlerinden S-400'lerin alınmasına karar verildi.

İşte Türkiye'nin S-400 alımına giden süreç...

ÇİN'LE FD-2000 GÖRÜŞMELERİ

Başlangıçta, 2013'teki ihaleyi kazanan Çin'le ciddi teknoloji transferini de içeren FD-2000 uzun menzilli hava savunma sistemi için görüşmeler yapıldı.

Türkiye 2013'te, ilk uzun menzilli füze ihalesini Çin firması CPMIEC'ye vermiş; projede teklif veren Fransa-İtalya ortaklığı Eurosam ile Amerikan Raytheon Co şirketi ikinci ve üçüncü sıralarda yer almıştı.

ABD CPMIEC şirketini; Suriye, İran ve Kuzey Kore'yi ilgilendiren 'nükleer silahların yaygınlaştırılması anlaşmalarını' ihlal etmesinden dolayı Şubat 2013'te yaptırım listesine almıştı.

Ayrıca, Çin sisteminin gerçek bir savaş/operasyon tecrübesi olmaması ve teknoloji transferi açısından da eksiklerinin olduğuna kanaat getirilmesi üzerine, görüşmeler iptal edildi.

ABD'DEN PATRİOT TALEBİ

Türkiye, NATO entegrasyonu konusundaki kolaylığı da göz önünde bulundurarak, 2013 yılında Obama yönetiminden Patriot hava savunma sistemleri istedi, ancak ABD'nin Patriot'ların teknik özelliklerini Türkiye ile paylaşmayı reddetmesi ve sistemin yüksek maliyeti nedeniyle Ankara farklı ülkelerden hava savunma sistemi satın alımı için çalışmalarını başlatmıştı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan bu talebe ilişkin bir açıklamasında, "Biz ABD'den Patriot istedik, vermediniz; tam aksine üslerimizde bulunanları da aldınız. Dolayısıyla biz ne yapacaktık? Başımızın çaresine bakacaktık. Yakın markajda işleri takip etmemiz lazım." ifadelerini kullanmıştı.

ABD'nin eski başkanı Donald Trump, Temmuz 2019'da Beyaz Saray'daki bir kabine toplantısında, Türkiye'nin S-400 almasına ilişkin şu ifadeleri kullandı:

Türkiye, ABD'den Patriot füzelerini almak için çok uğraştı ve bu çok uzun süre devam etti. Ancak, Obama yönetimi bu füzeleri satmadı. Türkiye'nin Patriot'ların bir benzerini Rusya'dan almak zorunda olacağını öğrendikleri zaman 'Tamam size Patriot füzelerini satacağız' demeye başladılar. Ancak, o zamana kadar Türkiye çoktan Rusya'ya çok fazla para ödemiş ve başka yerden füze sistemi almalarını engelleyen bir anlaşmaya imza atmıştı.

15 TEMMUZ DARBE GİRİŞİMİ

Türk Silahlı Kuvvetleri'ne sızan Fetullahçı terör örgütü mensupları, 15 Temmuz 2016'da meşru yönetimi devirmek için darbe girişiminde bulundu. Millet iradesine toslayan darbeciler, 251 sivili şehit etti.

Darbe girişimiyle ilgili hakkında soruşturma yürütülen CIA eski danışmanı Henry Barkey'in kullandığı telefonın sinyaliyle, Osman Kavala'nın kullandığı telefonun sinyalinin aynı bölgede olduğu ortaya çıktı. Darbe girişiminden hemen sonra kaldığı otelden apar topar ayrılan Berkey'in resepsiyon bankosunun üzerine, "Pensilvanya" yazısının olduğu bir masa zili bıraktığı tespit edildi.

Halkın üzerine bombalar yağdıran uçak ve helikopterlere, ABD'nin bölgedeki en büyük üssü olan İncirlik'ten kalkan tanker uçakların yakıt ikmali yaptığı belirtiliyor.

Darbe'nin arkasında FETÖ'nün olduğunu birçok belgeyle ispatlayan Türkiye Cumhuriyeti kurumlarının tüm girişimlerine rağmen ABD, FETÖ elebaşısı Gülen'i teslim etmeyi kabul etmedi.

