1 Ağustos 2025 Cuma / 7 Safer 1447

Türk tarihinin önemli girişimcisi: Nuri Demirağ

13 Kasım 1957 tarihinde havacılık sanayisinde başarılarıyla tanınan ve Türk tarihinin önemli müteşebbislerinden olan Nuri Demirağ vefat etti

star.com.tr / NESLİ ÖZKAY10 Ocak 2019 Perşembe 07:00 - Güncelleme:
Nuri Demirağ, TCDD inşaatının ilk müteahhitlerindendi
 
Bu alandaki yatırımları nedeniyle kendisine Mustafa Kemal Atatürk tarafından “Demirağ” soyadı verildi
 
Türkiye’de ilk uçak fabrikasının kuruluşu, ilk sigara kağıdı üretimi, ilk yerli paraşüt üretimi gibi ilkleri gerçekleştiren, İstanbul Boğazı üzerine köprü yapılması, Keban’a büyük bir baraj yapılması düşüncelerini ilk kez gündeme getiren kişiydi
Ayrıca, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk muhalefet partisi olan Millî Kalkınma Partisi’nin kurucusuydu
 
1930’lu yıllarla THK, Nuri Demirağ’a bir uçak satın alması durumunda uçağa kendi adının verilmesini teklif etti
 
Demirağ bu teklife “Benden bu millet için bir şey istiyorsanız en mükemmelini istemelisiniz. Mademki bir millet tayyaresiz yaşayamaz öyleyse bu yaşama vasıtasını başkalarının lütfundan beklememeliyiz. Ben bu uçakların fabrikasını yapmaya talibim” şeklinde cevap verdi
 
Böylece Beşiktaş’ta dönemin en modern binası olarak kabul edilen fabrika inşa edildi
 
İlk defa bu fabrikada hem savaş uçağı hem de yolcu uçağı olarak kullanılabilecek, altı kişilik ve çift motorlu, gövdesi alüminyum kaplamalı bir uçak tasarlanarak üretildi
 
İşlerin ilerlemeye başlamasıyla birlikte pilotların yetiştirilmesi için Nuri Demirağ Gök Okulu yapıldı
 
1938’de Atatürk'ün vefatının ardından İsmet İnönü Cumhurbaşkanı seçildi
İnönü, özellikle ekonomi alanında Atatürk dönemi politikalarından ayrı uygulamalar hayata geçirdi
 
1942 yılında Teşvik-i Sanayi Kanunu yürürlükten kaldırılarak devlet kontrol ve müdahalesi arttı
 
Bu politikanın doğal bir sonucu olarak kişilerin yatırımları desteklenmediği gibi yatırım yapılmasına da fırsat verilmedi
 
Böyle bir ortamda, THK’nın siparişi olan uçaklardan birinin pilotaj hatası sebebiyle kaza yapması üzerine THK verilen uçak siparişlerini iptal etti
 
Nuri Demirağ, mahkemeye verdiği THK ile yıllar süren bir mahkeme sürecine girdi
 
Mahkeme THK lehine sonuçlandı
 
Ardından pistler, hangarlar, üzerlerindeki bütün yapılı binalar kısaca bütün kurulu tesisler istimlak edildi
 
Nuri Demirağ’ın davayı kaybettikten sonra hükümet üyeleri ve cumhurbaşkanı İsmet İnönü’ye mektuplar yazarak yanlışlığın düzeltilmesi için yaptığı girişimler başarısız oldu, fabrika tekrar açılamadı
 
Vecihi Hürkuş ile başlayan ve Nuri Demirağ ile devam eden ağır sanayi hamleleri bir kez daha ağır darbe aldı ve bu alanda uzunca bir dönem yatırım yapılamadı
 
13 Kasım 1957’de İstanbul’da şeker hastalığı nedenle hayatını kaybetti
 
Cenazesi Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedildi

ÖNERİLEN VİDEO

Lüks teknelerin gözdesi oldular: Kayıkta gözleme mesaisi

Kapat
Video yükleniyor...