Beyin aklı nasıl oluşturur? İşte cevabı...

Beyni atomlardan başlayıp moleküllere, hücrelere, sinir ağlarına, beynin bölümlerine ve tüm beyine kadar çok farklı düzeylerde inceleyebiliriz. Beynin farklı düzeylerdeki çalışma mekanizmasıyla ilgili son derece ayrıntılı bilgiler edinmiş olsak da aradaki bağlantıları hâlâ kuramıyoruz: Beynin cansız bileşenleri nasıl olur da aklı oluşturur?

 

Nörologlar bu soruyu yanıtlamak için beyni hücresel düzeyde ele alırlar. Hücresel düzeyde beynin biyolojik yapıtaşları olan nöronlar yer alır. Bu hücrelerin faaliyeti, bütün düşüncelerimizden, duyularımızdan, hareketlerimizden ve hissettiklerimizden sorumludur.

 

Nöronların en temel aktivitesi diğer nöronlarla iletişim kurmaktır. Hücreler arasındaki sinaps denilen mikroskobik bağlantı bölgeleri aracılığıyla kimyasal uyarılar gönderirler. Tek bir nöron diğer yüzbinlerce hücreyle sinaps bağlantısı oluşturabilir. Yetişkin bir insanın beyninde yaklaşık 100 milyar nöron olduğu için bütün bu hücrelerin aralarında kurulabilecek bağlantı sayısı evrendeki atom sayısından daha fazladır.

 

Tek bir nöronun uyarı oluşturma ve bunları iletme mekanizmaları gayet iyi bilinse de, bu hücresel mekanizmaların karmaşık insan davranışlarına ve bilinçli deneyimlere nasıl yol açtığını kimse bilmemektedir.

 

Bu boşluk nörolojide "seviyeler sorunu" diye adlandırılan sorunun bir örneğidir.

 

Hücre seviyesinden insan davranışı seviyesine nasıl geçeriz?

 

Tarihsel olarak bu boşluğu kapatmaya yönelik çabalar arasında düşünceleri ve davranışları yöneten hücreleri meydana çıkarmak için beyni oluşturan maddenin giderek daha da kuvvetli araçlarla araştırılması yer alır. Ancak, bilim insanları daha yakından baktıklarında böyle hücrelerin olmadığını görmüşlerdir.

 

Akıl, bir arada bulunan milyarlarca nöron ağının toplu hareketiyle oluşur. Seviyeler sorununun yanıtı harıl harıl devam eden bu aktivitenin uğultusunda ve hışırtısındadır, akıl onun oluşturduğu bağlantılardan doğar, sonuçta onu oluşturan bütün parçalardan daha büyüktür.