Tüm süreç ve ABD'nin FETÖ'cülere desteği, iki müttefik ülke arasının açılmasına neden oldu. Türk kamuoyu ve yetkililer arasında, 'ABD'ye güvenemeyiz' kanaati hakim hale geldi.

Bu da "NATO dışı" bir savunma sistemi edinme arzusunu güçlendirdi.

KARAR: S-400

ABD'nin Suriye'deki teröristleri silahlandırırken, NATO müttefiki Türkiye'ye silah satmaması ve 15 Temmuz sonrası güvensizlik iklimi, Türkiye'yi alternatif savunma sistemi arayışlarına yönlendirdi.

Kendi hava savunma sistemleri çalışmalarını hızla sürdüren Türkiye, bur süreçte hava sahasını korumaya kararlıydı.

Hava sahası güvenliğini önceleyen Türkiye, ilk olarak acil ihtiyacının karşılanabilmesi amacıyla, Rusya'nın cazip teklifine olumlu yanıt verdi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan anlaşmayı, 25 Temmuz 2017 AK Parti Meclis Grup Toplantısı'nda açıkladı:

"Biz şu anda Rusya Federasyonu'yla bu konuyla ilgili adımları attık, imzalar atıldı. İnşallah S-400'leri ülkemizde göreceğiz ve bunları ortak üretimle de süreci işleteceğiz. Ortak üretim imkanı olduğu zaman tercih sebebidir."

ABD'nin tüm tehdit ve şantajlarına Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Türkiye egemen bir ülkedir ve kararlarını kendi verir" şeklinde cevap verdi. 12 Temmuz 2019'da S-400 teslimatları başladı.

S-400 ÖZELLİKLERİ

Dünyadaki en iyi hava savunma sistemlerinden biri olarak nitelendirilen S-400, savaş uçakları, radar tespit ve kontrol uçakları, keşif uçakları, stratejik ve taktik uçaklar, taktik, operasyonel-taktik balistik füzeler, orta menzilli balistik füzeler, hipersonik hedefler ve diğer gelişmiş hava saldırısı araçlarını imha etmek üzere tasarlandı.

S-400, çok uzun menzilli 40N6 model füzeyle 400 kilometre, uzun menzilli 48N6 model füzeyle 250 kilometre, orta menzilli 9M96E2 model füzeyle 120 kilometre ve kısa menzilli 9M96E model füzeyle de 40 kilometredeki hedefleri vurabiliyor.

HEM PATRİOT VERMEYİP HEM DE F-35 PROGRAMINDAN ÇIKARDILAR

Türkiye, F-35 Müşterek Taarruz Uçağı Programı'na (JSF) Ortak Mutabakat Zabtı ile ortak üretici olarak katılmıştı.

Programın katılımcıları Türkiye'nin yanı sıra ABD, İngiltere, İtalya, Hollanda, Avustralya, Danimarka, Kanada ve Norveç'ten oluşuyordu.

Türkiye ilk etapta 100 adet F-35A uçağı almayı taahhüt etmişti.

2018'de 4 F-35 uçağının mülkiyeti Türkiye'ye verilmiş ancak uçaklar ABD'de, Türk pilotların da katıldığı eğitim programlarına tabi tutulmuştu. Daha sonra ise 2 F-35 uçağının daha mülkiyeti verilmişti.

Ancak Türkiye ile ABD arasında S-400 krizi çıktığından bu 6 uçak Türkiye'ye transfer edilmemiş ve 2020 Savunma Bütçesi kapsamında bunların ABD Hava Kuvvetleri için alınması kararlaştırılmıştı.

Türkiye'ye Patriot vermeyen ABD, S-400 alımını gerekçe göstererek, 2006'da katılımcıların imzasına açılan ve Türkiye'nin 26 Ocak 2007'de imzaladığı Ortak Mutabakat Zabtı'nın feshettiğini ve Türkiye'yi F-35 programından çıkardığını duyurdu.

Star Gazetesi