2 Ağustos 2025 Cumartesi / 8 Safer 1447

Kahraman Türk askerinin büyük destanı: Sarıkamış Harekatı

22 Aralık 1914 tarihinde Almanya'nın yanında savaş giren Osmanlı Devleti'nin kahraman askerleri Rusların ele geçirdiği Doğu Anadolu topraklarını kurtarmak için Sarıkamış Harekatı'na başladı

star.com.tr / NESLİ ÖZKAY7 Ocak 2019 Pazartesi 07:00 - Güncelleme:
Osmanlı Devleti'nin Almanlar ile anlaşma yaparak Birinci Dünya Savaşı'na girmiş olmasına rağmen, Balkan Savaşı'ndan yeni çıkmış olmasından dolayı hemen hiçbir hazırlığı yoktu
 
Osmanlı donanmasına bağlı Yavuz ve Midilli gemilerinin Sivastopol’u bombardımanının ardından 1 Kasım 1914 günü Rus Ordusu hududu geçerek baskın tarzında taarruza başladı
 
Ancak ağır zayiat veren 3’üncü Türk Ordusu, 8-10 km kadar geri çekilmek zorunda kaldı
 
Bu sırada Başkomutan Vekili Enver Paşa, Doğu Cephesi’nde Rusların imhasını hedef alan büyük ölçüde kuşatıcı bir taarruza karar verdi
 
Enver Paşa yapılacak olan bir taarruzla 93 Harbi'nde Doğu Anadolu’da kaybedilen Kars, Batum, Artvin ve Ardahan'ın geri alınmasını ve ardından harekâtın Kafkasya’ya aktarılmasını mümkün görüyordu
 
Enver Paşa, bu amaçla 14 Aralık 1914’te İstanbul’dan Köprüköy’e geldi
 
Taarruzun bahara bırakılmasını öneren 3’üncü Ordu Komutanı Hasan İzzet Paşa’yı görevinden alarak 3’üncü Ordu Komutanlığını kendi üzerine aldı
 
Bu harekatı icra edecek 3’üncü Ordu; 9, 10,11’inci Kolordular ve 2’nci Süvari Tümeninden oluşuyordu
 
22 Aralık 1914 - 15 Ocak 1915 tarihleri arasında cereyan eden Sarıkamış Muharebelerinde Türk Ordusunun uyguladığı plan, bir kolorduyla düşmanın cepheden tespitini, iki kolorduyla kuzey kanadından kuşatılarak düşman cephesinin 30-35 km kadar gerisindeki Sarıkamış’ın ele geçirilmesiyle büyük düşman kuvvetlerinin imhasını öngörüyordu
 
Tamamen karlarla kaplı, çok yüksek dağlık ve yolsuz bir arazide o günün koşulları altında kış donatımından yoksun yaya ve atlı birliklerle yapılan bu harekat çok riskliydi
 
Özellikle 10’uncu Kolordu birlikleri, Allahuekber Dağları’nı aşarken çetin zorluklar ve kış şartları sebebiyle gerek miktar gerekse mevcut silahlar yönünden çok zayiat verdi
 
Enver Paşa yazdığı ‘Vasiyet’inde bu harekatın gidişatını şu cümlelerle anlatıyordu:
 
“Düşmana taarruz edildi. Fakat mağlup edilemedi. Şimdi, Onbirinci Kolordu ve Süvari Fırkası’nı bekliyorum. Gelir de yetişirse düşmanı bozacağım. Fakat gelmeden düşman zayıflamış kıtaatımıza taarruz eder ve taarruzda muvaffak olursa, o vakit ordu mahvolmuş demektir.” 
 
25 ve 26 Aralık günlerinde vaziyet daha da kötüleşti 
 
3 Ocak’ta artık her şeyin bittiğini anlayan Enver Paşa, Albay Hafız Hakkı Bey’i ‘Paşa’ yaparak 3. Ordu’nun başına geçirip Erzurum’a döndü
 
Hakkı Paşa 4 Ocak’ta geri çekilme emri verdi ve Sarıkamış harekatı çok büyük bir hüzünle noktalandı
Nitekim Türk kuvvetlerinin büyük bir kısmı soğuktan donarak hayatını kaybetti
 
Hafız Hakkı Paşa, yazdığı günlüklerinde bu felaketi Enver Paşa’nın hatası olarak gördüğünü şu cümlelerle anlatıyordu:
 
“Ah Enver! Ah! Bu kış seferini ta’cil etmek, sonra da bu parlak taarruzda 9. Kolordu’yu dörtnala kaldırmakla yüz bin masumun kanına girdin! Allah seni affetsin.
 
Yarabbi! Ben bu sefalete sebep olmadım, ben bu harbi tehir için çalıştım. Ben bu muzafferiyeti tam yapmak için uğraştım…”
 
Bu muharebeler sonucunda Doğu Anadolu, Rusların işgaline maruz kaldı
 
Türk Ordusu, ağır koşullar altında yapılan bu muharebede kahramanca savaştı
 
Türk Ordusunun kayıplarındaki asıl etkenler, çetin arazi ve şiddetli kış şartları ile teçhizat eksikliği ve ikmal yetersizliğiydi

ÖNERİLEN VİDEO

Lüks teknelerin gözdesi oldular: Kayıkta gözleme mesaisi

Kapat
Video yükleniyor...