9 Mayıs 2024 Perşembe / 2 Zilkade 1445

Ödemeyeni sürgün eden vergi 'Varlık Vergisi'

11 Kasım 1942 tarihinde resmi gerekçesi, hükümet tarafından 'olağanüstü savaş koşullarının yarattığı yüksek karlılığı vergilemek' olarak belirtilen Varlık Vergisi yasası TBMM tarafından onaylandı

star.com.tr / NESLİ ÖZKAY10 Ocak 2019 Perşembe 07:00 - Güncelleme:
Tarihte bugün 1942 yılında resmi gerekçesi, hükümet tarafından "olağanüstü savaş koşullarının yarattığı yüksek kârlılığı vergilemek" olarak belirtilen Varlık Vergisi yasası TBMM tarafından onaylandı
 
1942’de Başbakan Refik Saydam vefat edince yerine gelen Şükrü Saraçoğlu ilk iş olarak ekonomiye odaklandı
 
Türkiye II. Dünya Savaşı’na girmemesine rağmen, Türkiye'yi ekonomik olarak olumsuz etkilemişti
 
Ekmek dahi karne ile dağıtılır olmuştu
 
Ortaya çıkan karaborsacılara çare olarak yeni bir vergi yasası çıkarılmasına karar verildi
 
Kanun, Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün arzusu ve Başbakan Saraçoğlu’nun talimatıyla Maliye Müsteşarı Esat Tekeli tarafından kaleme alındı
 
Buna göre, savaş zamanında olağanüstü kazanç elde edenler Müslümanlar (M), gayrimüslimler (G), dönmeler (D) ve ecnebiler (E) olarak listelenmişti
 
Varlık Vergisi Kanunu 11 Kasım’da 350 milletvekilinin oy birliği ile kabul edildi
 
Reşat Nuri Güntekin, Hüseyin Rahmi Gürpınar, Hasan Ali Yücel ve Celal Bayar gibi tanıdık isimlerin de aralarında olduğu 76 milletvekili oylamaya katılmadı
 
18 Kasım’da vergi listeleri neşredilince görüldü ki, mükelleflerin %70’i İstanbullu idi
 
Bunların da %87’si gayrimüslimdi
 
Vergi borcunu ödeyemeyenler, Aşkale’de taş ocağında çalışmakla mükelleftiler
 
Bazısı yurt dışına kaçabildi; bazısı da kaçarken yakalandı
 
Vergiyi ödeyemeyeceklerini anlayan bazı mükellefler intihar etti
 
Neticede 1400 kişi, hayvan vagonlarıyla o günlerde -25 derece soğuktaki Aşkale’ye götürüldü
 
Sürgün edilenlerden 21’i kötü şartlar nedeniyle hayatını kaybetti
 
Geri kalanların da bir kısmı ruh ve beden sağlığını kaybetti
 
Varlık Vergisi, Türkiye çapında 114 bin 368 kişiye uygulandı
 
Toplam 314 milyon 900 bin TL vergi toplandı